آنچه باید درباره بی اختیاری ادرار بدانید بی اختیاری ادرار نشت غیر ارادی ادرار بوده و بدین معناست که فرد زمانی که نمی خواهد ادرار می کند. در این شرایط کنترل اسفنکتر ادراری بطور کامل از بین رفته و یا کاهش می یابد.
بی اختیاری ادرار یک مشکل شایع است که بسیاری از افراد به آن مبتلا می شوند.
بر اساس آمار انجمن ارولوژیک آمریکا یک چهارم تا یک سوم زنان و مردان ایالات متحده بی اختیاری ادرار را تجربه می کنند.
بی اختیاری ادرار در زنان بیشتر از مردان است.
تصور می شود حدود 30 درصد زنان در سن 30 تا 60 سالگی از این بیماری رنج می برند در حالی که این مشکل در 1.5 تا 5 درصد مردان رخ می دهد.
نکات کوتاه درباره بی اختیاری ادرار
در اینجا نکاتی مهم درباره بی اختیاری ادرار آورده شده و جزئیات بیشتر در مقاله اصلی ذکر خواهد شد.
- بی اختیاری ادرار در زنان بیشتر از مردان است.
- دلایل متعددی برای بروز بی اختیاری ادرار وجود دارد.
- چاقی و سیگار کشیدن هر دو عامل خطر بی اختیاری ادرار هستند.
بی اختیاری ادرار چیست؟
بی اختیاری ادرار شرایطی است که فرد نمی تواند از خروج ادرار جلوگیری کند.
این مشکل می تواند در اثر عوامل استرس زا مانند سرفه و یا در دوران بارداری و بعد از آن اتفاق بیفتد و در مواردی مانند چاقی نیز شایع تر است.
احتمال وقوع نشت بی اختیاری ادرار با افزایش سن افزایش می یابد.
تمرینات مثانه و کنترل لگن یا کف لگن یا همان کگل می توانند به جلوگیری یا کاهش این مشکل کمک کنند.
درمان بی اختیاری ادرار
درمان به عوامل مختلفی از جمله نوع بی اختیاری، سن، سلامت عمومی و وضعیت روانی بیمار بستگی خواهد داشت.
بی اختیاری ادرار استرسی
تمرینات کف لگن که تحت عنوان تمرینات کگل نیز شناخته می شوند باعث تقویت عضله اسفنکتر ادراری و عضلات کف لگن که ماهیچه هایی هستند که به کنترل ادرار کمک می کنند خواهند شد.
تمرینات مثانه
- تأخیر در ادرار: هدف این تمرین کنترل نیاز به ادرار کردن است و بیمار به تأخیر انداختن ادرار در زمان های لازم را خواهد آموخت.
- ادرار دو مرحله ای: در این روش ادرار کرده، چند دقیقه صبر می کنید و سپس دوباره ادرار می کنید.
- جدول زمانی رفتن به دستشویی: فرد ساعات مشخصی در روز به عنوان مثال هر 2 ساعت یکبار را برای رفتن به دستشویی مشخص می کند.
تمرینات مثانه به بیمار در بدست آوردن تدریجی کنترل مثانه کمک می کنند.
داروهایی برای نشت غیر ارادی ادرار
داروها در صورت استفاده معمولاً با سایر تکنیک ها یا تمرینات ترکیب می شوند.
داروهای زیر برای درمان نشت غیرارادی ادرار تجویز می شوند:
- آنتی کولینرژیک مثانه های بیش فعال را آرام کرده و به بیماران مبتلا به بی اختیاری ادرار استرسی کمک می کند.
- استروژن موضعی باعث تقویت بافت مجرای ادراری و واژن شده و برخی از علائم را کاهش می دهد.
- ایمی پرامین (توفرانیل) نوعی داروی ضد افسردگی سه حلقه ای است.
دستگاه های پزشکی
دستگاه های پزشکی زیر برای خانم ها طراحی شده اند.
- اینسرت های مجاری ادراری: این وسیله قبل از انجام فعالیت در واژن قرار داده شده و زمان ادرار کردن در آورده می شود.
- پساری: یک حلقه سفت که تمام روز داخل واژن قرار داده می شود. این وسیله به بالا نگه داشتن مثانه و جلوگیری از نشت ادرار کمک می کند.
- پرتودرمانی: بافت موجود در دستگاه ادراری تحتانی گرم می شود و پس از بهبود معمولاً محکم تر بوده و منجر به کنترل بهتر ادرار می شود.
- بوتاکس (سم بوتولینوم نوع A): به عضله مثانه تزریق شده و می تواند به افرادی که مثانه بیش فعال دارند کمک کند.
- مواد حجم دهنده: به داخل بافت مجرای ادرار تزریق شده و به بسته نگه داشتن مجرای ادرار کمک می کنند.
- تحریک کننده عصب ساکرال: زیر پوست باسن کاشته شده و توسط یک سیم به عصبی که از نخاع به مثانه می رود متصل می شود. سیم نوعی پالس الکتریکی منتشر کرده که با تحریک عصب به کنترل مثانه کمک می کند.
عمل جراحی
در صورتی که روش های درمانی دیگر مؤثر نباشند عمل جراحی در نظر گرفته می شود.
زنانی که قصد بچه دار شدن دارند باید قبل از تصمیم گیری درباره گزینه های جراحی با پزشک صحبت کنند.
- تکنیک اسلینگ: برای حمایت از مجرای ادرار و کمک به جلوگیری از نشت ادرار یک حلقه زیر گردن مثانه قرار داده می شود.
- کولپوساسپنشن: بالا کشیدن گردن مثانه می تواند به بهبود بی اختیاری ادرار استرسی کمک کند.
- اسفنکتر مصنوعی: گاهی برای کنترل جریان ادرار از مثانه به مجرای ادرار از یک اسفنکتر یا دریچه مصنوعی استفاده می شود.
گزینه های دیگر
- کاتتر ادراری: لوله ای که از مثانه و مجرای ادراری گذشته و از بدن خارج شده و داخل کیسه ای که ادرار در آن جمع می شود قرار می گیرد.
- پدهای جاذب: پدهای جاذب بسیاری برای خرید در داروخانه ها و سوپر مارکت ها و همچنین بصورت آنلاین در دسترس است.
علل نشت غیرارادی ادرار
علل و نوع بی اختیاری ادرار با یکدیگر ارتباط نزدیکی دارند.
بی اختیاری استرسی
عوامل بی اختیاری استرسی شامل موارد زیر است:
- بارداری و زایمان
- یائسگی، زیرا کاهش استروژن می تواند عضلات را ضعیف تر کند.
- هیسترکتومی و برخی روش های جراحی دیگر
- سن
- چاقی
بی اختیاری فوریتی
موارد زیر از دلایل شناخته شده بی اختیاری فوریتی است:
- سیستیت که التهاب پوشش مثانه است.
- شرایط عصبی مانند مالتیپل اسکلروزیس، سکته مغزی و بیماری پارکینسون
- پروستات بزرگ شده که می تواند باعث افتادگی مثانه و تحریک مجرای ادرار شود.
بی اختیاری سرریزی
این اتفاق زمانی رخ می دهد که در مثانه نوعی مانع یا انسداد وجود داشته باشد. گاهی موارد زیر باعث انسداد خواهند شد:
- بزرگ شدن غده پروستات
- فشار تومور در مثانه
- سنگ های ادراری
- یبوست
- جراحی بی اختیاری ادرار که صحیح انجام نشده باشد.
بی اختیاری کامل
این مورد می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- نقص آناتومیک که از زمان تولد وجود دارد.
- آسیب نخاعی که باعث اختلال در سیگنال های عصبی میان مغز و مثانه می شود.
- فیستول که شرایطی است که یک لوله یا کانال بین مثانه و ناحیه اطراف مانند واژن ایجاد می شود.
علل دیگر بی اختیاری کامل شامل موارد زیر است:
- برخی داروها به ویژه داروهای ادرارآور، داروهای ضد فشار خون، قرص های خواب، آرام بخش و شل کننده های عضلانی
- الکل
- عفونت مجاری ادراری
انواع بی اختیاری ادرار
نوع بی اختیاری معمولاً با علت آن در ارتباط است.
انواع بی اختیاری ادرار شامل موارد زیر است:
- بی اختیاری استرسی: ادرار هنگام سرفه کردن، خندیدن یا انجام برخی فعالیت ها مانند دویدن یا پریدن نشت می کند.
- بی اختیاری فوریتی: اضطراب ناگهانی و شدید برای ادرار کردن وجود دارد و ادرار در همان لحظه و یا کمی بعد نشت می کند.
- بی اختیاری سرریزی: عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه می تواند منجر به نشت ادرار شود.
- بی اختیاری کامل: مثانه نمی تواند ادرار را نگه دارد.
- بی اختیاری عملکردی: ادرار خارج می شود زیرا فرد احتمالاً به دلیل مشکل در تحرک نمی تواند به موقع به دستشویی برسد.
- بی اختیاری ترکیبی: ترکیبی از انواع موارد
علائم
نشت غیر ارادی ادرار از علائم اصلی این بیماری بوده و زمان و چگونگی آن به نوع بی اختیاری ادرار بستگی خواهد داشت.
بی اختیاری استرسی
این مورد به ویژه در زنانی که زایمان کرده و یائسه هستند رایج ترین نوع بی اختیاری است.
در این حالت استرس به جای فشار روانی به فشار جسمی اشاره دارد. هنگامی که مثانه و عضلات درگیر در کنترل ادرار تحت فشار اضافی ناگهانی قرار بگیرند فرد به طور غیر ارادی ادرار می کند.
اقدامات زیر می توانند باعث تحریک بی اختیاری استرسی شوند:
- سرفه، عطسه، یا خندیدن
- بلند کردن اجسام سنگین
- ورزش
بی اختیاری فوریتی
این مورد تحت عنوان بی اختیاری رفلکس یا مثانه بیش فعال نیز شناخته می شود و دومین نوع متداول بی اختیاری ادرار است.
در این شرایط در دیواره عضلانی مثانه یک انقباض ناگهانی و غیر ارادی وجود دارد که باعث می شود نیاز به ادرار کردن وجود داشته باشد و نمی توان جلوی آن را گرفت.
هنگامی که نیاز به ادرار کردن بوجود می آید صرف نظر از تلاش فرد قبل از ترشح ادرار مدت زمان کوتاهی دارد.
نیاز به ادرار می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- تغییر ناگهانی موقعیت
- شنیدن صدای آب جاری
- رابطه جنسی خصوصاً هنگام ارگاسم
عضلات مثانه به دلیل آسیب به اعصاب مثانه، سیستم عصبی یا خود عضلات می توانند غیر ارادی فعال شوند.
بی اختیاری سرریزی
این مورد بیشتر در آقایان با مشکلات غده پروستات، مثانه آسیب دیده یا مجرای ادرار مسدود شده مشاهده می شود. غده پروستات بزرگ شده می تواند باعث انسداد مثانه شود.
مثانه نمی تواند مقدار ادرار تولید شده توسط بدن را نگه دارد و یا به طور کامل تخلیه نشده و باعث نشت مقدار کمی از ادرار می شود.
بیماران اغلب نیاز به ادرار کردن مکرر دارند و گاهی دریبل یا نشت مداوم ادرار از مجرای ادرار را تجربه می کنند.
بی اختیاری ترکیبی
در این مورد علائم بی اختیای استرسی و بی اختیاری اضطراب وجود دارد.
بی اختیاری عملکردی
در بی اختیاری عملکردی فرد می داند که نیاز به ادرار کردن وجود دارد اما به دلیل مشکل در حرکت نمی تواند به موقع خود را به دستشویی برساند.
علل شایع بی اختیاری عملکردی عبارتند از:
- گیجی
- زوال عقل
- ضعف در بینایی یا تحرک
- عدم چابکی که باعث تأخیر در پایین کشیدن زیپ شلوار می شود.
- افسردگی، اضطراب یا عصبانیت که می تواند منجر به عدم تمایل به رفتن به دستشویی شود.
بی اختیاری عملکردی میان سالمندان بیشتر بوده و در خانه سالمندان شایع است.
بی اختیاری کامل
این مورد بدین معناست که فرد نشت ادرار مداوم و یا نشت غیر قابل کنترل و زیاد ادرار دارد.
گاهی بیمار یک مشکل مادرزادی (متولد شده با نقص) مانند آسیب نخاعی یا مشکل سیستم ادراری دارد و گاهی نیز میان مثانه و واژن یک سوراخ (فیستول) ایجاد می شود.
عوامل خطر
موارد زیر عوامل خطر مرتبط با بی اختیاری ادرار است:
- چاقی: این مورد فشار بیشتری به مثانه و ماهیچه های اطراف وارد می کند. چاقی ماهیچه ها را ضعیف کرده و هنگام عطسه یا سرفه ادرار بیشتری نشت می کند.
- سیگار کشیدن: این مورد می تواند منجر به سرفه مزمن و در نتیجه بروز بی اختیاری ادرار شود.
- جنسیت: احتمال ابتلا به بی اختیاری استرسی در زنان به خصوص اگر فرزند داشته باشند نسبت به مردان بیشتر است.
- پیری: ماهیچه های مثانه و مجرای ادرار با افزایش سن ضعیف می شوند.
- برخی بیماری ها و شرایط: دیابت، بیماری کلیوی، آسیب نخاعی و بیماری های عصبی مانند سکته مغزی خطر ابتلا به بی اختیاری ادرار را افزایش می دهند.
- بیماری پروستات: پس از عمل پروستات یا پرتودرمانی احتمال بروز بی اختیاری ادرار وجود دارد.
تشخیص
راه های تشخیص بی اختیاری ادرار شامل موارد زیر است:
- یادداشت: فرد مقدار نوشیدن مایعات، زمان نیاز به ادرار، میزان ادرار تولید شده و تعداد دوره های بی اختیاری را ثبت می کند.
- معاینه فیزیکی: پزشک واژن را معاینه کرده و قدرت عضلات کف لگن را بررسی خواهد کرد. آن ها همچنین در بیماران مرد مقعد را برای وجود غده پروستات بزرگ شده معاینه می کنند.
- آزمایش ادرار: آزمایشاتی برای بررسی علائم عفونت و ناهنجاری ها انجام می شود.
- آزمایش خون: از طریق این آزمایش می توان عملکرد کلیه را ارزیابی کرد.
- اندازه گیری باقیمانده پستوئید: این آزمایش مقدار ادرار باقی مانده در مثانه پس از ادرار را ارزیابی می کند.
- سونوگرافی لگن: این آزمایش تصویری ارائه می دهد که می تواند به تشخیص هرگونه ناهنجاری کمک کند.
- تست استرس: از بیمار خواسته می شود فشار ناگهانی وارد کند و پزشک نشت ادرار را بررسی می کند.
- آزمایش یورودینامیک: این آزمایش میزان فشاری که مثانه و عضله اسفنکتر ادراری می توانند تحمل کنند را تعیین خواهد کرد.
- سیستوگرام: از طریق اشعه ایکس تصویری از مثانه تهیه می شود.
- سیستوسکوپی: یک لوله نازک که انتهای آن یک لنز قرار دارد وارد مجرای ادرار شده و پزشک می تواند هرگونه ناهنجاری در دستگاه ادراری را مشاهده کند.
عوارض بی اختیاری
گاهی اوقات ناتوانی در نگه داشتن ادرار می تواند منجر به ناراحتی، خجالت و در برخی موارد مشکلات جسمی دیگر شود.
این مشکلات شامل موارد زیر خواهد بود:
- مشکلات پوستی: احتمال ایجاد زخم، جوش و عفونت های پوستی در افراد مبتلا به بی اختیاری ادرار به دلیل خیس یا مرطوب بودن پوست در اکثر مواقع بیشتر است. این وضعیت برای ترمیم زخم ها مناسب نیست و باعث بروز عفونت های قارچی می شود.
- عفونت های مجاری ادراری: استفاده طولانی مدت از سوند ادراری خطر ابتلا به عفونت را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
- پرولاپس: بخشی از واژن، مثانه و گاهی مجرای ادرار به سمت ورودی واژن افتادگی پیدا می کند. این مشکل معمولاً در اثر ضعف عضلات کف لگن ایجاد می شود.
بیشتر بخوانید: انواع بیماری های اورولوژی
خجالت ناشی از بی اختیاری باعث می شود افراد از نظر اجتماعی گوشه گیر شوند و این مسئله منجر به افسردگی آن ها خواهد شد.
افرادی که نگران بی اختیاری ادرار هستند باید به پزشک مراجعه کنند، یک پزشک می تواند کمک زیادی به آنها بکند.
در کلینیک اولوروژی الهام تست نوار مثانه زیر نظر دکتر علی حاجب انجام میشود. شما می توانید برای دریافت نوبت جهت مشاوره و درمان مشکلات مثانه و انجام تست نوار مثانه با کلینیک الهام تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک: 02188591523 / 02188591358
کلینیک اورولوژی در تهران
علت التهاب مغزی + تشخیص و درمان
التهاب مغزی چیست التهاب مغز یا آنسفالیت عموماً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. این بیماری که معمولاً به عنوان «تب مغزی» نیز…
