پتوز یا افتادگی پل

به افتادگی پلک فوقانی پتوز گفته می شود. این افتادگی ممکن است خفیف بوده و یا تمامی مردمک را بپوشاند. در برخی موارد پتوز می تواند دید طبیعی را محدود و یا حتی بطور کامل مسدود نماید.
پتوز می تواند:
یک یا هر دو چشم را درگیر کند
وراثتی باشد
در بدو تولد بروز کند
در سنین بالاتر اتفاق بیفتد

علل پتوز:

پتوز مادرزادی (که از بدو تولد وجود دارد) ناشی از نقص تکامل عضله بالا برنده پلک فوقانی است. در بزرگسالان عمدتا علت پتوز نازکی و ضعف عضله بالا برنده پلک فوقانی است. سایر علل پتوز عبارتند از: پیری، استفاده ازلنز تماسی، ضربه و آسیب پلک و ندرتا تومر، اختلالات عصبی نطیر فلج یا ضعف عضلات (میوپاتی)

  پتوز در کودکان

  پتوز مادرزادی اغلب در اثر نقص در تکامل عضله بالابرنده پلک فوقانی که عضله لواتور نام دارد، اتفاق می افتد. اگرچه معمولا یک اختلال مجزا می باشد، ولی در موارد مادرزادی، ممکن است همراه با اختلالات زیر باشد:

اختلال حرکات چشمی
بیماری های عضلانی
تومورهای پلک یا سایر تومورها
اختلالات عصبی
عیوب انکساری
پتوز مادرزادی معمولا با گذشت زمان بهبود نمی یابد.

کودکانی که مبتلا به پتوز مادرزادی هستند، مکن است دچار آمبلیوپی (تنبلی چشم)، استرابیسم (انحراف چشم) یا عیوب انکساری (نزدیک بینی، دور بینی و آستیگماتیسم) باشند. بنابراین همه کودکانی که دچار پتوز هستند باید توسط چشم پزشک معاینه شوند

علائم و نشانه های پتوز در کودکان:

شایعترین علامت آشکار پتوز در کودکان، افتادگی پلک می باشد. در پتوز مادرزادی، اغلب عدم تقارن چین پلک فوقانی وجود دارد. کودکان مبتلا به پتوز ممکن است برای دیدن مجبور شوند گردن خود را به عقب خم کنند یا ابروها را به سمت بالا بکشند. این مانورهای سر و صورت نشان می دهند که کودک سعی می کند برای دیدن از هر دوچشم استفاده نماید. بعد از گذشت چند سال، این وضعیت های غیر طبیعی سر ممکن است منجر به اختلالات ظاهری سر و گردن شوند.در اغلب موارد، پتوز کودکان با جراحی درمان می شود. اگرتنبلی چشم هم وجود داشته باشد، ممکن است درمان با قرار دادن پوشش بر روی چشم سالم، استفاده از عینک یا قطره چشمی ضروری باشد.

علائم و نشانه های پتوز در بزرگسالان:

شایعترین علت پتوز در بالغین، کشیدگی یا جداشدگی تاندون عضله لواتور از روی پلک می باشد. وقوع این فرایند ممکن است ناشی ازعلل زیر باشد:

افزایش سن
به دنبال جراحی کاتاراکت (آب مروارید) یا سایر جراحی های چشمی
ضربه به چشم

پتوز بالغین همچنین ممکن است عارضه ای از سایر بیماری ها مانند بیماری های عصبی یا عضلانی و در موارد نادر تومورهای حدقه چشم باشد که عضله بالابرنده پلک یا عصب آن را درگیر می کنند. برای تشخیص علت پتوز و انتخاب بهترین روش درمانی ممکن است نیاز انجام آزمایش خون، عکسبرداری های مخصوص و یا سایر آزمایشات باشد. در صورت یافتن علت زمینه ای باید ابتدا این مورد اصلاح گردد، اما در اغلب موارد، درمان نهایی جراحی است که نوع جراحی نیز بر اساس شدت پتوز و سایر یافته های بالینی تعیین می گردد.

فواید عمل پتوز:

جلوگیری از آمبلیوپی (تنبلی چشم) و استرابیسم (انحراف چشم)
افزایش قسمت فوقانی میدان بینایی و کیفیت دید
بهبود ظاهر فرد و افزایش اعتماد به نفس
برگرداندن پلک به محل طبیعی خود
برگرداندن زیبایی طبیعی به فرد

 خلاصه

پتوز در بالغین و کودکان با انجام جراحی قابل درمان است و این درمان علاوه بر اصلاح وضعیت ظاهری می تواند باعث بهبود بینایی نیز شود. در پتوز کودکان، انجام معاینات منظم چشم پزشکی در سال های اول زندگی برای پیشگیری و درمان تنبلی احتمالی چشم از اهمیت ویژه ای برخوردار است.