نفخ شکم زمانی رخ می دهد که مسیر گوارشی پر از باد و گاز شود. اکثرا نفخ را با حس پر بودن شکم و ورم معده و ناحیه مربوطه آن ناحیه توصیف می کنند.
شکم متورم، سفت و دردناک می شود که معمولاً با موارد زیر همراه است:
- درد
- گاز زیاد
- آروغ مداوم
- صدا دادن شکم
نفخ باعث می شود توانایی های فرد در انجام کار کاهش یافته و در فعالیت های تفریحی اجتماعی اش تداخل ایجاد شود.
این مشکل هم در بزرگسالان و هم در کودکان شایع است.
چرا احساس نفخ می کنید؟
گاز و هوا
گاز از علل شایع نفخ مخصوصاً بعد از خوردن غذاست. وقتی غذا های هضم شده شکسته می شوند یا وقتی هوا می بلعید، در مسیر گوارشی گاز ساخته می شود.
همه انسان ها در زمان خوردن یا نوشیدن، هوا می بلعند اما در برخی انسان ها هوا بیشتر وارد بدن شان می شود مخصوصاً اگر:
- سریع بخورند و بنوشند
- آدامس بجوند
- سیگار بکشند
- دندان مصنوعی شل داشته باشند
آروغ زدن و خروج باد از مقعد، دو روش رفع دفع هوای بلعیده شده از بدن هستند. تاخیر در خالی شدن معده علاوه بر تجمع گاز، باعث بروز نفخ و اتساع می شود.
دلایل پزشکی نفخ شکم
سایر علل نفخ ممکن است به دلیل بیماری های دیگر باشد:
- مثل سندروم روده تحریک پذیر(IBS)
- بیماری التهاب روده مثل کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون
- سایر اختلالات معده ای روده ای
- سوزش سر دل
- عدم تحمل غذا
- افزایش وزن
- تغییرات هورمونی
- ژیاردیازیس (عفونت انگلی روده)
- اختلالات غذایی مثل آنارکسیا یا بولمیا
- فاکتورهای سلامت روان مثل استرس، اضطراب، افسردگی
- برخی داروها
این مشکلات باعث بروز گاز و نفخ می شوند:
- رشد زیاد یا کمبود بیش از حد باکتری ها در سیستم گوارشی
- تجمع گاز
- تغییر حرکات شکمی
- مشکل در انتقال گاز شکمی
- رفلکس های غیر طبیعی شکم
- حساسیت بیش از حد روده و معده ( احساس نفخ در تغییرات بدن)
- سوء جذب غذا و کربوهیدرات
- یبوست
بیشتر بخوانید: چه چیزی باعث نفخ و درد پایین شکم می شود؟
علل جدی نفخ شکم
نفخ می تواند علامت بیماری های مختلفی باشد مثل:
- تجمع مایع پاتولوژیک در حفره شکمی ( آسیت) به علت سرطان (مثل سرطان تخمدان)، بیماری های کبدی، نارسایی کلیه، نارسایی احتقانی قلب
- بیماری سلیاک یا عدم تحمل گلوتن
- اختلال لوزالمعده که باعث گوارش ناقص می شود چون پانکراس آنزیم کافی جهت هضم تولید نمی کند
- پر شدن مسیر گوارشی با گاز، باکتری های نرمال گوارشی و سایر محتویات داخل حفره شکمی
درمان جهت پیشگیری و رها شدن از نفخ شکم
تغییر سبک زندگی
در بسیاری موارد نفخ با تغییر سبک زندگی و رعایت نکاتی کوچک از بین می رود مثلاً اگر اضافه وزن دارید کاهش وزن کمک کننده است.
برای کاهش بلع هوا موارد زیر را در نظر بگیرید:
- آدامس نجوید. آدامس جویدن باعث بلع هوای اضافه می شود که منجر به نفخ خواهد شد.
- مصرف نوشیدنی های گازدار را محدود کنید.
- غذاهای نفاخ نخورید مثل سبزیجات، خانواده کلم، حبوبات
- به آرامی غذا بخورید و با نی نوشیدنی مصرف نکنید.
- محصولات لبنی بدون لاکتوز استفاده کنید ( اگر عدم تحمل لاکتوز دارید)
پروبیوتیک ها به تولید دوباره باکتری های سالم شکمی کمک می کنند. تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است.
یکی از این تحقیق ها اعلام کرد پروبیوتیک ها تاثیری با میانگین ۷۰ درصد روی رفع نفخ دارند. می توانید پروبیوتیک ها را در کفیر و ماست یونانی پیدا کنید.
ماساژ
ماساژ شکم به کاهش نفخ کمک می کند. تحقیقی روی ۸۰ نفر که بیماری آسیت داشتند انجام شد و برای آن ها ۱۵ دقیقه ماساژ شکمی دو بار در روز و برای سه روز در نظر گرفت.
نتایج نشان دادند افسردگی، اضطراب، سلامت کلی و نفخ با ماساژ بهبود پیدا کردند.
داروها
اگر تغییر سبک زندگی و غذا ها موثر نبودند با پزشک تماس بگیرید. اگر دکتر علتی پزشکی برای این مشکل پیدا کرد، درمان هایی در نظر می گیرد.
درمان ها احتمالاً شامل آنتی بیوتیک، ضد اسپاسم، ضد افسردگی خواهد بود اما در کل تجویز دارو بستگی به نوع بیماری دارد.
بیشتر بخوانید: درد سمت راست پایین شکم
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر نفخ با هر کدام از موارد زیر همراه شد با پزشک تان ملاقات کنید:
- درد شدید و طولانی مدت شکم
- خون در مدفوع یا مدفوع تیره
- تب بالا
- اسهال
- سوزش سردل که مدام بد تر می شود
- استفراغ
- کاهش وزن بی دلیل
بیشتر بخوانید: بیماری های گوارشی ، شکمی
نفخ بیش از حد طبیعی و غیر معمول می تواند نشانه یک بیماری یا عفونت خاص در ناحیه معده و یک مشکل گوارشی باشد از جمله ابتلا به باکتری های معده مانند هلیکوباکتر که برای تشخیص قطعی بایستی به پزشک مراجعه کرد.
برای دریافت نوبت مشاوره با متخصص گوارش در غرب تهران، انجام آندوسکوپی و کولونوسکوپی و یا تشخیص و درمان اختلال بلع ناشی از مشکلات گوارشی با شماره ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ تماس بگیرید.
شهرک غرب، بلوار فرحزادی، پانصد متر بالاتر از بلواردادمان، کوچه محتاج ، انتهای بن بست، پلاک ۱
برای اطلاع از راه های ارتباطی کلینیک به صفحه تماس با ما مراجعه کنید.
مطالب مرتبط
درمان بلع در این مطلب به درمان اختلال بلع یا همان درمان بلع می پردازیم. بلع شامل هماهنگی پیچیده ی انقباض های ماهیچه ای بین دهان، زبان، حلق و مری است.…- علت درد شکم و درمان آن درد شکم دردی است که در قفسه سینه و لگن اتفاق می افتد. این درد می تواند با انقباض، درد، کرختی همراه باشد و از آن به دل درد…
- ترس از غذا یا فوبیای غذا و درمان آن فوبیای غذا، ترس از غذا یا ترس از خفه شدن حین خوردن مایعات یا غذا (هراس نامعقول وغیرعادی از خوردن، آشامیدن و غذا) به معنای Food fobia تعریف شده…
- درمان اختلال بلع اختلال بلع که دیسفاژی نیز نامیده می شود، می تواند در مراحل مختلفی از فرآیند بلع رخ دهد. توجه به این مراحل در درمان اختلال بلع موثر است. مرحله…
علت التهاب مغزی + تشخیص و درمان
التهاب مغزی چیست التهاب مغز یا آنسفالیت عموماً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. این بیماری که معمولاً به عنوان «تب مغزی» نیز…