مشکل و اختلال بلع مایعات 

اختلال بلع مایعات زمانی رخ می دهد که فرد در بلع طبیعی خود دچار مشکل شود. رژیم غذایی دیسفاژی(اختلال بلع) راهی برای خوردن و آشامیدن به شیوه امن برای فردی است که در بلع طبیعی خود مشکل دارد.

این رژیم به جلوگیری از آسپیراسیون(ورود مواد غذایی به ریه) کمک می کند. در رژیم غذایی اختلال بلع ، فقط مصرف برخی از مایعات خاص برای نوشیدن بی خطر هستند.

درک مشکل بلع و آسپیراسیون

آسپیراسیون زمانی اتفاق می افتد که چیزی به طور تصادفی وارد مجرای تنفسی
یا ریه ها می شود. این شیء ممکن است مواد غذایی، مایع یا مواد دیگری باشد.

آسپیراسیون می تواند باعث مشکلات جدی سلامتی مانند ذات الریه شود. در فرد مبتلا به اختلال بلع، آسپیراسیون همیشه یک خطر جدی برای او است.

در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر ممکن است در معرض خطر آسپیراسیون
ناشی از دیسفاژی باشید:

• سکته مغزی
• استرس و اضطرابی که منجر به گیر کردن غذت در گیو شود
• بیماری های مغر و اعصاب مانند ALS، MS، آلزایمر و . . .
• مشکلات شدید دندانپزشکی
• شرایطی که به تولید بزاق کمتر منجر می شود، مانند سندرم سوژرن و یا پرتودرمانی
• زخم های دهان
• بیماری پارکینسون یا سایر بیماری های عصبی
• دیستروفی عضلانی
• انسداد در مری، مانند رشد بافت ناشی از سرطان
• سابقه درمان با اشعه یا جراحی برای سرطان گلو

اختلال بلع انواع مایعات در رژیم غذایی

فرد مبتلا به اختلال بلع در مایعات، ممکن است با مصرف مایعات رقیق، سریع تر دچار آسپیراسیون شود. به همین دلیل، برخی از افراد مبتلا به اختلال بلع نیاز به جلوگیری از مصرف مایعات خاص دارند و مایعات مصرفی آن ها باید غلیظ باشد.

مایعات انواع مختلفی دارند. برخی از آن ها رقیق هستند و به سرعت جریان می یابند. برخی دیگر غلیظ هستند و کندتر جریان می یابند. مایعات غلیظ تر که به آرامی جریان می یابند، بلعیدن راحت تری دارند.

عملکرد مایعات بستگی به این دارد که دیسفاژی شما چقدر جدی است. نوشیدن
انواع مایعات مناسب، خطر ابتلا به آسپیراسیون را کاهش می دهد.

اختلال بلع شما می تواند توسط یک متخصص اختلال بلع درمان شود، پس لطفا جهت دریافت مشاوره و معاینه با مطب دکتر فرشاد خسروی تماس بگیرید.

با متخصص ارزیابی و درمان اختلال بلع، در مورد مصرف مایعات مجاز خود صحبت کنید. انواع مایعات رقیق تا غلیظ عبارتند از:

• رقیق- مایعات آبکی مانند آب میوه، چای، شیر، نوشابه، آبجو و آبگوشت هستند.
• شهد مانند- مایعات کمی غلیظ تر مانند آب سبزیجات و میلک شیک های رقیق هستند.
• عسل مانند- مایعاتی به غلظت عسل در دمای اتاق هستند.
• غلیظ- این مایعات مانند پودینگ هستند که برای عبور از نی بسیار غلیظ هستند.

بیشتر بخوانید: رژیم و برنامه غذایی برای بیماری اختلال بلع

راه های مدیریت مصرف مایعات

شما می توانید مایعات مصرفی خود را با غلیظ تر کردن آن مدیریت کنید. این کار با اضافه کردن یک ژل بی بو، صمغ، پودر یا مایع دیگری به آن انجام می شود. به این ها غلیظ کننده گفته می شود. معروف ترین غلیظ کننده tick it نام دارد.

با افزودن غلیظ کننده می توانید هر مایع را به غلظت مناسب مورد نیاز خود در بیاورید.

غلیظ کننده ها دستورالعمل هایی را بر روی بسته بندی خود دارند که نحوه استفاده از آن ها را نشان می دهد.

هر چند که این غلیظ کننده ها ممکن است گران تر باشند، اما لازم نیست خودتان آن ها را آماده کنید. اگر سؤالی درباره تهیه مایعات خود دارید با متخصص ارزیابی و درمان اختلال بلع خود صحبت کنید.

بسیاری از افراد از نوشیدن مایعات همراه با غلیظ کننده های اضافه لذت نمی برند.

این غلیظ کننده ها ممکن است طعم نوشیدنی را تغییر دهند، باعث شوند شما سریع احساس سیری کنید یا توده هایی در مایع تشکیل شود، اما در بسیاری از مواقع از آسپیراسیون جلوگیری می کنند.

برخی از افراد طعم غلیظ تر را نسبت به طعم رقیق تر ترجیح می دهند. سایر افراد ممکن است محصولات از پیش ساخته شده را ترجیح دهند.

انواع مختلفی از مایعات یا غلیظ کننده ها را امتحان کنید تا مایعات غلیظی که بیشتر از آن ها لذت می برید را پیدا کنید.

به هنگام نوشیدن چه باید کرد؟

هنگام نوشیدن، بهتر است به حالت صاف بنشینید. برای دستیابی به بهترین پوزیشن، می توانید از بالش هایی جهت تکیه گاه استفاده کنید.

همچنین تغییر بین مواد غذایی جامد و مایعات ممکن است به بلع شما کمک کند. حداقل ۳۰ دقیقه بعد از غذا به حالت نشسته بمانید.

این کار می تواند به کاهش خطر آسپیراسیون و یا ریفلاکس کمک کند.

مراقب علائم آسپیراسیون مانند موارد زیر باشید:

• سرفه یا خس خس حین غذا خوردن یا درست بعد از خوردن غذا
• بزاق خیلی زیاد
• تنگی نفس یا خستگی هنگام غذا خوردن
• صدایی با حالت خیس در حین یا بعد از خوردن یا آشامیدن
• تب، ۳۰ الی ۶۰ دقیقه بعد از مصرف غذا

حین انجام رژیم غذایی اختلال بلع

در حالی که در وضعیت رعایت یک رژیم غذایی اختلال بلع هستید، ممکن است در دریافت کافی مایعات مشکل داشته باشید. این مساله می تواند باعث کمبود آب بدن و منجر به مشکلات جدی سلامتی شود.

با متخصص اختلال بلع خود در مورد چگونگی جلوگیری از این امر صحبت کنید.

در بعضی موارد، نوشیدن مایعات غلیظ تر ممکن است باعث شود برخی از داروهای شما عملکرد کمتری داشته باشند. به همین دلیل ممکن است شما نیاز به تغییر برخی از داروهای خود را برای مدتی داشته باشید.

بسیاری از مبتلایان به اختلال بلع نیز باید مراقب غذاهایی باشند که مصرف می کنند. با متخصص اختلال بلع خود در مورد غذاهایی که در رژیم غذایی مشکل بلع مجاز هستند صحبت کنید.

همچنین مطمئن شوید که:

• تمام دستورالعمل های مربوط به نوع غذا و آشامیدنی مجاز خود را دنبال کنید.
• تمرینات بلع را طبق دستورالعمل انجام دهید.
• حتی اگر بلع شما بهتر شود، مواد غذایی یا مایعات خود را بدون اجازه تغییر ندهید و ابتدا با متخصص اختلال بلع خود صحبت کنید.
• به همه پزشکان و پرستاران خود بگویید که شما دارای رژیم غذایی دیسفاژی هستید و توضیح دهید که کدام غذاها و مایعات را می توانید و یا نمی توانید مصرف کنید.

آزمایش های ثانویه

تیم پزشکی شما، به خصوص متخصص اختلال بلع، عملکرد بلع شما را زیر نظر دارند و ممکن است شما به آزمایش های دیگری مانند لارینگوسکوپی جهت ارزیابی بلع (FEES) و یا ویدیو فلوروسکوپی نیاز داشته باشید.

اگر بلع شما بهتر شود، می توانید به مرور زمان مایعات رقیق تر بنوشید و به مرور زمان، ممکن است بتوانید انواع مایعات را مصرف کنید.

اگر بلع شما بدتر شود، احتمال دارد برای مدتی نیاز به نوشیدن مایعات غلیظ تر داشته باشید.

چه موقع با متخصص اختلال بلع خود تماس بگیرید

اگر هر یک از موارد زیر را دارید فوراً با متخصص خود تماس بگیرید:

• مشکل بلع شما بدتر می شود
• علائم کمبود آب بدن
• تنگی نفس یا خستگی به هنگام غذا خوردن
• صدایی با حالت خیس بعد از خوردن یا آشامیدن

بیشتر بخوانید: مشکل بلع در سکته مغزی (دیسفاژی)

شما می توانید برای معاینه، تشخیص و درمان مشکل و اختلال بلع در غذاها و مایعات و یا مشکل آسپیراسیون، با کلینیک دکتر فرشاد خسروی متخصص ارزیابی و درمان اختلال بلع تماس بگیرید.

شماره های تماس کلینیک:   ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ / ۰۲۱۸۸۰۸۸۵۴۱ / ۰۲۱۸۸۵۹۱۳۵۸

آدرس: تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، پانصد متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه محتاج، پلاک یک، طبقه یک

آدرس و اطلاعات تماس کلینیک دکتر فرشاد خسروی