تشنج اسپاسم عضلانی است که از مغز انسان نشات می گیرد. زمانی که از علائم و نشانه های تشنج سخن گفته می شود اولین چیزی که به ذهن ما می رسد معمولاََ سرگیجه و بیهوشی است اما آیا این علائم مهمترین نشانه های تشنج هستند؟ در این مقاله قصد داریم شما را با مهمترین علائم و نشانه های تشنج در بزرگسالان و نوزادان آشنا کنیم پس در ادامه با ما همراه باشید.
فردی که تشنج دارد ممکن است دچار اسپاسم عضلانی شود، به سرعت پلک بزند و روی زمین بیفتد یا هوشیاری خود را از دست بدهد. آنها نیاز به تشخیص پزشکی و درمان علت اصلی تشنج دارند.
سایر کاتالیزورهای تشنج عبارتند از:
- تب های بالا
- عفونت ها
- جراحت سر
- سکته های مغزی
- داروهای خاص
علائم اولیه تشنج
گاهی اوقات، افراد قبل از تشنج، احساس خاصی به نام هاله را تجربه می کنند. این علائم ناشی از تغییرات الکتریکی در مغز است که هنگام شروع تشنج رخ می دهد. آنها به عنوان هشداری برای وقوع تشنج عمل می کنند. با این حال، علائم دقیق بستگی به این مورد دارد که تشنج در کدام قسمت از مغز شروع شود.
هاله معمولا قبل از تشنج کانونی، به ویژه تشنج کانونی پیچیده رخ می دهد. رایج ترین هاله شامل احساساتی مانند:
- دژاوو
- عذاب قریب الوقوع
- ترس
- رضایت
- افراد همچنین قبل از تشنج، تغییرات بینایی، ناهنجاری های شنوایی یا تغییر در حس بویایی را تجربه کنند.
اگر فردی متوجه هر یک از این علائم شود، ممکن است بخواهد آنها را پیگیری کند. ثبت جزئیات علائم و زمان وقوع آنها می تواند به پزشک در تشخیص و درمان تشنج کمک کند.
علائم تشنج در بزرگسالان
علائم و نشانه های تشنج بسته به نوع آن در بزرگسالان متفاوت است، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن هوشیاری
- افتادن به زمین
- حرکات سریع چشم
- آبریزش یا کف در دهان
- فشردن دندان ها یا فک
- تجربه بی اختیاری
- داشتن اسپاسم عضلانی غیر قابل کنترل
- خیره شدن
- مشکل در صحبت کردن
تشنج ممکن است چند دقیقه طول بکشد. با این حال، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) مردم را تشویق می کند تا با125 تماس بگیرند.
علائم تشنج در نوزادان
نوزادان نیز تشنج می کنند، با این حال، ممکن است فرد در تشخیص آنها مشکل شود. نوزادان معمولاً صورتشان را تکان می‌دهند، تکان می‌دهند یا به شکلی درهم می‌کشند. بنابراین، فرد به راحتی می تواند این حرکات را با تشنج اشتباه بگیرد یا اصلا آنها را به عنوان علائم تشنج تشخیص ندهد.
علائم و نشانه های تشنج در نوزادان شامل یکی یا همه موارد زیر باشد:
- سفتی اسپاسمودیک بازوها یا پاها، که می تواند به طور متناوب از یک طرف به سمت دیگر تغییر کند
- تکان دادن تمام قسمت بالایی بدن به سمت بالا یا تکان دادن هر دو پا به سمت شکم
- تغییرات در حالات چهره، تنفس یا ضربان قلب
طبق گفته‌های دانشگاه پزشکی شیکاگو، تشنج به‌ویژه اگر کودک همان حرکات را تقریباً در همان مدت زمان در همان زمان از روز تکرار کند، معمولاً هنگام بیدار شدن یا خوابیدن. برای نوزادانی که مستعد تشنج هستند، علائم معمولا هر روز رخ می دهد.
به طور کلی، تحقیقات نشان می دهد که ژنتیک نقش مهمی در بروز تشنج در نوزاد دارد.
بر اساس یک بررسی تحقیقی در سال 2018 منبع مورد اعتماد، یک سوم کودکان مبتلا به تشنج تب دار سابقه خانوادگی تشنج دارند. خطر ابتلای نوزاد به تشنج، ناشی از ابتلا در خواهر یا برادر مبتلا حدود 20 درصد و با والدین مبتلا 33 درصد است.
عوارض ناشی از تشنج
پس از تشنج، فرد عوارض مختلفی را تجربه می کند که ممکن است برای چند دقیقه یا حتی ساعت ها باقی بماند.
بر اساس گزارش موسسه ملی اختلالات عصبی و منبع مورد اعتماد سکته مغزی، افراد پس از پایان تشنج احساس خستگی، ضعف و گیجی می کنند. سایر علائم رایج عبارتند از سردرد یا درد در عضلاتی که در طول تشنج منقبض می شوند.
عواقب خاصی که فرد تجربه می کند می تواند به متخصص مراقبت های بهداشتی کمک کند تا مشخص کند که منشأ تشنج در کدام قسمت از مغز است.
یک مثال فلج تاد است، فلج موقت در بخشی از بدن به دلیل ناحیه ای از مغز که تشنج از آن منشا گرفته است. اگر تشنج از لوب گیج گاهی نشات گرفته باشد، فرد احتمالاً تغییرات زبانی یا رفتاری را تجربه می کند.
انواع تشنج و ویژگی های آن
بر اساس منبع CDCTrusted، دو نوع اصلی تشنج وجود دارد: شروع کانونی و شروع عمومی.
تشنج های عمومی هر دو طرف مغز را تحت تاثیر قرار می دهند و شامل تشنج های غایب و تشنج های تونیک-کلونیک می شوند. این نوع تشنج ها علائم شایع تشنج زیادی را ایجاد می کنند، مانند:
- حرکت سریع چشم
- از دست دادن هوشیاری
- اسپاسم عضلانی
- گریه کردن
- افتادن به زمین
تشنج کانونی یا تشنج جزئی فقط در یک ناحیه از مغز منشأ می گیرد. زیر شاخه های تشنج کانونی عبارتند از:
- تشنج‌های کانونی :این تشنج‌ها بخش کوچکی از مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهند و اغلب باعث انقباض یا تغییر در حس مانند بینایی، احساس، بو یا چشایی می‌شوند.
- تشنج های کانونی ناآگاه :این تشنج ها می توانند باعث ایجاد احساس گیجی یا گیجی در افراد شوند. پس از وقوع این نوع تشنج، فرد توانایی صحبت کردن یا پردازش زبان را برای چند دقیقه از دست می دهد.
- تشنج ژنرالیزه ثانویه :این تشنج ها در یک قسمت از مغز شروع می شوند اما با پیشرفت به سایر قسمت های مغز گسترش می یابند و منجر به تشنج تونیک-کلونیک می شوند.
افراد مبتلا به صرع تمام این نوع تشنج ها را تجربه کنند.
تشنج‌های غیرصرعی روان‌زا به دلیل ناراحتی روانی رخ می دهند. اگرچه حملات صرعی نیستند، اما علائم مشابهی دارند.
این علائم عبارتند از:
- ورود و خروج از هوشیاری
- تکان دادن بدن و سر
- محکم بستن چشمان
تحقیقات نشان می‌دهد که شایع‌ترین علت منبع مورد اعتماد اختلال تبدیل است. این زمانی اتفاق می‌افتد که فرد دارای علائم یک وضعیت سلامتی بدون یک بیماری یا آسیب واقعی باشد.
عوامل بروز تشنج
سلول های عصبی در مغز سیگنال های الکتریکی را برای برقراری ارتباط ارسال می کنند. هر گونه تغییر در این فعالیت الکتریکی می تواند باعث تشنج شود. عواملی که می توانند باعث فعالیت الکتریکی غیرعادی شوند عبارتند از:
- عدم تعادل الکترولیت
- تب شدید
- ترک مواد مخدر یا الکل
- ضربه مغزی
- سطح قند خون بالا یا پایین
با توجه به یک مقاله معتبر در سال 2021، ژنتیک در تجربه صرع نقش دارد. این مقاله همچنین سایر علل بالقوه تشنج را فهرست می کند:
- هیپوگلیسمی
- داروها
- سندرم ترک
- سپسیس
- آسیب تروماتیک مغز
- تب
- محرومیت از خواب
با یک علت زمینه‌ای قابل درمان، مانند هیپوگلیسمی، تشنج‌ها پس از درمان دوباره عود نمی‌کنند.
به طور خاص برای صرع، CDC بیان می کند که این بیماری به احتمال زیاد در کودکان زیر 2 سال و بزرگسالان بالای 65 سال ایجاد می شود.
آیا تشنج تهدید کننده زندگی است؟
هر تشنجی یک خطر اضطراری نیست، اگرچه ممکن است کشنده باشد، منبع معتبر CDCT بیان می‌کند که اکثر مردم می‌توانند با تشنج به سلامت زندگی کنند. تشنج تهدید کننده زندگی است اگر:
- فرد را در معرض خطر سقوط شدید، خفگی یا غرق شدن قرار دهد.
- ناشی از یک بیماری جدی مانند سکته مغزی یا تومور مغزی باشد.
- بیش از 5 دقیقه طول بکشد.
اگرچه بسیار نادر است، اما مرگ غیرمنتظره ناگهانی در صرع (SUDEP) رخ می دهد و به مرگ هایی اشاره دارد که علت دیگری جز تشنج ندارند. SUDEP علت مرگ تقریباً 1.16 نفر از هر 1000 نفر است که به صرع مبتلا می شود.
چه زمانی با پزشک تماس بگیریم
اگر فردی برای اولین بار تشنج را تجربه کند، به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد. سپس پزشک می تواند علت اصلی را تشخیص دهد و درمان مناسب را پیشنهاد دهد.
اگر فردی تشنج های بعدی و شدیدتر را تجربه کرد، باید به دنبال کمک پزشکی نیز باشد. پزشک می تواند الگوها را تجزیه و تحلیل کند، در مورد هر گونه عواقب بعدی صحبت کند، و درمان را برای کمک به کاهش شدت تشنج مورد ارزیابی مجدد قرار دهد.افرادی که تشنج را تجربه می کنند باید جزئیات علت بروز تشنج را به پزشک اطلاع دهند.
بر اساس منبع معتبر CDCT، اگر افراد شاهد تشنج شخصی باشند، باید برای هر تشنجی که بیش از 5 دقیقه طول بکشد، با 125تماس بگیرند، یا هر گونه آسیبی در طول تشنج رخ دهد.
علت التهاب مغزی + تشخیص و درمان
التهاب مغزی چیست التهاب مغز یا آنسفالیت عموماً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. این بیماری که معمولاً به عنوان «تب مغزی» نیز…