آندوسکوپی چیست ، مراحل آمادگی ، چه کسی نیاز دارد؟ 

آندوسکوپی فرایندی است که در آن پزشک وسیله خاصی را وارد بدن کرده و از آن جهت مشاهده اندام ‌های داخلی و رگ ‌ها استفاده می ‌کند.

آندوسکوپ به جراح اجازه می ‌دهد مشکلات داخل بدن را ببیند بدون این که برش های جراحی عمیقی بزند.

جراح، آندوسکوپ را از برشی باریک یا از طریق دهان وارد بدن می کند. آندوسکوپ لوله ‌ای منعطف است که به سرش دوربینی وصل می کنند.

پزشک می تواند قیچی یا تیغ به اندوسکوپ وصل کند تا بافت را جهت بیوپسی (نمونه برداری) بردارد.

نیاز به آندوسکوپی

آندوسکوپی به پزشک اجازه می‌ دهد اندام داخلی را بدون برش عمیق بررسی کند. صفحه مانیتور موجود در اتاق عمل به دکتر آن چه آندوسکوپ می ‌بیند را نشان می ‌دهد.

آندوسکوپی عموماً برای موارد زیر استفاده می ‌شود:

• به پزشک کمک می‌ کند تا علت هرگونه علایم غیر طبیعی در فرد را تشخیص دهد.
• نمونه کوچکی از بافت را بر می‌ دارد که بعداً به آزمایشگاه فرستاده می ‌شود تا مورد آزمایش قرار گرفته و به آن بیوپسی آندوسکوپیک می گویند.
• به پزشک کمک می کند طی عمل جراحی داخل بدن را ببیند. عمل هایی مثل ترمیم دیواره معده، برداشتن سنگ کیسه صفرا یا تومورها.

اگر هر کدام از این علایم را دارید پزشک احتمالاً آندوسکوپی تجویز کند:

• التهاب روده ( IBD) مثل بیماری کرون و کولیت روده بزرگ (UC)
• زخم معده
• یبوست مزمن
• آماس لوزالمعده
• سنگ کیسه صفرا
• خونریزی بی دلیل در دستگاه گوارش
• تومور
• عفونت
• انسداد مری
• رفلاکس اسید معده به مری
• فتق حجاب حاجز
• خونریزی غیر طبیعی واژینال
• خون در ادرار
• سایر بیماری های دستگاه گوارش

پزشک علائم را بررسی می ‌کند، معاینه فیزیکی انجام داده و چند آزمایش خون قبل از آندوسکوپی تجویز خواهد کرد.

این آزمایش ها به پزشک کمک می‌ کنند تا درک صحیح تری از علت این علایم داشته باشد و در صورت درمان پذیر بودن بیماری، بدون آندوسکوپی یا جراحی هم درمان شوند.

---

بیشتر بخوانید: ارزیابی آندوسکوپی بلع

---

آماده شدن برای آندوسکوپی

پزشک آموزش های لازم را جهت آمادگی می ‌دهد. اکثر انواع آندوسکوپی نیازمند حذف مواد غذایی جامد حداکثر ۱۲ ساعت قبل از انجام عمل است.

مصرف برخی از انواع مایعات شفاف مثل آب یا آبمیوه تا ۲ ساعت قبل از عمل مشکلی ندارد. احتمالاً پزشک ملین هایی تجویز می ‌کند تا شب قبل از آندوسکوپی برای پاک کردن دستگاه گوارش بخورید.

این ملین ها بیشتر در آندوسکوپی گوارش تحتانی مثل روده به کار می روند.

قبل از آندوسکوپی پزشک معاینه فیزیکی کرده و تاریخچه کامل پزشکی فرد را بررسی می کند که شامل هرگونه عمل جراحی هم می شود.

هر دارویی که مصرف می کنید به پزشک بگوید حتی داروهای بدون نسخه و مکمل ها.

همچنین پزشک را از وجود هرگونه آلرژی مطلع کنید. شاید نیاز باشد برخی داروهای خاصی را که روی خون ریزی موثر اند مثل داروهای ضد انعقاد خون یا ضد پلاکت سازی را قطع کنید.

بهتر است از فرد دیگری بخواهید بعد از عمل شما را تا منزل برساند چون ممکن است به خاطر بیهوشی حال خوبی نداشته باشید.

انواع آندوسکوپی به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که بر پایه آن قسمتی از بدن هستند که مشکل دارد.

دسته بندی ها ازین قرارند:

نوع	محل مورد بررسی	محل دخول اسکوپ	نوع تخصص پزشک
ارتروسکوپی	مفاصل	برشی کوچک نزدیک مفصل مورد نظر	جراح ارتوپدی
برونوسکوپی	ریه ها	داخل بینی یا دهان	متخصص ریه یا جراح قفسه سینه
کولونوسکوپی	روده بزرگ	داخل مقعد	متخصص بیماری های معده و روده یا متخصص مقعد
سیستوسکوپی	مثانه	داخل مجرای ادرار	اورولوژیست
انتروسکوپی	روده کوچک	داخل دهان یا مقعد	متخصص بیماری های معده  و روده
هیستروسکوپی	داخل رحم	داخل واژن	متخصص زنان یا جراح زنان و زایمان
لاپاراسکوپی	ناحیه شکم و لگن	برش کوچک نزدیک محل	انواع جراح ها
لارینگوسکوپی	حنجره	دهان یا بینی	متخصص گوش حلق و بینی
مدیاتینوسکوپی	میان پرده،ناحیه بین ریه ها	شکاف بالای جناق سینه	جراح قفسه سینه
سیگموییدوسکوپی	مقعد و بخش پایینی روده بزرگ که به خم روده هم معروف است	داخل مقعد	متخصص بیماری های معده و روده یا متخصص بیماری های مقعد
توراکوسکوپی یا پلوروسکوپی	بین ریه ها و دیواره سینه	شکافی باریک در سینه	متخصص ریه یا جراح قفسه سینه
اسوفاگوگاسترودوئودنوسکوپی	مری و دستگاه گوارش فوقانی	داخل دهان	متخصص بیماری های معده و روده
اورتروسکوپی	میزنای	داخل مجرای ادرار	اورولوژیست

جدیدترین تکنیک ها

مثل همه تکنولوژی های دیگر، آندوسکوپی هم در حال پیشرفت است.

نسل ‌های جدید آندوسکوپ ها عکس هایی با وضوح بالا (HD) با جزییات باور نکردنی می ‌گیرند و تکنیک های خلاقانه هم آندوسکوپی را با تکنولوژی عکس‌ برداری یا عمل های جراحی ترکیب می کند.

در این جا چند مورد از جدید ترین تکنولوژی های آندوسکوپی را لیست کرده ایم:

کپسول آندوسکوپی

فرآیندی انقلابی که نام اش کپسول آندوسکوپی است و وقتی استفاده می شود که سایر روش ها کارآمد نیستند.

در طی این فرآیند، قرصی ریز می بلعید که دوربینی  کوچک داخل آن است.

این کپسول از درون سیستم گوارش بدون هیچ گونه درد و ناراحتی عبور کرده و هزاران عکس از درون روده حین حرکت می گیرد.

کولانگیوپانکراتوگرافی ( ERCD)

کولانگیوپانکراتوگرافی ( ERCD) یا همان تصویربرداری با جهت مخالف از مجاری صفراوی و پانکراس توسط آندوسکوپی

این روش اشعه ایکس را با آندوسکوپی قسمت فوقانی سیستم گوارشی ترکیب می کند تا مورد را تشخیص داده و مشکلات موجود در مجراهای لوزالمعده و صفرا را درمان کند.

کروموآندوسکوپی

کرومواندوسکوپی تکنیکی است که از رنگ خاصی روی غشای روده در طول آندوسکوپی استفاده می‌ کند.

این رنگ به دکتر کمک می کند در صورت هرگونه مورد غیر طبیعی روی غشای روده تصویری از آن ارائه شود.

اولتراسوند اسکوپیک (EUS)

این روش از اولتراسوند هم در کنار آندوسکوپی استفاده می کند. این امر به پزشک کمک می ‌کند اندام های داخلی و سایر ساختارهای بدن را که در آندوسکوپی معمولی قابل دیدن نیست ببیند.

سپس سوزنی نازک به داخل اندام یا ساختار بدن وارد می شود تا قسمتی از بافت را برداشته و زیر میکروسکوپ بررسی کند.

این فرآیند آسپیراسیون سوزنی نازک نامیده می ‌شود.

برداشتن مخاط آندوسکوپی (EMR)

این روش، تکنیکی است که برای کمک به پزشکان جهت برداشتن بافت سرطانی در سیستم گوارش استفاده می شود.

در این روش سوزنی از داخل آندوسکوپ عبور داده شده تا مایعی زیر بافت غیرطبیعی تزریق کند. این حرکت بافت سرطانی را از سایر لایه ها جدا می کند و بنابراین خیلی بهتر برداشته می شود.

 تصویربرداری باند باریک (NBI)

در این روش از فیلتری خاص استفاده می ‌شود تا تضاد بیشتری بین رنگ ها و غشاء مخاطی ایجاد شود.

این غشاء مخاطی، لایه درونی سیستم گوارشی است.

---

بیشتر بخوانید: مشکلات گوارشی

---

ریسک های آندوسکوپی

خطر خونریزی و عفونت در آندوسکوپی بسیار کم تر از جراحی باز است.

با این حال هنوز هم آندوسکوپی یک فرآیند پزشکی به حساب می‌ آید و ریسک ‌هایی همچون خونریزی، عفونت و سایر مشکلات را دارد از جمله:

• درد قفسه ‌سینه
• آسیب اندام های داخلی مثل سوراخ شدن
• تب
• درد دایم در نقطه آندوسکوپی شده
• قرمزی و ورم در نقطه برش زده شده

ریسک هر نوع آندوسکوپی بستگی به مکان آن و شرایط بیمار دارد. مثلاً مدفوع سیاه رنگ، استفراغ، مشکل در بلع بعد از کولونوسکوپی نشان دهنده این است که مشکلی وجود دارد.

 هیستروسکوپی خطر کمی برای سوراخ شدن مثانه و خونریزی مثانه دارد.

اگر کپسول آندوسکوپی داشتید، خطر کمی در مورد گیر کردن کپسول در جایی در مسیر سیستم گوارشی وجود دارد.

این ریسک در بیماران دارای سیستم گوارشی باریک ‌تر بیشتر است. کپسول بعدا از طریق جراحی بیرون آورده می‌ شود.

بعد از آندوسکوپی چه می ‌شود؟

اکثر آندوسکوپی ها عمل های سرپایی هستند که یعنی می توانید همان روز به خانه برگردید.

پزشک بعد از عمل، زخم حاصل از برش را بخیه می زند و بانداژی مناسب اطرافش می پیچد. سپس دستورالعمل هایی درباره نحوه مراقبت از این زخم ها را هم ارائه می دهد.

شاید باید یک یا دو ساعت در بیمارستان بمانید تا تاثیر آرام بخش ها از بین بروند. یکی از اعضای خانواده یا دوست شما را به منزل خواهد رساند و وقتی به منزل رسیدید کل روز را در خانه بمانید.

برخی عمل ها ممکن است باعث شوند قدری احساس ناراحتی کنید و نیازمند زمان بیشتری جهت استراحت باشید مثلا بعد از آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی شاید گلودرد ایجاد شده و نیاز به خوردن غذاهای نرم تر برای چند روز پیدا کنید.

احتمالا بعد از سیستوسکوپی، در ادرار خود خون ببینید که طی ۲۴ ساعت باید رفع شود. در صورت ادامه با پزشک خود مشورت کنید.

اگر پزشک مشکوک به سرطان است بیوپسی هم در طول آندوسکوپی انجام می شود. نتایج بعد از چند روز آماده شده و پزشک نتایج را با بیمار در میان می ‌گذارد.

کلینیک درمان اختلالات بلع دکنر خسروی درغرب تهران با ارائه آزمایش ها و روش های درمانی مختلف مانند آندوسکوپی و کولونوسکوپی آماده ارائه خدمات جامع جهت تشخیص و درمان انواع بیماری های گوارشی و اختلالات بلع به بیماران است.

شماره تماس کلینیک دکتر خسروی:۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶

برای کسب اطلاعات بیشتر و اطلاع از آدرس و راه های ارتباطی کلینیک کلیک کنید.