سیستم ایمنی بدن چگونه کار می‌کند؟! 

ایمن بودن به این معنی است که سیستم ایمنی به درستی کار می کند و بدن قادر است در صورت لزوم پاسخ ایمنی مناسبی را ایجاد کند.

فردی که دچار نقص ایمنی است، دارای سیستم ایمنی است که آنطور که باید کار نمی کند، و به عنوان ناتوان از ایمنی در نظر گرفته نمی شود.

سیستم ایمنی بدن

انسان دارای سیستم ایمنی پیچیده ای است که از بیماری های عفونی محافظت می کند. برای عملکرد صحیح، سیستم ایمنی بدن باید بتواند پاتوژن‌های مضر مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها را تشخیص دهد و سلول‌ها و پروتئین‌های ایمنی را برای مبارزه با عامل بیماری‌زای مهاجم بفرستد.

ژن‌های شما همچنین تعیین می‌کنند که سیستم ایمنی بدن شما قادر به تشخیص و مقاومت در برابر کدام مواد خارجی غیر بیماری‌زا است، مانند بافت پیوند عضو یا انتقال خون.

از آنجایی که پاتوژن ها می توانند به سرعت تغییر کنند و سازگار شوند، گاهی اوقات می توانند از شناسایی توسط سیستم ایمنی جلوگیری کنند. وقتی این اتفاق می‌افتد، می‌توانید احساس بیماری یا فرار کنید و برای مبارزه با بیماری که بدن شما را فراگرفته است، مشکل داشته باشید.

خوشبختانه، سیستم ایمنی بدن شما مکانیسم‌ها و واکنش‌های دفاعی متفاوتی برای شناسایی و خنثی کردن عوامل بیماری‌زا دارد.

سیستم ایمنی بدن شما می تواند به دو طریق به پاتوژن ها پاسخ دهد:

• پاسخ ایمنی سلولی که در آن لنفوسیت‌های T (سلول‌های T – نوعی گلبول سفید خون) نقش اصلی را در شناسایی و اتصال به سلول‌های خاص مانند سلول‌های آلوده به ویروس و سلول‌های سرطانی که آنتی‌ژن‌های تومور را نشان می‌دهند (آنتی‌ژن‌ها پروتئین‌هایی هستند که روی پاتوژن‌ها یافت می‌شوند) بازی می‌کنند.
• پاسخ ایمنی هومورال از لنفوسیت‌های B (یا سلول‌های B) و سلول‌های پلاسما (گلبول‌های سفید خونی که مقادیر زیادی آنتی‌بادی ترشح می‌کنند) با تولید آنتی‌بادی برای مبارزه با آن‌ها، در برابر باکتری‌ها و ویروس‌های موجود در مایعات بدن محافظت می‌کند.

سیستم ایمنی بدن شما نیز پاتوژن های خاصی را پس از مبارزه با آنها به خاطر می آورد. به این ترتیب پس از دریافت واکسن برای آن ویروس خاص، در برابر برخی ویروس ها مصونیت ایجاد می کنید.

اگر سیستم ایمنی ندارید چه؟

نقص ایمنی، داشتن سیستم ایمنی ضعیف است. این اغلب به صورت مترادف با سرکوب سیستم ایمنی و نقص ایمنی استفاده می شود و می تواند به عنوان اولیه یا ثانویه در نظر گرفته شود.

• نقص ایمنی اولیه یا تغییر صلاحیت ایمنی چیزی است که شما با آن متولد شده اید و به طور کلی به ارث می رسد. به عنوان مثال می توان به نقص ایمنی ترکیبی شدید (SCID) و سایر اختلالات اولیه کمبود آنتی بادی اشاره کرد.
• نقص ایمنی ثانویه یا تغییر صلاحیت ایمنی به دلیل بیماری دیگری است، مانند یک داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی، یک بیماری عفونی مانند ایدز، برخی سرطان ها، یا حادثه ای که به طحال آسیب می رساند.

افرادی که دارای هر گونه مشکل اولیه یا ثانویه سیستم ایمنی هستند، نباید واکسن های زنده و ضعیف شده – چه ویروسی و چه باکتریایی – دریافت کنند. همچنین، واکسن‌های غیرفعال معمولاً تنها مزایای کاملی را برای بیمارانی که دارای ایمنی کافی هستند ارائه می‌دهند.

اختلالات خود ایمنی

هنگامی که سیستم ایمنی بدن تغییر می کند، می تواند منجر به عواقب جدی شود. به طور معمول، سیستم ایمنی تنها به مهاجمان واکنش نشان می دهد (نه به آنتی ژن های بافت های خود فرد)، اما گاهی اوقات سیستم ایمنی می تواند عملکرد نادرست داشته باشد و بافت های خود بدن را به عنوان یک اختلال خود ایمنی در نظر بگیرد.

واکنش خودایمنی زمانی است که سیستم ایمنی پادتن هایی (به نام اتوآنتی بادی ها) یا سلول های ایمنی تولید می کند که به بافت های خود بدن حمله می کنند. این باعث التهاب می شود و می تواند به بافت سالم آسیب برساند.

افرادی که دارای اختلالات خودایمنی هستند دارای آنتی بادی هایی هستند که به انواع بافت های خاصی مانند مفاصل، اعصاب یا اندام های خاص حمله می کنند.