بیضه ها تستوسترون که هورمون اصلی جنسی مردانه است و همچنین اسپرم را تولید می کنند. اندازه متوسط بیضه مردان حدود 2-3-4 سانتی متر بوده و به شکل بیضی است.
اکثر مردان دو بیضه دارند و متفاوت بودن اندازه یکی از بیضه ها نسبت به بیضه دیگری طبیعی است. بیضه ها در کیسه بیضه قرار داشته و انتهای هر کدام به اسپرماتیک کورد وصل شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اندازه بیضه ها به خواندن ادامه دهید.
آیا اندازه بیضه مهم است؟
تولید سالم تستوسترون و اسپرم نیازمند محدوده وسیعی از حجم بیضه است.
برخی مطالعات نشان داده اند که سطح تستوسترون بالاتر در میان برخی از پستانداران با بیضه های بزرگتر ارتباط داشته و بیضه های کوچکتر با کاهش تولید اسپرم در ارتباط هستند.
در صورت ابتلا به بیماری مانند سندرم کلاین فلتر که ناشی از داشتن یک کروموزوم X اضافی است سطح تستوسترون می تواند نگران کننده باشد.
علائم این بیماری شامل بیضه های کوچکتر یا بیضه های نزول نکرده و برخی خصوصیات زنانه مانند کاهش موهای بدن و صورت و رشد بافت سینه است.
سندرم کلاین فلتر معمولاً به معنای پایین بودن سطح تستوسترون و کاهش فعالیت اسپرم است که می تواند منجر به ناباروری شود.
هیپوگنادیسم اصطلاح بالینی تستوسترون پایین غیرطبیعی بوده و علائم آن احتمالاً شامل موارد زیر است:
- بیضه های کوچکتر از حد متوسط
- رشد بافت سینه
- کمتر بودن موهای بدن و صورت نسبت به مردان همسال
- علائم دیگر مشابه علائم سندرم کلاین فلتر
هیپوگنادیسم گاهی نیز در دوران بلوغ ظاهر می شود اما اغلب با روش های جایگزینی تستوسترون قابل درمان است.
یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که بیضه های کمی کوچکتر در میان مردان با میزان مراقب پدران ارتباط داشته و کاهش سطح تستوسترون و اندازه بیضه نیز به سطح مراقبت والدین مربوط بوده است.
اگر متوجه تورم بیضه ها شدید به پزشک اطلاع دهید. رشد بیضه ها در بزرگسالی نشانه افزایش قدرت مردانه نبوده بلکه می تواند نشانه سرطان بیضه یا یک مشکل پزشکی دیگر باشد.
بیضه ها چه زمانی رشد کرده و چه زمانی رشد آن ها متوقف می شود؟
بیضه مردان هنگام تولد حدود 1 سانتی متر مکعب است و در همان اندازه باقی می ماند و سپس در سن 8 سالگی مجدداً شروع به رشد می کند.
بیضه ها بعد از این زمان به طور ثابت رشد می کنند و در دوران بلوغ به اندازه کامل می رسند. همچنین در دوران بلوغ در نواحی کیسه بیضه و اطراف دستگاه تناسلی مو شروع به رشد کردن می کند.
هر دو بیضه با سرعت یکسان رشد می کنند اما گاهی یکی از آن ها مدت زمان کمی بیشتری رشد کرده و از دیگری بزرگتر می شود. آویزان شدن یک بیضه کمی پایین تر از دیگری نیز طبیعی است.
آیا بیضه ها کوچک می شوند؟
با افزایش سن و کاهش تولید تستوسترون بیضه ها کوچکتر می شوند. این مورد تحت عنوان آتروفی بیضه شناخته می شود.
این تغییر اغلب تدریجی بوده و محسوس نیست. کوچکتر شدن بیشه ها بصورت طبیعی هیچ تهدیدی برای سلامتی نخواهد داشت.
سطح تستوسترون پایین می تواند منجر به کاهش میل جنسی و توده عضلانی شود اما این موارد اتفاقاتی طبیعی هستند که با افزایش سن رخ می دهند.
برخی مشکلات سلامتی از جمله موارد زیر نیز می توانند باعث آتروفی بیضه شوند:
- بیماری های مقاربتی مانند سوزاک و سفلیس
- اوریون، سل و برخی عفونت های ویروسی بیضه ها
- ترومای خفیف بیضه ها
عوامل بی خطر دیگر نیز می توانند باعث تغییراتی موقت در کیسه بیضه و بیضه ها شوند. دمای سرد بطور ویژه می تواند باعث جمع شدن بیضه ها شود اما این مورد تأثیری در اندازه بیضه ها نخواهد داشت.
زمانی که در معرض آب یا هوای سرد قرار می گیرید بیضه ها به طور موقت و از طریق مکانیزمی به نام انقباض کرماستریک به بدن نزدیک شوند.
دلیل این اتفاق آن است که بیضه ها سعی می کنند دمای خاصی را که برای تولید اسپرم ایده آل است حفظ کنند.
این دما نسبت به دمای متوسط بدن کمی سردتر است به همین دلیل بیضه ها به سمت پایین آویزان می شوند.
اما زمانی که در معرض آب یا هوای سرد قرار می گیرید ماهیچه کرماستر شروع به کار کرده و بیضه ها را برای گرم شدن به داخل بدن می کشد.
آیا طبیعی است که اندازه یک بیضه از بیضه دیگر کوچکتر باشد؟
کمی بزرگتر بودن یک بیضه از دیگری کاملاً طبیعی است و معمولاً هیچ توضیح پزشکی یا سلامتی برای این تفاوت اندازه وجود ندارد.
با این حال اگر متوجه تغییر اندازه یا شکل یک یا هر دو بیضه شدید باید به پزشک خود اطلاع دهید.
احساس سنگینی، وجود توده یا تغییر شکل یک بیضه می تواند نشان دهنده وجود تومور و احتمالاً اولین نشانه سرطان بیضه باشد.
این شکل از سرطان معمولاً با موفقیت درمان می شود اما تشخیص زودرس آن بسیار حیاتی است.
سرطان یا پیچ خوردگی بیضه که شرایطی است که اسپرماتیک کورد پیچ خورده و باعث درد و تورم می شود باید بلافاصله پس از ایجاد علائم توسط پزشک ارزیابی و درمان شود.
بیشتر بخوانید: کیست بیضه (اسپرماتوسل) در مردان + تشخیص و درمان
سلامت بیضه
صرف نظر از اندازه بیضه ها لازم است هر ماه خودتان برای بررسی وجود توده یا سایر تغییراتی که می تواند نشان دهنده یک بیماری باشد بیضه ها را معاینه کنید.
این معاینه را می توان صبح بعد از دوش گرفتن یا قبل از پوشیدن لباس انجام داد.
برای انجام این معاینه یک دقیقه وقت گذاشته و بیضه ها را برای حس تغییرات در اندازه، شکل یا سفتی به آرامی بین انگشت شست و انگشتان دیگر بچرخانید.
انجام این کار در مقابل آینه می تواند به شما کمک کند کاری که انجام می دهید را ببینید. اگر طی یک معاینه ملایم درد احساس کردید و یا متوجه یک توده مشکوک، تورم یا تغییرات دیگر شدید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
چنین تغییراتی می توانند نشان دهنده سرطان یا عفونت بیضه باشند.
سرطان بیضه معمولاً از طریق جراحی برداشتن بیضه سرطانی درمان می شود اما در صورت تشخیص سریع بیضه دیگر معمولاً نیازی به درمان نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید: 7 دلیل درد بیضه ، درد بیضه چپ
نتیجه نهایی
سلامت و عملکرد دستگاه تناسلی از اندازه آن مهمتر است.
اگر احساس می کنید بیضه های شما خیلی کوچک هستند و یا علائم دیگری مانند کاهش میل جنسی، افزایش بیش از حد بافت سینه یا ناباروری دارید که شما را نگران می کند با پزشک صحبت کنید.
تستوسترون درمانی اغلب می تواند مفید باشد و در صورت تحت تأثیر قرار گرفتن تولید اسپرم متخصصان باروری در دسترس هستند که می توانند به شما و همسرتان در بارداری کمک کنند.
می توانید درباره تغییرات بیضه ها با پزشک مراقبت های اولیه مشورت کنید و یا برای ملاقات با یک متخصص اورولوژی وقت بگیرید.
متخصص اورولوژی پزشکی است که در زمینه سلامت سیستم تولید مثل و مجاری ادرار مردان تخصص دارد. برای ملاقات با پزشک درنگ نکنید.
شماره های تماس کلینیک اورولوژی الهام : 02188591523 – 02188591358
کلینیک اورولوژی غرب تهران
مطالب مرتبط
آخرین مقالات
علت التهاب مغزی + تشخیص و درمان
التهاب مغزی چیست التهاب مغز یا آنسفالیت عموماً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. این بیماری که معمولاً به عنوان «تب مغزی» نیز…