غش کردن زمانی رخ می‌دهد که هوشیاری برای مدت زمان کوتاهی از بین می‌رود زیرا مغز به مقدار کافی اکسیژن دریافت نمی‌کند. واژه‌ی پزشکی غش کردن، سنکوپ می‌باشد اما اغلب تحت عنوان بیهوش شدن شناخته می‌شود. غش معمولاً از چند ثانیه تا چند دقیقه بطول می‌انجامد. برخی افراد در این وضعیت متوجه می‌شوند که صداها محو شده یا احساس تاری یا سفیدی دید می‌کنند. اگر هیچ گونه شرایط زمینه‌ای که منجر به غش کردن می‌شود وجود نداشته باشد احتمالاً نیازی به درمان نخواهد بود.
گاهی اوقات پیش از غش کردن، احساس سنگینی سر، سرگیجه، ضعف یا حالت تهوع بوجود می‌آید. برخی افراد در این وضعیت متوجه می‌شوند که صداها محو شده یا احساس تاری یا سفیدی دید می‌کنند. بهبودی کامل معمولاً پس از چند دقیقه حاصل می‌شود. اگر هیچ گونه شرایط زمینه‌ای که منجر به غش کردن می‌شود وجود نداشته باشد احتمالاً نیازی به درمان نخواهد بود.
غش کردن معمولاً جای نگرانی ندارد اما در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل پزشکی جدی باشد. اگر پیش‌تر سابقه‌ی غش کردن نداشته‌اید و در یک ماه گذشته بیشتر از یک بار غش کرده‌اید باید با پزشک مشورت کنید. متخصصین ما در کلینیک تخصصی مغز و اعصاب دکتر سخابخش پس از آزمایش‌های مختلف و انجام فرایندهای تشخیصی درمان‌های مناسب را برای مشکل شما اتخاذ می‌کنند.
برای دریافت مشاوره جهت درمان مشکل غش کردن و بیهوشی‌های مکرر و یا رزرو نوبت می‌توانید با ما از طریق شماره‌های02188415320تماس حاصل فرمایید.
فهرست مطالب
- 1 دلایل غش کردن
- 2 انواع غش کردن
- 3 علائم اضطراری
- 4 آزمایش و تشخیص
- 5 درمان
- 5.1 درمان غش کردن مرتبط با سیستم عصبی
- 5.2 غش کردن مرتبط با محرک‌های خارجی
- 5.3 غش کردن مرتبط با عملکردهای بدنی
- 5.4 سندروم سینوس کاروتید
- 5.5 غش کردن مرتبط با فشار خون پایین
- 5.6 حرکات فیزیکی فشار متقابل
- 6 هنگامی که یک فرد غش می‌کند چه باید کرد؟
- 7 پیشگیری از غش کردن
دلایل غش کردن
در بسیاری از موارد دلیل غش کردن مشخص نمی‌باشد اما بطور کلی می‌تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود از جمله:
- ترس یا دیگر ضربه‌های عاطفی
- درد شدید
- افت ناگهانی فشار خون
- پایین بودن قند خون به علت دیابت یا گرسنگی بیش از حد
- تنفس سریع (تنفس سطحی با سرعت زیاد)
- کم‌آبی بدن
- ایستادن طولانی مدت در یک وضعیت
- بلند شدن بسیار سریع
- فعالیت بدنی در هوای گرم
- سرفه کردن بسیار شدید
- تشنج
- مصرف برخی داروها یا الکل
- داروهایی که موجب کاهش فشار خون می‌شوند می‌توانند احتمال غش کردن را افزایش دهند. این داروها شامل داروهایی برای درمان فشار خون بالا، آلرژی، افسردگی و اضطراب می‌باشند.
- در صورتی که چرخاندن سر به یک طرف موجب غش کردن شود، احتمالآً استخوان‌های گردن بر یکی از رگ‌های خونی فشار وارد می‌کنند.
- در صورت داشتن هر یک از مشکلات زیر احتمال غش کردن وجود دارد:
- دیابت
- بیماری قلبی
- آترواسکلروزیس (تنگی عروق مغزی)
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
- اضطراب یا وحشت‌زدگی
- بیماری مزمن ریوی (مانند آمفیزم)
انواع غش کردن
چندین نوع سنکوپ وجود دارد که در ادامه به سه نوع شایع اشاره می‌شود:
- سنکوپ وازوواگال می‌تواند در اثر ضربه‌ی عاطفی، استرس، دیدن خون یا ایستادن طولانی مدت رخ دهد.
- سنکوپ سینوس کاروتید زمانی رخ می‌دهد که شریان کاروتید در گردن تنگ شود که این حالت معمولاً پس از چرخاندن سر به یک طرف یا پوشیدن لباسی با یقه بسیار تنگ مشاهده می‌گردد.
- سنکوپ وضعیتی به علت فشار ناشی از سرفه کردن، ادرار، حرکت روده یا داشتن مشکلات گوارشی رخ می‌دهد.
علائم اضطراری
در صورتی که فردی غش کند و شرایط زیر را داشته باشد باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید:
- عدم تنفس
- پس از چند دقیقه هوشیاری خود را بدست نیاورد.
- افتادن و آسیب‌دیدگی یا خونریزی
- باردار بودن
- ابتلا به دیابت
- سن بیشتر از ۵۰ سال باشد و سابقه‌ی غش کردن نیز نداشته باشد.
- ضربان قلب نامنظم
- تشنج یا آسیب رساندن به زبان
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه
- اختلال در تکلم
- گیج و منگ شدن
- عدم توانایی در حرکت اندام بدن
آزمایش و تشخیص
در صورتی که سابقه‌ی غش کردن نداشته باشید و اخیراً چندین بار غش کرده‌اید پزشک تشخیص خواهد داد که آیا یک وضعیت پزشکی زمینه‌ای باعث این حالت شده است یا خیر.
چگونگی غش کردن مانند فعالیتی که مشغول انجام آن بوده‌اید یا احساستان دقیقاَ قبل از غش کردن را با پزشک در میان بگذارید. بسته به نتایج معاینه‌ی جسمی ممکن است پزشک آزمایش‌های زیرا را تجویز کند:
- آزمایش‌های خون برای کنترل عدم تعادل شیمیایی و بطور خاص کم‌خونی
- اکوکاردیوگرام که آزمایشی است که در آن از امواج صوتی برای ایجاد یک تصویر متحرک از قلب استفاده می‌شود.
- نوار قلب (ECG) آزمایشی است که فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند.
- نوار مغزی (EEG) آزمایشی است که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه‌گیری می‌کند.
- سی‌تی اسکن مغز که یک بررسی تصویری برای کنترل خونریزی در مغز می‌باشد.
درمان
اگر شخصی غش کرده باشد و پس از دو دقیقه هوشیاری خود را بدست نیاورد، باید در وضعیت ریکاوری (بهبودی) قرار داده شود. پس از قرار گرفتن در این وضعیت با اورژانس تماس بگیرید و تا زمان رسیدن کمک‌های پزشکی در کنار وی بمانید.
با مراجعه به پزشک پس از غش کردن، وی نوع بیهوشی که تجربه کرده‌اید را بررسی می‌کند تا دلیل زمینه‌ای آن در صورت وجود مشخص شود. اگر یک دلیل زمینه‌ای تشخیص داده شود، درمان باید به پیشگیری از وقوع مجدد سنکوپ کمک کند.
درمان غش کردن مرتبط با سیستم عصبی
بیشتر حملات سنکوپ مرتبط با اختلال موقت در عملکرد دستگاه عصبی خودگردان که عملکرد خودکار بدن مانند ضربان قلب و فشار خون را تنظیم می‌کند، می‌باشند.
این نوع غش کردن، سنکوپ با واسطه‌ی عصبی نامیده می‌شود. درمان این نوع سنکوپ شامل پرهیز از هر نوع عامل محرک احتمالی است.
اگر مطمئن نیستید که چه چیزی باعث حملات عصبی شما می‌شود، ممکن است پزشک پیشنهاد کند که هرگونه علائمی که تجربه می‌کنید را روزانه یادداشت کنید.
یادداشت کردن نوع فعالیت خود پیش از غش کردن می‌تواند به تعیین دلایل احتمالی کمک کند.
همچنین مراحلی وجود دارند که می‌توان با پیروی از آنها در زمانی که احساس می‌کنید در حال غش کردن هستید مانع از کاهش سطح هوشیاری خود شوید.
غش کردن مرتبط با محرک‌های خارجی
غش کردن می‌تواند زمانی رخ دهد که یک محرک خارجی مانند یک وضعیت استرس‌زا موجب نقص موقت در عملکرد دستگاه عصبی خودگردان شود (سنکوپ وازوواگال).
در بیشتر موارد سنکوپ وازوواگال، نیازی به درمان نمی‌باشد. هرچند پرهیز از محرک‌های بالقوه مانند استرس یا هیجان، محیط‌های گرم وگرفته و ایستادن طولانی مدت می‌تواند مفید باشد.
اگر می‌دانید که تزریق یا روش‌های پزشکی مانند آزمایش خون می‌تواند باعث غش کردن شما شود باید پیش از انجام آن پزشک یا پرستار خود را در میان بگذارید.
غش کردن مرتبط با عملکردهای بدنی
غش کردن می‌تواند زمانی رخ دهد که یک عملکرد یا فعالیت بدنی -مانند سرفه کردن- موجب ایجاد یک فشار ناگهانی بر دستگاه عصبی خودگردان شود (سنکوپ وضعیتی).
درمان مشخصی برای سنکوپ وضعیتی وجود ندارد اما پرهیز از عوامل محرک می تواند موثر باشد. برای مثال اگر سرفه کردن موجب سنکوپ می‌شود ممکن است بتوانید اضطرار خود برای سرفه کردن را سرکوب کنید تا از غش کردن جلوگیری شود.
سندروم سینوس کاروتید
سندروم سینوس کاروتید شرایطی است که فشار بر سینوس کاروتید موجب غش کردن می‌شود. این وضعیت بیشتر در افراد مسن شایع است.
می‌توان با اجتناب از ایجاد فشار بر سینوس کاروتید از بروز این حالت جلوگیری کرد -برای مثال عدم پوشیدن لباس‌های با یقه‌ی تنگ.
در برخی افراد، سندروم سینوس کاروتید را می‌توان با استفاده از دستگاه تنظیم‌کننده‌ی ضربان قلب درمان کرد. این دستگاه یک وسیله‌ی الکتریکی کوچک است که برای منظم نگه داشتن ضربان قلب در داخل سینه قرار داده می‌شود.
غش کردن مرتبط با فشار خون پایین
پرهیز از هر عاملی که موجب پایین آمدن فشار خون می‌شود به پیشگیری از غش کردن کمک می‌کند. برای مثال با افزایش میزان مصرف مایعات می‌توان از کم‌آبی بدن جلوگیری کرد.
ممکن است پزشک توصیه کند که وعده‌های غذاییتان کوچک و به تعداد دفعات بیشتر باشد و میزان مصرف نمک را نیز افزایش دهید.
مصرف برخی داروها نیز می‌تواند فشار خون را کاهش دهد. هرچند بدون مشورت با دکتر نباید مصرف داروهای تجویز شده را قطع کرد.
حرکات فیزیکی فشار متقابل
حرکات فیزیکی فشار متقابل حرکاتی هستند که برای افزایش فشار خون و پیشگیری از کاهش سطح هوشیاری طراحی شده‌اند. این حرکات عبارتند از:
- گذاشت یک پا بر روی پای دیگر
- منقبض کردن عضلات پایین‌تنه
- مشت کردن انگشتان
- منقبض کردن عضلات بازو
هنگامی که یک فرد غش می‌کند چه باید کرد؟
اگر فردی که نزد شما است غش کند شما باید با بالا بردن پاها از سطح قلب به افزایش جریان خون در سر کمک کنید. همچنین می‌توانید آن شخص را در وضعیتی قرار دهید که در حالت نشسته باشد و سر وی بین زانوهایش قرار بگیرد.
یقه‌های تنگ یا سایر لباس‌های تنگ را شل کنید. بیمار باید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در حالت خوابیده یا نشسته قرار بگیرد. محیط در بهترین حالت باید خنک و آرام باشد. همچنین یک نوشیدنی خنک در این وضعیت می‌تواند مفید باشد.
اگر فرد نفس نمی‌کشد باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
پیشگیری از غش کردن
اگر با دیدن خون در حین آزمایش خون یا سایر اقدامات پزشکی غش می‌کنید، پزشک خود را در میان بگذارید. پزشک می‌تواند از برخی اقدامات احتیاطی برای پیشگیری از غش کردن استفاده کند. در نهایت اینکه از هیچ یک از وعده‌های غذایی خود صرفنظر نکنید.
احساس سرگیجه و ضعف و داشتن احساس چرخیدن محیط اطراف علائم هشداردهنده‌ی غش کردن می‌باشند. در صورت داشتن هر یک از این علائم بنشینید و سر خود را بین زانوها قرار دهید تا خون به مغز برسد و یا دراز بکشید تا از افتادن جلوگیری شود. تا زمانی که حالتان بهتر نشده است نیز نباید از جای خود بلند شوید.
داروهای ضد افسردگی و زوال عقل: آیا ارتباطی وجود دارد؟
زوال عقل یک اختلال عصبی است. هیچ درمانی برای این بیماری مزمن و پیشرونده، که حافظه و همچنین قضاوت در عملکرد، رفتار و…
