بررسی پیدایش طب سنتی و درمان بیماری ها 

آدمی که خود را اشرف مخلوقات می داند، از وقتی که قدرت تفکر و اندیشه یافته، به چگونگی انجام کار ها و کردار و رفتار و حفظ تندرستی خویش با دقت و کنجکاوی نگریسته است. لذا به پیروی از عقل و دانش و به کمک کار و دانش و به یاری تجارب تلخ و شیرین برای رفع آلارم و ناخوشیهای خود کوشیده است. بی تردید اندیشه رفع ناخوشها و پیدایش طب سنتی و درمان به عنوان ابزاری لازم، همواره برای حفظ سلامتی انسان، همراه و همگام وی بوده و هر چه تمدن بشری پیشرفت کرده، کاملتر شده است. اما باید دانست به جهاتی بحث در مورد کیفیت پیدایش طب سنتی تا اندازه ای مشکل است چرا که این تاریخ با خلق بشریت شناخته می شود.

پیدایش طب سنتی

جالینوس در تفسیر خود از کتاب الایمان بقراط می گوید: ” بحث در اینکه چه کسی طب را بوجود آورده آسان نیست و تشخیص آنکه چه کسی در بین قدما طب را ایجاد کرده کاره بسیار مشکلی است. ”

جرج سارتون در تاریخ علم چگونگی پیدایش طب سنتی و طبابت این چنین تشریح می کند: ” این فن معرفتی است نامعلوم و تصادفی که این اندازه دنباله پیدا کرده و نتایج آنها از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است، ولی قدر مسلم این است که نیاکان پیش از تاریخ همچون مردم ابتدایی که هم امروز می توان آنان را مشاهده کرد، گیاهان و چیز های دیگر را مورد آزمایش قرار می داده و برحسب سود و زیان، آنها را به اقسام گوناگون تقسیم کرده اند. چوپانان بیابانگرد راه ساده شکسته بندی و جا انداختن استخوان را می دانسته اند. در آن زمان های دور بنا به ضرورت، فن قابلگی در کار بوده و قابلگان هوشمند هنر خود را به دستیاران جوان خویش می آموخته اند. در همه این احوالات بهترین و سخت ترین آموزگار، یعنی احتیاج، پیوسته همراه آدمی بوده و وی را رهبری کرده است.”

اگر بازوی مردی از حمله جانوری یا از فرو ریختن سنگ کوهی آسیب می دید، یا ساق پایش می شکست، و اگر زنی در ضمن انجام کار های روزانه خویش دچار اختلالاتی می شد، پیوسته برای مقابله با این حوادث بسرعت می توانستند کاری انجام دهند و همچنین برای ناراحتی های بیماران دیگر راه حل های مستقیمی وجود داشت. پس احتمال قوی فن درمان کردن یکی از حرفه های کهن است. پاره ای از اوقات چنان اتفاق می افتاد که کامیابی های مرد درمان کننده بیش از ناکامیابی های وی مورد توجه قرار می گرفت، به این ترتیب نام آور می شد و دیگران از روش وی تقلید می کردند.

پزشکی پیش از تاریخ جنبه علمی نیم تجربی و نیم جادویی داشته و پزشکان و جادوگران به آن می پرداختند. امکان دارد موفقیت فوق العاده بعضی از جادوگران وابسته به قدرت روحی آنان، یا از آن جهت بوده که دیگران به چنین نیرویی در آنان اعتقاد داشته اند. می توان چنین فرض کرد که معالجه با ایمان و عقیده، لااقل در یکی از نقاط جهان در سیپده دم تمدن آغاز شده است. همه اینها حدس و تخمین است، ولی در یک مورد خاص دلیل مستقیم و روشن در دست است که آن مردم از روی آگاهی با جرات خاص به کار های پزشکی اقدام کرده اند.

اولین درمان گرانان

انسان های اولیه که در جنگل زندگی می کردند، با گیاهان طبی به مرور زمان آشنا شده اند و ادویه های گوناگون را شناختند و از آنها برای تخفیف و تسکین درد به کار می بردند و احتمالا آنهایی را که اثری تخدیری داشتند در اعمال جراحی مورد استفاده قرار می دادند. دارو های سمی و انواع زهر مانند کورار که غالبا نوک پیکان خود را با آن آب می دادند و همچنین مخدر هایی مانند شاهدانه و تریاک و کافور را می شناختند. به داروی بیهوشی که هم اکنون نیز مورد استفاده است و از ماده کوکا به دست می آید، دسترسی داشتند. جراحان، بسیاری از آلات و ابزار جراحی که اختراع کرده بودند با آنها اعمال جراحی می کردند. زایمان ها به طور شایسته انجام می گرفت و شکستگی ها و زخم ها با مهارت معالجه می شد. با چاقو هایی که از سنگ چخماق با سنگ های آتشفشانی یا استخوان ماهی می ساختند، دملها را می شکافتند و تفحص می کردند و جراحی های کوچک را انجام می دادند. جراحی در استخوان های جمجمه رایج بود و آثار آن در نزد مردم پرو مشاهده می شود زیرا دو سوم 1500 جمجمه مربوط به پیش از تاریخ که عمل جراحی روی انها انجام گرفته مربوط به همین کشور است. بررسی ها و تحقیقات انجام شده نشان می دهند که پیشینیان ما، برای ایجاد سوراخ در جمجمه از مته و ابزار سنگی فلزی استفاده می کرده اند.

خرافات در درمان بیماری ها

آنچه در مورد پیدایش طب سنتی می دانیم این است که شیوه درمان مانند امروز علمی و پیشرفته نبود چون اطلاعات ناقصی که از امراض و مداوای انها داشتند سبب بیماری را نیرو یا روحی می دانستند که بدن را در اختیار خود گرفته است. بدین جهت نخستین کاری که انجام می داده اند به بیمار طلسمی می آویختند تا طلسم مزبور بتواند روح شریری را که بر بدن دست یافته خرسند ساخته و او را بیرون کند.

در بعضی از عقاید دینی معاصر راههای خاصی نشان داده شده که به وسیله آنها روح شریر از جسم بیمار رانده شود و بسیاری از مردم چنین عقده دارند که اگر گرد های طبی با دعا و نماز ضمیمه شود اثر دوا بیشتر می شود. شاید مردم اولیه، در معالجه، از همان راهی که پزشکی جدید می رود و از راه تلقین بیماران را شفا می بخشد، می رفتند. یک ضرب المثل قدیمی می گوید: ” طبیب بیماری را علاج می کند و دارو بیمار را مشغول می سازد.” قبایل بورورو در برزیل هنگامی که کودکی بیمار می شد، دارو را به پدرش می خوراندند و تقریبا همیشه پس از این عمل حال کودک رو به بهبود می رفت.

پیدایش طب سنتی در افسانه های ایران

درافسانه های کهن ایرانی پزشکی و درمان را به جمشید یکی از پادشاهان سلسله داستانی ایران نسبت داده اند. می گویند در عهد جمشید در کشور هرج و مرج حکمفرما بود، جمشید کوشش خود را صرف انتظام دادن امور مملکتی نمود. مردم از غار نشینی به زندگی در خانه ها روی آوردند و برای یافتن گنجها زیر زمین تا اعماق آن را کاویدند و آنچه می خواستند به دست آوردند و بدین وسیله پزشکی و درمان آغاز گردید.

منبع: https://asanteb.com