خشکی دهان 

خشکی دهان زمانی رخ می دهد که غدد بزاقی در دهان، بزاق کافی تولید نمی کنند. این وضعیت باعث ایجاد احساس خشکی در دهان و گاهی نیز علائم دیگر از جمله تنفس بد، خشکی گلو و ترک خوردگی لب ها می شود.

بزاق، بخش مهمی از فرآیند هضم است که به مرطوب کردن و تجزیه غذا کمک می کند. بزاق به عنوان یک مکانیسم دفاعی مهم نیز عمل کرده و به بدن در حفظ سلامت دندانی، حفاظت از دهان در مقابل بیماری های لثه و پوسیدگی دندان کمک می کند.

خشکی دهان، به تنهایی یک عارضه جدی نیست. اگرچه، گاهی نشانه مشکل زمینه ای دیگری بوده که نیازمند درمان است. گاهی نیز این خشکی ممکن است منجر به مشکلاتی از جمله پوسیدگی دندان شود.

علت خشکی دهان

موارد بسیاری می تواند باعث خشکی دهان شود. این عارضه اغلب ناشی از کم آبی است. برخی عارضه ها مانند دیابت نیز می تواند بر تولید بزاق تاثیر گذاشته و منجر به این مشکل شود.

برخی دیگر از دلایل آن عبارت اند از:

• استرس
• اضطراب
• مصرف تنباکو
• مصرف ماریجوانا
• مصرف آرام بخش
• تنفس از طریق دهان
• مصرف برخی داروها مانند بعضی آنتی هیستامین ها، ضد افسردگی ها و سرکوب کننده های اشتها
• انجام پرتو درمانی در محل سر یا گردن
• برخی اختلالات خود ایمنی مانند سندروم شوگرن
• مسمومیت بوتولیسم
• افزایش سن

پیش از توقف مصرف هرگونه دارو، لازم است با پزشک مشورت شود.

نکات مراقبتی برای خشکی دهان

معمولا خشکی دهان، عارضه ای موقتی و قابل درمان است. در اغلب موارد می توان با انجام کارهای زیر، از علائم آن پیشگیری کرده یا آن ها را برطرف کرد:

• جرعه جرعه نوشیدن آب به طور مکرر
• مکیدن تکه های یخ
• پرهیز از الکل ، کافئین و تنباکو
• محدود کردن مصرف نمک و شکر
• استفاده از دستگاه رطوبت ساز در اتاق خواب در زمان خواب
• استفاده از جایگزین های بدون نسخه بزاق
• جویدن آدامس بدون شکر یا مکیدن آبنبات بدون شکر
• استفاده از خمیر دندان و محلول های شستشوی دهان بدون نسخه

مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به طور روزانه و دو بار چک آپ دندانی در طول سال اهمیت دارد. مراقبت دندانی صحیح می تواند به پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری لثه که می تواند منجر به این مشکل شود، کمک کند.

اگر خشکی دهان، ناشی از یک عارضه زمینه ای باشد، ممکن است نیاز به درمان بیشتر باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عارضه موجود، گزینه های درمانی و دورنمای بلندمدت، باید با پزشک گفتگو شود.

عارضه هایی که عامل ایجاد خشکی دهان هستند

ممکن است علت این مشکل، عارضه دیگری باشد. برخی از این عارضه ها عبارت اند از:

• دیابت
• برفک (عفونت قارچی در دهان)
• آلزایمر
• فیبروز کیستیک
• HIV و ایدز
• سندروم شوگرن

بیشتر بخوانید: اختلال در بلع آب دهان

درمان خشکی دهان

احتمالا پزشک، تمام داروهای مصرفی را بررسی خواهد کرد تا ببیند آیا هیچ از آن ها می تواند علت خشکی دهان باشد. گاهی پزشک، دوز متفاوتی را تجویز کرده یا دارو را تغییر می دهد تا علائم را برطرف کند.

ممکن است در آینده، درمان هایی برای ترمیم غدد بزاقی وجود داشته باشد اما تحقیقات حاصل از مقاله ای در سال ۲۰۱۶ نشان می دهد همچنان به تحقیق و پیشرفت بیشتری نیاز است.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت تجربه هرگونه علائم، لازم است با پزشک یا دندان پزشک گفتگو شود. برخی از این علائم عبارت اند از:

• احساس خشکی در دهان یا گلو
• بزاق غلیظ
• زبری زبان
• ترک خوردگی لب ها
• اختلال در جویدن یا بلعیدن
• تغییر در حس چشایی
• تنفس نامطلوب

اگر تصور می کنید داروهای مصرفی، عامل خشکی دهان است یا در صورتی که متوجه سایر علائم عارضه زمینه ای شدید، به پزشک مراجعه کنید.

پزشک می تواند تست خون تجویز کرده و میزان بزاق تولید شده را اندازه گیری کند تا به یافتن علت خشکی دهان کمک کرده و گزینه های درمانی را پیشنهاد دهد.

در صورت تداوم این مشکل، برای بررسی علائم پوسیدگی دهان لازم است به دندان پزشک مراجعه شود.

بیشتر بخوانید: انواع دیسفاژی یا اختلال بلع

نتیجه گیری

اغلب اوقات می توان خشکی دهان را در خانه برطرف کرد. در صورت تداوم علائم، باید به پزشک مراجعه شود. پزشک، وجود هرگونه عارضه زمینه ای را بررسی کرده یا داروهایی را که ممکن است عامل ایجاد علائم باشد، تغییر خواهد داد.

در صورت خشکی دهان، لازم است با مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندان پزشک، از دندان ها مراقبت شود.

این کار به پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری لثه ناشی از خشکی دهان کمک می کند.

برای دریافت نوبت مشاوره با دکتر فرشاد خسروی متخصص جهت درمان اختلالات بلع ناشی از خشکی دهان و شروع درمان با شماره ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ تماس بگیرید.

آدرس و اطلاعات تماس کلینیک دکتر فرشاد خسروی