کاربرد لیزر در دندان پزشکی چیست و چه مزایایی دارد؟ 

لیزر در دندان پزشکی یکی از نوین ترین روش‌های درمانی است که روز به روز در حال گسترش بوده و طرفدران آن در حال افزایش هستند. استفاده از لیزر در دندانپزشکی از سال ۱۹۸۹ آغاز گردید. درمان با لیزر در مقایسه با ابزار معمول دندانپزشکی شامل انواع دریل‌ها و دیگر وسایل تیز که برای بریدن و جرم گیری لثه استفاده می‌گردد بسیار قابل تحمل‌تر بوده و  با درد و خونریزی کمتری همراه است. در ادامه این مطلب از مجله سلامت سیب قصد داریم مروری کوتاه داشته باشیم بر کاربرد لیزر و مزایای استفاده از این ابزار در دندان پزشکی؛ با ما همراه باشید. همچنین می‌توانید با مراجعه به صفحه اصلی مجله سلامتی پزشکی سیب به همه جدیدترین مقالات مبتنی بر جدیدترین اطلاعت پزشکی دسترسی پیدا کنید.

لیزر دندان پزشکی چیست؟

کلمه لیزر (laser) مخفف عبارت light amplification by stimulated emission of radiation است . لیزر درواقع یک نور تقویت شده است که با خصوصیات منحصر به فرد و با توجه به طول موج خود، کارایی‌های متنوعی از کنترل درد تا جراحی و غیره دارد. در حال حاضر لیزرهای دندانپزشکی شامل طول موج های قرمز و مادون قرمز هستند. این طول موج ها، ایمن هستند و خطر جهش ژنتیکی و سرطان زایی ندارند.

کاربرد لیزر در دندان پزشکی نوین

امروزه از لیزر در دندانپزشکی جهت درمان پوسیدگی های دندان، درمان حساسیت های دندانی، درمان مشکلات لثه، سفید کردن دندان‌ها، جراحی و عصب کشی استفاده می‌شود.

درمان پوسیدگی دندان

استفاده از لیزر برای برداشتن پوسیدگی دندان و پر کردن آن به جای دریل های دندانپزشکی یکی از کاربرد های متداول این تکنولوژی در دندانپزشکی است. لیزر در این مورد دارای دقت بالا بوده و گاها احتیاجی به بی حسی دندان نمی باشد.

درمان حساسیت های دندانی

بیمارانی که به علت تحلیل لثه و عریان شدن ریشه دندان دچار حساسیت های دندانی هستند می توانند به کمک لیزر برای همیشه از این حساسیت ها رهایی یابند.

درمان مشکلات لثه

التهاب، بیماری و عفونت های لثه به علت تجمع باکتری ها ،در برابر درمان های سنتی بسیار مقاوم  هستند. از لیزر می توان برای از بین بردن این باکتری ها و تصحیح مشکلات لثه برای مدت زمان طولانی تر استفاده کرد.

سفید کردن دندان ها

یکی از کاربردهای فراگیر لیزر در دندانپزشکی، سفید کردن دندان ها می باشد. لیزر قادر است به کمک اشعه و مواد شیمیایی به سفید کردن دندان ها با درجه خیلی بالاتر از درمانهای قبلی کمک کند. معمولا در درمان های سفید کردن دندان با لیزر به بیمار عینک مخصوص داده می شود تا چشم هایش از اشعه لیزر محافظت گردد.
جراحی: این روزها استفاده از لیزر در جراحی های دندان پزشکی بسیار شایع است. لیزر به علت سوزاندن مویرگ ها باعث خونریزی کمتر در جراحی های لثه شده و بهبود نسج نرم،بعد از جراحی سریع تر خواهد بود.

عصب کشی

به تازگی بعضی از برندهای لیزر ،برای درمان عصب کشی دندان استفاده میشود. تحقیقات نشان داده است که درمان عصب کشی با لیزر به علت از بین بردن باکتری های ایجاد کننده عفونت دندان، از شانس موفقیت بیشتری در مقایسه با درمان های سنتی برخوردار است.

انواع لیزر در دندانپزشکی

لیزرهای دندانپزشکی به دو دسته کلی لیزر‌های کم‌توان و لیرز‌های پرتوان تقسیم می‌شوند.

لیزر کم توان ( با توان کمتر از 0.5 وات)

این نوع لیزر مشابه لیزرهایی است که در کلینیک های فیزیوتراپی استفاده میشود. این نوع لیزر با فعال سازی بیشتر فرایندهای ترمیم سلولی یا درمان های ضد التهابی موجب تسریع و تسهیل فرایند درمان میشود. از این نوع لیزر در درمان سفید کردن دندان استفاده میگردد.

لیزر پرتوان ( با توان بالاتر از 0.5 وات)

این نوع لیزر برای انواع جراحی ها و پاکسازی لثه استفاده میگردد. توان این نوع لیزر بیشتر از نوع کم توان بوده و قادر به برداشتن نسج نرم دندان یا بریدن آن می باشد.

لیزر اربیوم چیست؟

این نوع لیزر که در دسته لیزرهای پرتوان قرار می‌گیرد، تنها لیزر موجود در دندانپزشکی است که می تواند بافتهای سخت مثل دندان واستخوان را تراش دهد. در بعضی موارد از این لیزر برای تراش دندان یا برداشتن استخوان در جراحی ایمپلنت استفاده میگردد. البته استفاده از این نوع لیزر احتیاج به افراد بسیار متخصص در علم لیزر دارد. نکته مهم این است که این نوع لیزر ها هنوز قدرت زیادی برای برداشتن بافت های سخت با سرعت زیاد (در مقایسه با توربین های دندانپزشکی) ندارند، لذا درمان بافت های سخت با کمک لیزر زمان درمان دندانپزشکی را طولانی تر می کند.

مزایای درمان با لیزر

همانطور که عنوان شد، لیزردرمانی دندان نسبت به استفاده از ابزارهای برشی مزایای زیادی را به همراه دارد. از جمله مزایای استفاده از لیزر در دندان پزشکی عبارتند از:

• بی حسی کمتر و در بعضی موارد درمان بدون بی حسی
• آسیب بافتی کمتر و تسریع روند درمان
• خونریزی کمتر و کمک به روند بهبودی پس از جراحی
• خاصیت ضد باکتری لیزر
• اثر بخشی بیشتر (در مقایسه با درمانهای سنتی) بویژه در سفید کردن دندان و جراحی های لثه.

معایب درمان با لیزر

• هزینه بالای درمان های دندانپزشکی با لیزر
• درمان با لیزر هنوز نتوانسته بطور کامل جایگزین روش های سنتی در دندانپزشکی شود.

کلام آخر

لیزر درمانی دندان‌ها یک روش جدید و مفید است که نسبت به روش‌های سنتی دندانپزشکی عوارض، درد و خون ریزی کم‌تری را شامل می‌شود. این روش می‌تواند برای سفید کردن دندان و یا عمل‌های جراحی مهم مثل عصب کشی دندان به کار رود شایان ذکر است که درمان لیزر یکی از نوین ترین درمان ها در دندانپزشکی بوده و هنوز احتیاج به تحقیقات گسترده و پیشرفت دارد. توصیه می‌شود برای بهره‌مند شدن از درمان یا سفید کردن دندان با لیزر، با دندانپزشک خود مشورت نمایید.

دکتر امیر بلوچ

منابع:
Lasers in dentistry By Donald J. Coluzzi Steven P.A. Parker
Lasers in Dentistry: Guide for Clinical Practice by Patricia M. Freitas