اگه کبد سالم و در حالت مزاجی معتدل باشد، اکثر بیماری‌های مرتبط با مزاج و سوء مزاج نمی‌توانند بر بافت آن چیره بشوند؛ بنابراین باید همواره از کبد، محافظت کنیم. اگه سردی و گرمی کبد کنترل نشود، دچار بیماری می‌شویم مثلاً اگه گرمای کبد بیش از حد بالا برود، کبد را به یرقان گرم صفراوی یا یرقان گرم سوداوی و یا ورم و التهاب شدید کبد، هپاتیت حاد و مزمن و اسهال غیر طبیعی صفراوی و ناراحتی‌های دیگر می‌کشاند. بنابراین ما در این پست، قصد داریم شما را با سوء مزاج گرم کبد، آشنا نماییم:
سوء مزاج چیست؟
خارج شدن از حالت تعادل مزاجی بدن را سوء مزاج می‌گویند که می‌تواند در یک اندام یا بیشتر اتفاق بیافتد.
سوء مزاج به دو حالت کلی ساده و مادی تقسیم می‌شود:
سوء مزاج ساده: در این نوع فقط یک کیفیت تغییر می‌کند؛ مثلاً گرمای معده مقداری از حد تعادل، بالاتر می‌رود که با مصرف اندکی مبرّدات (سردکننده ها) زیر نظر پزشک، به حالت طبیعی بازمی‌گردد.
سوء مزاج مادی: در این نوع یک یا چند تا از اخلاط اربعه (صفرا، دم، بلغم و سودا) در اندامی یا اندام‌هایی دچار تغییر از لحاظ کمیت یا کیفیت می‌شوند. بنابراین درمان آن نیز دشوارتر بوده و نیاز به اصلاح آن خلط و خروج از بدن هست.
نخست با هضم‌های چهارگانه، آشنا شوید
هر غذایی که وارد بدن می‌شود، چهار مرحله هضم را پشت سر می‌گذارد تا بتواند مورد استفاده بافت‌ها و سلول‌ها قرار بگیرد:
- هضم معدی (تغییر در کیفیت مواد غذایی و خروج کیلوس: آنچه از معده خارج می‌شود)
- هضم کبدی (تغییر ماهیت غذا و تبدیل به اخلاط چهارگانه (دم، صفرا، بلغم و سودا)
- هضم عروقی (خلط آرام آرام شبیه عضو می‌شود)
- هضم عضوی یا بافتی (خلط کاملاً شبیه عضو شده و مورد استفاده آن قرار می‌گیرد)
فضولات و مواد دفعی هضم‌های چهارگانه
هرکدام از این هضم‌های چهارگانه، مواد زائد یا ماده دفعی نیز دارند که از طرق مخصوص، از بدن دفع می‌گردند. :
- هضم اول: از طریق روده‌ها به شکل مدفوع
- هضم دوم: از کلیه ها به شکل ادرار
- هضم سوم و چهارم: از دیگر مبادی دفعی به شکل عرق، چرک، مو، ناخن، ترشّحات گوش و بینی و …
بنابراین اختلال در هریک از این مراحل چهارگانه هضم باعث اختلال در تولید متعادل اخلاط شده و موجب بروز بیماری است.
چرا کبد دچار اختلال یا ضعف می‌شود؟
همانطور که بیان شد، اخلاط نتیجه هضم دوم یعنی هضم کبدی هستند. پس دو شرط برای تولید اخلاط با کیفیت مناسب وجود دارد:
- سلامت کامل کبد
- ترکیب مناسب کیلوس معدی (وابسته به سلامت معده، کیفیت و کمیت مناسب مواد غذایی مصرفی)
پس اگر هضم معدی با اختلال روبرو شود، بقیه‌ی اعضای دخیل در سایر مراحل هضم چهارگانه مثل کبد، عروق و بافت ها نمی‌توانند از ماده اولیه‌ی خوبی برای انجام سایر مراحل هضمی استفاده کنند و دچار ضعف و نقصان عملکرد می‌شوند.
در نتیجه:
سو مزاج کبد هم ضعف و اختلالی است که در عملکرد کبد به مشارکت معده ایجاد می‌شود و مزاج آن را از حالت تعادل خارج می‌کند.
علائم سوء مزاج گرم کبد
سوء مزاج گرم کبد، ممکن است با علائم زیر در افراد بروز کند و حتی ممکن است در مراحل اولیه بدن علامت هم باشد:
- عطش و تشنگی زیاد
- احساس داغی و منتفع شدن از هوای سرد و آب سرد
- تلخی دهان
- احساس کلافگی و برافروختگی
- بروز جوش وخارش در بدن
- خشکی زبان و دهان
- زبان پر ترک (اگر خشکی و گرمی بر کبد چیزه شود)
- اشتهای کم
- یبوست (سفتی و خشکی مدفوع)
- ادرار پررنگ یا مایل به سرخی
- گرمی پوست محل کبد(زیر دنده های راست)
- داغی یا تب بدن
- سوزش ادرار
- سنگینی و کوفتگی اعضا
- زردی رنگ بدن یا چهره
- قی یا اسهال زرد
درمان سوء مزاج گرم کبد چیست؟
مراحل درمان در طب ایرانی شامل مراحل زیر است:
- رفع علت ضعف عضو و ضعف مزاج
- پاکسازی مزاج و عضو
- تقویت مزاج و عضو
تا ضعف و علل آن رفع نشود، پاکسازی معنا ندارد و بعد از پاکسازی هم نیاز به مقویات دارد تا بیماری عود نکند.
توصیه به مبتلایان سوء مزاج گرم کبدی
- رفع یبوست
- پرهیز از سرخکردنی ها و ادویه فراوان
- پرهیز از سوسیس و کالباس، نوشابه، چیپس، پفک، انواع ساندویچ‌ها و پیتزا، پسته، خرما، موز، آب یخ، بستنی، نوشابه و …)
- پرهیز از گوشت گوساله و گاو، انواع کمپوت و کنسرو و مواد بسته‌بندی
- پرهیز از مصرف شیرینی‌های غلیظ و شیرینی‌های قنادی
- پرهیز از حمّام‌های بسیار گرم
- پرهیز از فعالیت های بسیار سنگین یا نبود تحرک کافی
- پرهیز از با عجله غذاخوردن
- پرهیز از مصرف آب و نوشیدنی در کنار غذا یا بلافاصله بعد از آن
- پرهیز از مصرف دخانیات
تدابیر مفید
در موارد زیر افراط نکرده و مراقب موارد منع مصرف خود باشید:
- خنک کردن کبد با آب کاسنی و شاه تره، سبزی کاسنی
- مصرف سکنجبین یا سکنجبین و کاهو
- انار ملس/ شربت یا آب انار
- قرار دادن ضمادهای خنک مثل عصاره کدو و خیار، حنا روی کبد
- غذاهایی که با زرشک، تمرهندی، رب انار، ریواس، ماش و اسفناج درست می‌شوند.
- سبزی‌ها: کاهو، کدو خورشتی، کدو حلوائی
- میوه‌ها: انار، شاه توت، زیتون، زرشک،
- دانه‌ها: خاکشیر، اسفرزه، تخم شربتی، بالنگو
- غذاها: سوپ جو، آش جو، نان جو، جو دو سر، خورش کدو، خورش ریواس، خورش کنگر، فسنجان بادام،
- خشکبار: انجیر، بادام درختی، عناب، برگه هلو و زردآلو
امتیاز دهی کاربران
( رای)
داروهای ضد افسردگی و زوال عقل: آیا ارتباطی وجود دارد؟
زوال عقل یک اختلال عصبی است. هیچ درمانی برای این بیماری مزمن و پیشرونده، که حافظه و همچنین قضاوت در عملکرد، رفتار و…
