به انتقال بزاق، آب و مواد غذایی از دهان به معده بلع می گویند. هر مشکلی در این انتقال، باعث ایجاد اختلال بلع یا دیسفاژی می گردد.
اختلال بلع به معنای مشکل داشتن در جویدن یا بلعیدن غذا یا مایعات است. برنامه غذایی اختلال بلع، ۵ سطح مختلف از اختلال در بلعیدن را پوشش می دهد.
ابتدا آب یا غذا در دهان گذاشته می شود، سپس ماده غذایی باید بطور کامل جویده شود و برای نرم شدن و خرد شدن با بزاق مخلوط شود.
بعد از نرم شدن و کوچک شدن لقمه، با فشار زبان به سقف دهان، لقمه از دهان به حلق منتقل می شود. تا اینجای فرایند بلع، ارادی و از این به بعد فرآیندی غیر ارادی محسوب می شود.
در این حین که لقمه از داخل دهان به سمت حلق رانده می شود، دریچه ای در انتهای حلق، مسیر بینی را می بندد که غذا وارد بینی نشود. دریچه دیگری به نام نای نیز توسط غضروفی به نام اپی گلوت بسته می شود تا از ورود مواد به ریه جلوگیری بعمل آید.
تمامی این اعمال در چند ثانیه اتفاق می افتند تا اینکه غذا وارد مری شده و توسط حرکات دودی شکل مری به معده منتقل شود.
در هر کجای این فرآیند، عدم هماهنگی عصبی یا عضلانی رخ بدهد و یا اینکه لقمه از مسیر دیگری پیروی کند، اختلال بلع به وجود می آید.
دو نوع اختلال
بلع وجود دارد:
- اختلال بلع دهانی-حلقی مربوط به وجود مشکل در حرکت بزاق یا غذا از جلوی دهان به سمت حلق و آغاز فرآیند قورت دادن آن است.
این نوع مشکل بلع می تواند از اختلالات مختلف اعصاب یا مغز ناشی گردد:
بعنوان مثال:
- سکته مغزی
- فلج مغزی
- ام اس – MS
- بیماری پارکینسون و آلزایمر
- سرطان گردن یا گلو
- ضربه دیدن مغز یا گردن
- و حتی اختلالات دندانی
نشانه های مشکل بلع دهانی-حلقی بسته به علت آن، می تواند شامل موارد زیر باشد:
- اختلال در ترشح بزاق
- احساس خفگی
- سرفه کردن در حین غذا یا بعد از غذا
- باقی ماندن غذا در بین دندان و گونه ها
- صدای مرطوب همراه با خس خس
- ناتوانی در مکیدن (مایعات) بوسیله نی
- خروج غذا از بینی (برگشت غذا به داخل مجرای بینی)
- عفونت مزمن تنفسی
- کاهش وزن
در اختلال بلع
دهانی-حلقی، معمولاً مشکلات بلع در مایعات بیشتر است.
گام اول در درمان
این است که تشخیص درستی انجام شود.
تشخیص درست مستلزم تاریخچه گیری دقیق توسط فرد متبحر و آزمایشات مختلف است تا علت اختلال بلع پیدا شود.
اغلب یک رویکرد تیمی برای درمان لازم است.
در مرکز ارزیابی و درمان اختلال بلع دکتر خسروی، متخصصان مختلفی (پزشکان متخصص مغز و اعصاب، جراح مغز و اعصاب، فوق تخصص حنجره، گفتاردرمانگر و کاردرمانگر) با هم کار می کنند تا بهترین برنامه ارزیابی و درمان را طراحی کنند.
۲. دومین نوع اختلال بلع، اختلال بلع مروی (مشکل بلعی که در مری رخ می دهد) است.
اختلال بلع مروی (Esophageal) زمانی رخ می دهد که انتقال غذا/مایعات در مری با اختلال مواجه شده و یا متوقف می شوند..
این اختلال می تواند به چندین شیوه رخ دهد. ممکن است اسید معده وارد مری شود.
به مرور زمان این ریفلاکس سبب التهاب و تنگ شدن مری می شود. ابتدا هنگام بلعیدن غذا و بعد از مدتی به هنگام بلع مایعات، فرد احساس می کند که غذا و مایعات در وسط و قسمت پایینی سینه اش گیر می کنند.
ممکن است در سینه
ناراحتی و یا حتی درد ایجاد شود.
خوشبختانه پزشکان معمولاً می توانند این تنگ شدگی را باز و منبسط سازند و اکنون درمان هایی وجود دارد که از تنگ شدگی مجدد آن جلوگیری می کند.
سرطان، فتق هیاتال و اختلالات عضلانی معین مری، علت های نادرتر مشکل بلع مروی هستند.
معمولاً این مشکل در جامد نسبت به مایعات، بیشتر است.
ما در کلینیک فوق تخصصی یادمان زیر نظر مدیریت دکتر فرشاد خسروی متخصص اختلال بلع با بهره مندی از کلیه پزشکان متخصص مربوطه خدمات تست، تشخیص و درمان اختلال بلع را بوسیله تجهیزات کاملا پیشرفته انجام می دهیم.
دکتر فرشاد خسروی
تماس با کلینیک دکتر فرشاد خسروی
بخش مهمی از درمان، کمک کردن به بیمار برای داشتن یک تغذیه مناسب، و در عین حال محافظت از او در مقابل عوارضی مارنند عفونت ریه است – ذات الریه یا عفونت ریه از وارد شدن غذا یا مایعات به داخل شش ها ایجاد می شود.
مسلماً این
مستلزم یک رژیم غذایی اختصاصی است.
پنج سطح مختلف از رژیم غذایی وجود دارد
از پوره کردن
(سطح ۱) تا غذای اصلاح شده منظم (سطح ۵).
رژیم های غذایی از لحاظ بافت و همسانی، متفاوت هستند و بر این اساس انتخاب می شوند که کدام یک از آنها برای یک بیمار خاص، مؤثرتر است.
نکاتی در مورد تغذیه
رژیم های غذایی همگی از لحاظ تغذیه، مناسب هستند.
با این حال بعضی
از بیماران ممکن است در دریافت مایعات و غذای کافی به منظور جذب انرژی و تغذیه
مورد نیاز خود، مشکل داشته باشند.
در این حالت، باید رژیم غذایی آنها تعدیل گردد.
مایعات
مایعات برای حفظ عملکرد
بدن، ضروری هستند.
معمولاً روزانه
بدن انسان به ۶ تا ۸ لیوان مایعات (۴۸-۶۴ اونس یا ۱۳۶۰-۱۸۱۴ گرم) نیاز دارد.
برای بعضی از بیماران مبتلا به اختلال بلع، این مقدار مایعات می تواند مشکلاتی را ایجاد کند چون قورت دادن مایعات رقیق سخت تر خواهد بود.
در این حالت، باید مایع را غلیظ تر کرد تا قورت دادن آن آسان تر گردد. موادی مانند غلیظ کننده در داروخانه ها یافت می شوند که می توان با آن مایعات را برای بیماران غلیظ کرد.
با این حال هر فردی که کمتر از ۴ لیون مایعات غلیظ شده در روز بنوشد یا هر فردی که نتواند در عرض ۴ هفته موفق به قورت دادن آسان مایعات رقیق شود، به نظارت نزدیک تیم اختلال بلع نیاز خواهد داشت.
مقدار کالری
مشکل بزرگتر برای بعضی از بیماران، دریافت مقدار کالری کافی است.
کل فرآیند غذا خوردن دشوار و خسته کنند می شود.
با این حال با تقویت غذاهایی که بیمار می خورد، می توان جذب کالری و پروتئین را افزایش داد.
مورد اول: شیر را با اضافه کردن ۱ فنجان شیر
خشک به هر لیتر شیر مایع، تقویت کنید.
زمانی از این شیر تقویت شده با پروتئین استفاده کنید که می خواهید سوپ خامه ای، سس، میلک شیک (مخلوط شیر و شربت و بستنی)، و پودینگ (دسر) درست کنید.
همچنین کره
نباتی، شکر، عسل، ژله یا غذای پوره شده برای نوزاد را برای افزایش کالری، اضافه
کنید.
مورد دوم: میوه رنده شده مخصوص نوزادان را به آبمیوه، میلک شیک و حبوبات پخته شده اضافه کنید.
مورد سوم: یک پیمانه گوشت پوره شده مخصوص نوزادان را به سوپ اضافه کنید (بعنوان مثال سوپ ماکارونی و مرغ پوره شده: له شده و از صافی عبور داده شده).
همچنین گوشت های پوره شده مخصوص نوزادان را به سس و آب گوشت اضافه کنید و آنرا با سبزیجات پوره شده مخلوط نمایید.
مورد چهارم: آبمیوه را به میوه (پوست کنده شده)، حبوبات یا میلک شیک اضافه کنید.
ملاحظات خاص
در زیر راهنمایی های کلی برای انجام یک بلع ایمن و سالم را شرح می دهیم.
بخاطر داشته باشید که بیماران مبتلا به مشکل بلع، نیازمندی های شخصی خاصی دارند.
همه رهنمودهای زیر ممکن است برای همه بیماران مناسب نباشد.
- نشستن در حالت صاف (در صورت امکان نزدیک به ۹۰ درجه) در هنگام خوردن غذا یا مایعات
- خوردن لقمه های کوچک – هر بار اندازه یک قاشق چای خوری یا نصف آن
- به آرامی غذا بخورید
- همچنین بهتر است دو نوع غذا را بصورت همزمان (در یک لقمه) با هم نخورید.
- در هنگام غذا خوردن از حرف زدن بپرهیزید.
- وقتی که یک طرف دهانتان ضعیف است، غذا را در طرف قوی تر قرار دهید.
- در پایان غذا خوردن، داخل گونه ها را بررسی کنید تا غذای داخل آنها باقی نمانده باشد.
- پایین آوردن سر، چسباندن چانه به سینه، و خم کردن بدن به سمت جلو در هنگام بلعیدن را امتحان کنید. این کارها اغلب باعث می شوند بلع آسان تر شود و از ورود غذا به مسیر جریان هوا جلوگیری می کنند.
- در یک لقمه، غذاهای جامد و مایع را با هم مخلوط نکنید و بلافاصله بعد از غذاهای جامد، روی آنها مایعات ننوشید، مگر اینکه دکتر خسروی آنرا به شما توصیه کرده باشد.
- در یک محیط آرام و به دور از حواس پرتی غذا بخورید.
- بعد از هر وعده غذایی، بمدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بصورت قائم (۹۰ درجه) بنشینید.
سطح ۱ غذاهای پوره شده
غذاهای این گروه به شکل پوره سیب زمینی در می آیند. در صورت لزوم غذاهای پوره شده با اضافه شدن یک عامل غلیظ کننده، همچنان شکل خود را حفظ می کنند.
گوشت پوره می شود تا به شکل یک خمیر نرم و یکنواخت در بیاید. آبگوشت گرم یا دیزی گرم را می توان به گوشت پوره شده اضافه کرد:
حدود ۱ اونس (۲۸ گرم) مایع به ازای هر ۳ اونس (۸۵ گرم) گوشت.
توجه: اگر یک غذا بصورت پوره یکنواخت در نیامد ممکن است خوردن یا بلعیدنش دشوارتر گردد. بعنوان مثال دانه های نخود بعضی اوقات بخوبی مخلوط نمی شوند.
| غذاهای گرم | غذاهای سرد |
| پوره گوشت، مرغ و ماهی | پوره پنیر شده |
| پوره ماهی تون، گوشت ران گوسفند یا گاو و سالاد مرغ | پوره میوه |
| پوره نیمرو و پنیر | آبمیوه و شربت غلیظ شده |
| حبوبات مخصوص نوزادان | شیر یا شیر تخم مرغ (مخلوط زرده تخم مرغ و شیر) غلیظ شده |
| حبوبات پخته شده رقیق شده (بدون تکه های بزرگ) | مالت (آب جو بدون الکل) |
| پوره نان تست فرانسوی یا پن کیک | میلک شیک غلیظ |
| پوره سیب زمینی | بستنی |
| پوره جعفری، خرده های نان برشته و پنیر، سیب زمینی پخته شده در سس | میوه یا یخ ایتالیایی، بستنی میوه ای |
| پوره ماکارونی مخلوط شده با کره یا ماکارونی آلفردو | ماست ساده |
| پوره سبزیجات (بدون ذرت یا نخود) | دوغ (یا ماست شل و قابل نوشیدن) |
| پوره سوپ و سوپ خامه ای | پودینگ، موس (خوراک سرد حاوى سفیده‌ى تخم مرغ و خامه و ژله و میوه)، و کاستارد (نوعى فرنى داراى تخم‌مرغ و شیر و شکر و غیره) |
| پوره سیب پخته شده | ژلاتین خرد شده |
| آبگوشت | شکر، شیره (محلول غلیظ قندى دارویى)، عسل، ژله |
| سس ها: پنیر، گوجه فرنگی، تنوری، سفید، خامه ای | خامه |
| قهوه یا چای بدون کافئین | کریمر (خامه گیر) غیر لبنی |
| کره نباتی | |
| سس مایونز | |
| کچاپ، خردل |
منوی نمونه، سطح ۱
صبحانه
- آب پرتقال نیم فنجان
- خمیر گندم نیم فنجان
- نیمرو با پنیر نیم فنجان
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- شیر کامل ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کچاپ ۱ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر دو قاشق چای خوری
نهار
- آبمیوه آناناس نیم فنجان
- پوره گوشت گاو ۳ اونس (۸۵ گرم)
- آبگوشت ۲ قاشق سوپ خوری
- پوره سیب زمینی نیم فنجان
- پوره کلم براکلی تازه نیم فنجان
- سس سیب نیم فنجان
- قهوه بدون کافئین ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
شام
- پوره سوپ بوقلمون و جو سه چهارم فنجان
- پوره مرغ هاوایی ۳ اونس (۸۵ گرم)
- پوره سیب زمینی نیم فنجان
- پوره اسفناج نیم فنجان
- ماست منجمد نیم فنجان
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۱ قاشق چای خوری
ارزش غذایی این رژیم غذایی نمونه
| کالری | ۱۶۵۷ | چربی | ۶۱ گرم |
| پروتئین | ۹۲ گرم | سدیم | ۲۵۹۰ میلی گرم |
| کربوهیدرات ها | ۱۹۸ میلی گرم | فیبر غذایی | ۳۱۶۳ میلی گرم |
سطح ۲ غذاهای قیمه شده (خرد شده)
غذاهای این گروه را باید به تکه های خیلی ریز (یک هشتم اینچ معادل ۳ میلیمتر) خرد کرد. اندازه تکه های غذا باید به اندازه دانه های کنجد باشد.
| غذاهای گرم | غذاهای سرد |
| گوشت قیمه شده، ماهی، مرغ (یا خروس) | پنیر دلمه شده |
| ماهی شکم پر خرد شده | میوه مخصوص نوزادان بزرگ |
| ماهی پولک دار | آبمیوه های نیمه غلیظ |
| گوشت مخصوص نوزادان بزرگ | شربت |
| تخم مرغ پخته شده، آب پز، یا نیمروی خرد شده | موزهای رسیده خرده شده (به شکل خمیر) |
|
املت و سوفل (خوراک مرکب از زرده تخم مرغ و گوشت و پنیر و شکلات) خرد شده |
کمپوت میوه خرده شده |
| نان تست فرانسوی نرم خرد شده | سس آناناس |
| پنکیک نرم خرد شده | شیر |
| حبوبات پخته شده | میلک شیک |
| سیب زمینی خرد شده | کاستارد |
| ماکارونی آلفردو یا ماکارونی با کره خرد شده | پودینگ های حاوی برنج و تاپیوکا (نشاسته کاساو) |
| سبزیجات خرد شده | ماست |
| سوپ های خامه ای | یخ میوه، یخ ایتالیایی، بستنی میوه ای |
|
پوره سوپ سبزیجات یا سوپ الفبا (نوعى سوپ که ماکارونى‌هاى آن به شکل حروف الفبا است) |
ژلاتین خرد شده |
| سیب پخته شده پز خرد شده | دسرهای مخصوص نوزادان بزرگ |
| آبگوشت | شکر، شیره، عسل، و ژله |
| سس ها: پنیر، خامه ای، تنوری، گوجه فرنگی، سفید | خامه |
| قهوه یا چای بدون کافئین | کره نباتی |
منوی نمونه، سطح ۲
صبحانه
- آب پرتقال نیم فنجان
- خوراک جو نیم فنجان
- نیمرو با پنیر نیم فنجان
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- شیر کامل ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کچاپ ۱ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۲ قاشق چای خوری
نهار
- آبمیوه آناناس نیم فنجان
- قیمه گوشت گاو ۳ اونس (۸۵ گرم)
- آبگوشت (آب گوشت) ۲ قاشق سوپ خوری
- پوره سیب زمینی نیم فنجان
- کلم براکلی تازه خرد شده نیم فنجان
- سس سیب نیم فنجان
- قهوه بدون کافئین ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۱ قاشق چای خوری
شام
- سوپ بوقلمون و جو خرده شده سه چهارم فنجان
- مرغ هاوایی خرد شده ۳ اونس (۸۵ گرم)
- پوره سیب زمینی نیم فنجان
- پوره اسفناج نیم فنجان
- ماست منجمد نیم فنجان
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۱ قاشق چای خوری
ارزش غذایی این رژیم غذایی نمونه
| کالری | ۲۰۲۲ | چربی | ۸۰ میلی گرم |
| پروتئین | ۱۱۱ میلی گرم | سدیم | ۲۹۹۲ میلی گرم |
| کربوهیدرات ها | ۲۳۱ میلی گرم | پتاسیم | ۴۱۸۲ میلی گرم |
سطح ۳ غذاهای آسیاب شده
غذاهای این گروه را باید به تکه های کوچک (یک چهارم اینچ معادل ۶ میلیمتر) خرد کرد. اندازه تکه های غذا باید به اندازه دانه های برنج باشد.
| غذاهای گرم | غذاهای سرد |
| گوشت آسیاب شده، ماهی، مرغ (یا خروس) | پنیر دلمه شده |
| ماهی شکم پر خرد شده | میوه مخصوص نوزادان بزرگ |
| سالادهای گوشت آسیاب شده (بدون تخم مرغ خام) | ماست میوه ای روان |
| قیمه گوشت سوئدی | آبمیوه یا شربت |
| نیمرو یا سوفل | کمپوت میوه آسیاب شده |
| تخم مرغ آب پز آسیاب شده | آناناس له شده |
| حبوبات پخته شده | موز رسیده |
| نان تست فرانسوی آسیاب شده | لیموناد/شربت آبلیمو (بدون خمیر) |
| سیب زمینی آسیاب شده | شیر |
| ماکارونی آسیاب شده | بستنی |
| سیب زمینی پخته شده آسیاب شده (بدون پوست) | کاستارد |
|
سبزیجات منجمد پخته شده آسیاب شده (بدون ذرت، نخود، یا سبزیجات مخلوط شده) |
پودینگ یا موس |
| کمپوت میوه آسیاب شده | یخ میوه، یخ ایتالیایی، بستنی میوه ای |
| سوپ های خامه ای | خامه |
| سوپ پوره سبزیجات یا سوپ الفبا | کریمر غیر لبنی |
| سیب پخته شده آسیاب شده | کره نباتی |
| آبگوشت | سس مایونز |
| سس ها: پنیر، خامه ای، تنوری، گوجه فرنگی، سفید | کچاپ |
| قهوه یا چای بدون کافئین | خردل |
منوی نمونه، سطح ۳
صبحانه
- آب پرتقال نیم فنجان
- خوراک جو نیم فنجان
- نیمرو با پنیر نیم فنجان
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- شیر کامل ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کچاپ ۱ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۲ قاشق چای خوری
نهار
- آبمیوه آناناس نیم فنجان
- قیمه گوشت گاو ۳ اونس (۸۵ گرم)
- آبگوشت (آب گوشت) ۲ قاشق سوپ خوری
- اسفناج پخته شده نیم فنجان
- سس سیب نیم فنجان
- قهوه بدون کافئین ۱ فنجان
- شیر کامل
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۱ قاشق چای خوری
شام
- سوپ بوقلمون و جو خرده شده سه چهارم فنجان
- مرغ هاوایی خرد شده ۳ اونس (۸۵ گرم)
- کلم براکلی تازه آسیاب شده نیم فنجان
- ماست منجمد نیم فنجان
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۱ قاشق چای خوری
ارزش غذایی این رژیم غذایی نمونه
| کالری | ۲۰۲۲ | چربی | ۸۰ میلی گرم |
| پروتئین | ۱۱۱ میلی گرم | سدیم | ۲۹۹۲ میلی گرم |
| کربوهیدرات ها | ۲۳۱ میلی گرم | پتاسیم | ۴۱۸۲ میلی گرم |
سطح ۴غذاهای خورد شده
غذاهای این گروه را باید به تکه های کوچک (یک دوم معادل ۱۲ میلیمتر) خرد کرد.
اندازه تکه های غذا باید به اندازه رشته فرنگی خام یا نان برشته مکعبی (مکعب های نان کوچک) باشد.
| غذاهای گرم | غذاهای سرد |
| گوشت ریز ریز شده، مرغ (یا خروس) | پنیر دلمه شده |
| قیمه سوئدی ریز ریز شده | ماست |
| سالادهای گوشت (آسیاب شده یا گوشت ورقه ورقه شده) | شیر |
| ماهی پولک دار | میلک شیک |
| تخم مرغ آب پز یا نیمرو | حبوبات نرم، سرد و خشک |
| سوفل و املت |
نان نرم (در صورت تأیید توسط درمانگر گفتار یا درمانگر شغلی) |
| حبوبات پخته شده | آبمیوه یا شربت |
| نان تست فرانسوی ریز ریز شده یا پن کیک | کمپوت میوه ریز ریز شده |
| ماکارونی یا رشته فرنگی ریز ریز شده (بدون برنج) | دسر کمپوت میوه |
|
سبزیجات پخته شده ریز ریز شده (بدون نخود منجمد، ذرت، یا سبزیجات مخلوط شده) |
پودینگ، موس، کاستارد |
| کنسرو نخودهای شیرین کوچک ریز ریز شده | بستنی |
| سوپ خامه ای یا سوپ سبزی | یخ میوه ای، یخ ایتالیایی، بستنی میوه ای |
| کنسرو سوپ ماکارونی مرغ | پنیر خامه ای |
| سیب زمینی ریز ریز شده (همه انواع پخت آن) | تاپینگ خرد شده |
| آبگوشت | ژلاتین خرد شده |
| مخلفات گوشت پهلو و پشت خوک | شکر، شیره، عسل، مربا، ژله |
| سس ها: پنیر، خامه ای، تنوری، گوجه فرنگی، سفید | |
| چای یا قهوه بدون کافئین |
منوی نمونه، سطح ۴
صبحانه
- آب پرتقال نیم فنجان
- خوراک جو نیم فنجان
- نیمرو با پنیر نیم فنجان
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- شیر کامل ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کچاپ ۱ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۲ قاشق چای خوری
نهار
- آبمیوه آناناس نیم فنجان
- قیمه گوشت گاو ۳ اونس (۸۵ گرم)
- آبگوشت (آب گوشت) ۲ قاشق سوپ خوری
- پوره سیب زمینی نیم فنجان
- کلم براکلی تازه ریز ریز شده نیم فنجان
- سس سیب نیم فنجان
- قهوه بدون کافئین ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۱ قاشق چای خوری
شام
- سوپ بوقلمون و جو خرده شده سه چهارم فنجان
- مرغ هاوایی خرد شده ۳ اونس (۸۵ گرم)
- پوره سیب زمینی نیم فنجان
- پوره اسفناج نیم فنجان
- ماست منجمد نیم فنجان
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۱ قاشق چای خوری
ارزش غذایی این رژیم غذایی نمونه
| کالری | ۲۰۹۷ | چربی | ۸۲ میلی گرم |
| پروتئین | ۱۱۳ میلی گرم | سدیم | ۳۲۱۳ میلی گرم |
| کربوهیدرات ها | ۲۴۳ میلی گرم | پتاسیم | ۴۲۰۱ میلی گرم |
سطح ۵ غذاهای عادی اصلاح شده
غذاهای این گروه نرم، مرطوب و دارای بافت عادی هستند
| غذاهای گرم | غذاهای سرد |
| گوشت، ماهی، مرغ (یا خروس) نرم و مرطوب | پنیرهای نرم |
| ماهی سرخ شده | پنیر دلمه شده |
| سالادهای گوشت | پنیر خامه ای |
| سوفل و املت | ماست |
| تخم مرغ | شیر |
| صدف توپر | میلک شیک |
| اسپاگتی با سس گوشت | حبوبات سرد و خشک (بدون آجیل، میوه خشک شده، و نارگیل) |
| حبوبات پخته شده | کراکر (یک نوع شیرینی) |
| نان تست فرانسوی یا پن کیک | نان نرم (بدون نان باگت) |
| نان تست | آبمیوه یا شربت |
| ماکارونی یا رشته فرنگی (بدون برنج) | کمپوت میوه |
| سیب زمینی (انواع مختلف پخت آن) | موز رسیده |
|
سبزیجات پخته شده نرم (بدون ذرت، لوبیای لیما، یا نخود پخته شده) |
میوه های تازه و رسیده (پوست کنده شده) |
| سوپ خامه ای یا سوپ سبزی | کیک ها (بدون آجیل، میوه خشک شده، و نارگیل) |
| کنسرو سوپ ماکارونی و مرغ | نان شیرینی گرد ساده |
| آبگوشت | بستنی |
| مخلفات گوشت پهلو و پشت خوک | پودینگ، موس، کاستارد |
| سس ها: پنیر، خامه ای، تنوری، گوجه فرنگی، سفید | یخ میوه ای، یخ ایتالیایی، بستنی میوه ای |
| چای یا قهوه بدون کافئین | ژلاتین خرد شده |
| ژلاتین معمولی | |
| کنسرو لایه های ژلاتین میوه ای | |
| شکر، شیره، عسل، مربا، و ژله | |
| خامه | |
| کریمر غیر لبنی | |
| کره نباتی | |
| روغن | |
| سس مایونز | |
| کچاپ | |
| خردل |
منوی نمونه، سطح ۵
صبحانه
- آب پرتقال نیم فنجان
- خوراک جو نیم فنجان
- املت پنیر
- نان تست ۱ قرص
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- شیر کامل ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کچاپ ۱ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۲ قاشق چای خوری
- ژله ۲ قاشق چای خوری
نهار
- آبمیوه آناناس نیم فنجان
- همبرگر بان ۳ اونس (۸۵ گرم)
- استیک سرخ شده نیم فنجان
- لوبیا سبز نیم فنجان
- سس سیب نیم فنجان
- قهوه بدون کافئین ۱ فنجان
- شیر کامل ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۱ قاشق چای خوری
- کچاپ ۲ قاشق سوپ خوری
شام
- سوپ بوقلمون و جو خرده شده سه چهارم فنجان
- مرغ هاوایی خرد شده ۳ اونس (۸۵ گرم)
- پوره سیب زمینی نیم فنجان
- کلم براکلی تازه نیم فنجان
- ماست منجمد نیم فنجان
- چای بدون کافئین ۱ فنجان
- کریمر غیر لبنی ۲ قاشق سوپ خوری
- کراکر نمکدار ۶ عدد
- کره نباتی ۱ قاشق چای خوری
- نمک یک چهارم قاشق چای خوری
- شکر ۱ قاشق چای خوری
ارزش غذایی این رژیم غذایی نمونه
| کالری | ۲۸۵۱ | چربی | ۱۲۰ میلی گرم |
| پروتئین | ۱۲۹ میلی گرم | سدیم | ۴۰۶۲ میلی گرم |
| کربوهیدرات ها | ۳۲۷ میلی گرم | پتاسیم | ۴۶۰۹ میلی گرم |
بافت ها/همسانی
های (درجه های غلظت) غذاها
در زیر مثالهایی
از مایعات و غذاهای متوسط (با غلظت متوسط) و غلیظ را ارائه میدهیم.
متوسط (همسانی شهد
یا آبمیوه مصنوعی)
- اگ ناگ
- آبمیوه مصنوعی میوه ها (زردآلو، هلو، گلابی)
- عسل
- سوپ های خامه ای غلیظ
- پودینگ نرم با مخلفات
- شیر
- آب گوجه فرنگی
- آبدوغ
- بستنی (بدون آجیل یا تکه های میوه)
- میلک شیک
غلسظ (همسانی ماست یا پودینگ)
- حبوبات پخته شده گرم
- پودینگ
- کاستارد
- آبگوشت
- ماست (بدون آجیل یا تکه های میوه)
- مخلوط شده با پنیر دلمه شده
- مخلوط شده با شیر یا میوه
- مالت و میلک شیک غلیظ
عامل های غلیظ
کننده و رقیق کننده
غذاها را میتوان بسته
به نیازمندی های افراد، غلیظ یا رقیق کرد.
برای تغییر یک
مایع به یک همسانی (درجه غلظت) مختلف، میتوان از غذاهای مختلفی استفاده کرد.
مقدار عامل غلیظ
کننده مورد نیاز برای رسیدن به یک همسانی معین غذا، به نوع غذا (غذایی که غلیظ
میشود) و عامل غلیظ کننده بستگی دارد.
نحوه رقیق کردن
مایعات
- فرآورده های مایع شیر گرم (شیر گرم یا خامه) را
به سوپ های خرد شده، سبزیجات خرد شده، یا حبوبات پخته شده اضافه کنید. - مایعات گرم دیگر (سوپ آبکی، آبگوشت، سس) را به
پوره سیب زمینی، گوشت خرده شده یا گوشت آسیاب شده اضافه کنید. - فرآورده های مایع شیر سرد را به خامه، ماست،
سوپ سرد، پوره میوه ها یا پودینگ ها و کاستاردها اضافه کنید.
نحوه غلیظ کردن
مایعات و غذاها
- برنج مخصوص نوزادان یا غلیظ کننده تجاری را به
فرآورده های مایع شیر گرم اضافه کنید. - ورقه های سیب زمینی، پوره سیب زمینی، یا حبوبات
لایه لایه مخصوص نوزادان را به مایعات گرم دیگر (سوپ، سس، آبگوشت) اضافه کنید. - ژلاتین ساده بدون چاشنی، پوره میوه ها، لایه
های موز، یا غلیظ کننده تجاری را به مایعات سرد اضافه کنید. - ورقه های سیب زمینی، پوره سیب زمینی، سس یا
آبگوشت غلیظ، پوره گوشت کنسرو یا گوشت مخصوص نوزادان، یا غلیظ کننده تجاری را به
سوپ خرد شده اضافه کنید. - حبوبات لایه لایه مخصوص نوزادان، ژلاتین چاشنی
دار، خامه پخته شده برنج یا گندم، یا غلیظ کننده تجاری را به پوره میوه ها اضافه
کنید. - پوره سیب زمینی سفید یا شیرین، ورقه های سیب
زمینی، سس، یا غلیظ کننده تجاری را به سبزیجات خرد شده اضافه کنید.
اگر غذایی خیلی
رقیق بود یکی از موارد زیر را به آن اضافه کنید:
- حبوبات مخصوص نوزادان
- ورقه های موز
- خرده نان نشاسته ذرت
- حبوبات پخته شده (خامه گندم یا برنج)
- مخلوط کاستارد
- خرده های کراکر گرام (ساخته شده از گندم خالص)
- آبگوشت
- ورقه های پیش آماده سیب زمینی (چیپس)
- پوره سیب زمینی
- پودر ژلاتین ساده بدون چاشنی
- سس های ساده (سفید، پنیر، گوجه فرنگی)
- پوره میوه ها (غذای مخصوص نوزادان)
- گوشت خرد شده (غذای مخصوص نوزادان)
- سبزیجات خرد شده (غذای مخصوص نوزادان)
- خرده های کراکر نمکدار
اگر غذایی خیلی
غلیظ بود یکی از موارد زیر را به آن اضافه کنید:
- سوپ آبکی
- آبگوشت رقیق (معمولاً از گوشت گاو)
- آبگوشت
- آبمیوه
- ژلاتین مایع چاشنی دار
- کره حیوانی/نباتی گرم ذوب شده
- شیر (گرم یا سرد)
- ماست ساده
- سوپ های خرد شده پالوده شده
دستور پخت
شیک میوه ای
نیم فنجان تا یک
فنجان میوه تازه، منجمد یا کنسرو، را با ۱ فنجان شیر غنی شده در یک مخلوط کن بریزید.
آنها را مخلوط کنید تا روان شوند.
مخلوط میوه
یک چهارم فنجان
آب سیب، یک چهارم فنجان آب پرتقال، و ۱ فنجان هلو یا کنسرو هلو را در مخلوط کن
بریزید. آنها را مخلوط کنید تا روان شوند.
میلک شیک های غنی
از پروتئین
۱ فنجان ماست با
چاشنی میوه و ۱ فنجان شیر غنی شده را با میوه های نرم، تازه، و پوست کنده شده، یا
کنسرو میوه نرم، و یک فنجان پنیر دلمه شده در یک مخلوط کن بریزید. آنقدر مخلوط
کنید تا روان شوند.
پودینگ پنیر دلمه
شده
یک چهارم فنجان
پنیر دلمه شده و ۳ قاشق میوه مخصوص نوزاد را با هم مخلوط کنید. آنرا سرد کنید.
سوپ سبزی خامه ای نصف فنجان سبزی پخته شده خیلی نرم، نیم فنجان شیر غنی شده، خامه یا ماست ساده، ۱ قاشق چای خوری کره نباتی، نمک، پودر پیاز، و جعفری خشک شده له شده (برای طعم دادن) را در یک مخلوط کن بریزید.
آنقدر مخلوط کنید تا به همسانی مطلوب برسید.
نکات دیگر برای تسهیل جوییدن و بلعیدن غذاها
- برای جلوگیری از تشکیل یک پوسته سخت بر روی غذاها یا در لبه های ظرف، غذا را در یک ظرف سفالی یا شیشه ای بپزید. برای تهیه نیمروی نرم، تخم مرغ ها را روی یک دیگ بخار آماده کنید.
- برای مرطوب نگه داشتن گوشت یا ماهی، آنها را داخل آب گوجه فرنگی یا سوپ گوجه فرنگی بپزید.
- برای تهیه پوره گوشت، ابتدا آب گوشت پخته شده نرم را بگیرید. گوشت را در یک مخلوط کن غذا بریزید تا یک خمیر تهیه کنید. مایع گرم (سوپ آبکی) را به خمیر اضافه کنید و آنرا آنقدر رقیق کنید تا به همسانی مطلوب برسید.
برای دریافت رژیم غذایی و تغذیه مناسب برای بیماران اختلال بلع و اشخاصی که با مشکل بلع دست و پنجه نرم می کنند با دکتر فرشاد خسروی متخصص و مدرس برجسته اختلال بلع در تهران تماس بگیرید.
اطلاعات تماس کلینیک و دریافت نوبت
تشخیص و علائم بیماری اختلال بلع
درمان اختلال بلع
مطالب مرتبط
رژیم غذایی سطح ۳ برای بیماران دیسفاژی رژیم غذایی سطح ۳ برای بیماران دیسفاژی، برنامه غذایی خاصی است که مراقب بهداشتی، در صورتی که دیسفاژی یا اشکال در بلع خفیف دارید و قادر هستید تا حدودی…- ۱۹ ماده غذایی عالی برای بهبود گوارش دستگاه گوارش در سلامتی نقش حیاتی ایفا می کند چراکه مسئول جذب مواد مغذی و از بین بردن مواد زائد است. در این مقاله ۱۹ ماده غذای عالی مفید…
- تمرینات فک برای درمان اختلال بلع یکی از راه های درمان اختلال بلع تمرین های فک و تقویت ناحیه فک و صورت است که در این مطلب به بررسی آن می پردازیم. اختلال بلع(دیسفاژی) می…
- ۳ گام برای درک اثرات روانشناسی اختلال بلع آیا می دانستید که اختلال بلع باعث اثرات روانی بر روی فرد شده و احتمال نیازمندی به روانشناسی را ایجاد می کند؟ یک متخصص درمان بیماران مبتلا به اختلال…
داروهای ضد افسردگی و زوال عقل: آیا ارتباطی وجود دارد؟
زوال عقل یک اختلال عصبی است. هیچ درمانی برای این بیماری مزمن و پیشرونده، که حافظه و همچنین قضاوت در عملکرد، رفتار و…