علل پانکراتیت حاد 

ترشح آنزیم

تریپسین آنزیمی است که توسط پانکراس ترشح می شود. این آنزیم به تجزیه پروتئین های موجود در غذا برای کمک به هضم غذا کمک می کند. این آنزیم بسیار قوی است و در حالی که در لوزالمعده است، به شکل غیرفعال باقی می‌ماند و خاصیت گوارشی ندارد.

وقتی از لوزالمعده خارج شد و وارد روده شد، فعال می‌شود و شروع به تجزیه پروتئین‌ها می‌کند.

در پانکراتیت، این تریپسین ممکن است در حالی که هنوز در پانکراس است فعال شود و منجر به آسیب به پانکراس و التهاب شود.

وجود سنگ کیسه صفرا

این یکی از شایع ترین عوامل خطر مرتبط با پانکراتیت حاد است. سنگ‌های کیسه صفرا سنگ‌های سختی هستند که اگر صفرا در کیسه صفرا کلسترول و سایر مواد معدنی زیادی داشته باشد، می‌توانند تشکیل شوند. وجود سنگ های کیسه صفرا، سنگ کلیه نامیده می شود.

این سنگ های صفراوی همچنین می توانند منافذ (مجاری) پانکراس را مسدود کنند. انسداد مجاری پانکراس ممکن است منجر به فعال شدن زودرس تریپسین در داخل لوزالمعده شود و منجر به التهاب حاد شود.

مصرف بیش از حد الکل

الکل معمولاً توسط کبد متابولیزه می شود. مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد الکل ممکن است بر عملکرد طبیعی سلول‌های لوزالمعده تأثیر بگذارد و این ممکن است منجر به فعال شدن زودرس آنزیم تریپسین شود که به سلول‌های پانکراس آسیب می‌رساند و منجر به التهاب می‌شود.

الکل یک عامل خطر مستقیم برای پانکراتیت حاد است. نوشیدن زیاد الکل یا نوشیدن مقادیر زیاد الکل در یک جلسه نیز خطر پانکراتیت حاد را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.

آسیب به پانکراس

آسیب به پانکراس و مجاری آن در طی یک نوع جراحی که به آن کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) معروف است. ERCP به طور کلی برای حذف سنگ کیسه صفرا استفاده می شود.

داروها

برخی داروها ممکن است به عنوان عارضه جانبی خود باعث پانکراتیت حاد شوند. اینها شامل دیورتیک‌ها (قرص‌های آب) مانند:

• تیازیدها
• فوروزماید
• داروهای ضد سرطان مانند آزاتیوپرین
• مرکاپتوپورین
• داروهای هورمونی L-Asparaginase مانند استروژن‌ها (قرص‌های ضد بارداری خوراکی)
• داروهای قلبی مانند پروکائین آمید
• مهارکننده‌های ACE
• لوزارتان و آنتی‌بیوتیک‌ها
• تتراسایکلین‌ترو‌فو‌نامیسین
• تراسیکال سول‌فواسین
• پنتامیدین
• مترونیدازول
• مهارکننده های آنالوگ نوکلئوزیدی ترانس کریپتاز معکوس
• داروهای ضد تشنج والپروئیک اسید
• مسکن هایی مانند پاراستامول
• سالیسیلات ها و بیهوش کننده های عمومی مانند پروپوفول

سموم

برخی از سموم نیز ممکن است باعث پانکراتیت شوند. اینها شامل متیل الکل، مسمومیت با ارگانوفسفره، زهر عقرب و غیره است.

عفونت ها

برخی عفونت ها مانند ویروس سرخک، ویروس کوکساکی B، آسکاریاز، مایکوپلاسما، هپاتیت ویروسی (هپاتیت A، B و C)، HIV، ویروس واریسلا، سیتومگالوویروس، ویروس اپشتین بار، آدنوویروس، ویروس اکو، لپتوسپیروز، لژیونلا، کمپیلوباکتر ژژونی، سل، مایکوباکتریوم آویوم و ویروس اوریون ممکن است منجر به التهاب پانکراس شود.

چاقی

چاقی با شاخص توده بدن (BMI) بیش از 30 یک عامل خطر برای پانکراتیت است.

سیگاری ها

سیگاری ها و افراد بالای 70 سال در معرض خطر بیشتری برای التهاب پانکراس هستند.

ژنتیک

مطالعات نشان داده است افرادی که دارای یک جهش ژنتیکی خاص، معروف به جهش MCP-1 هستند، هشت برابر بیشتر از سایرین که چنین جهشی ندارند، در معرض ابتلا به پانکراتیت حاد شدید هستند.

سطح کلسترول

افرادی که دارای سطح خونی نوع خاصی از کلسترول به نام تری گلیسیرید هستند، به خصوص در دوران بارداری در معرض خطر بیشتری برای پانکراتیت هستند.

شرایط متابولیک

شرایط متابولیک دیگری که خطر پانکراتیت را افزایش می‌دهند عبارتند از:-

• کلسیم خون بالا
• سطح بالای شیلومیکرون (ذرات چربی خاص در خون)
• کتواسیدوز دیابتی
• سطح بالای اوره در خون
• دمای پایین بدن (هیپوترمی)
• مراحل پیشرفته بارداری و غیره.

فقدان خون به پانکراس

شرایط منجر به محرومیت از خون به پانکراس نیز ممکن است منجر به پانکراتیت شود. اینها شامل لوپوس اریتماتوز سیستمیک، پلی آرتریت ندوزا، پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک، بای پس قلبی ریوی، زخم اثنی عشر و غیره است.

ایدیوپاتیک

ممکن است در برخی از بیمارانی که با پانکراتیت حاد مراجعه می کنند دلیل یا علت یا وجود یک عامل خطر وجود نداشته باشد. این موارد ایدیوپاتیک نامیده می شوند.

ادامه مطلب

• پانکراتیت – پانکراتیت چیست؟
• تشخیص پانکراتیت
• درمان پانکراتیت