در طی کولونوسکوپی روده و به خصوص روده بزرگ از نظر وجود هرگونه ناهنجاری یا بیماری بررسی می شود. پزشک از یک لوله نازک و انعطاف پذیر دارای چراغ و دوربین بنام کولونوسکوپ استفاده می کند.
روده بزرگ در شکل گیری تحتانی ترین قسمت دستگاه گوارش نقش دارد.
این عضو غذا و مواد مغذی را جذب کرده و مواد زائد را دفع می کند.
روده بزرگ از طریق رکتوم به مقعد که شکافی برای خارج شدن مدفوع است متصل می شود.
پزشک در طی کولونوسکوپی از بافت ها نمونه برداری کرده و یا بافت های غیر طبیعی مانند پولیپ را برمی دارد.
چرا کولونوسکوپی انجام می شود؟
کولونوسکوپی می تواند به عنوان یک روش غربالگری برای سرطان روده بزرگ و بیماری های دیگر انجام شود.
غربالگری می تواند به پزشک در تشخیص موارد زیر کمک کند:
- بررسی علائم سرطان و سایر مشکلات
- یافتن علت تغییرات غیرقابل توجیه در عادات روده
- ارزیابی علائم درد یا خونریزی شکم
- یافتن علت لاغری، یبوست مزمن یا اسهال غیر قابل توضیح
بر اساس تخمین کالج جراحان آمریکا ۹۰ درصد پولیپ ها یا تومورها از طریق غربالگری کولونوسکوپی قابل تشخیص هستند.
کولونوسکوپی هر چند وقت یکبار باید انجام شود؟
کالج پزشکان آمریکا برای افراد با تمام معیارهای زیر هر ۱۰ سال یکبار کولونوسکوپی را توصیه می کند:
- افراد ۵۰ تا ۷۵ ساله
- افرادی که به طور متوسط در معرض خطر سرطان روده بزرگ هستند.
- افرادی که امید به زندگی آن ها حداقل ۱۰ سال است.
مجله پزشکی انگلستان به افراد با تمام معیارهای زیر توصیه می کند سریعاً کولونوسکوپی انجام دهند:
- افراد ۵۰ تا ۷۹ ساله
- افرادی به طور متوسط در معرض خطر سرطان روده بزرگ هستند.
- افرادی که در آن ها در ۱۵ سال آینده حداقل ۳ درصد احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد.
اگر در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان روده بزرگ هستید احتمالاً لازم است اقدامات مکرر دیگری نیز انجام دهید.
بر اساس گفته انجمن سرطان آمریکا افرادی که هر ۱ تا ۵ سال نیاز به غربالگری دارند عبارتند از:
- افرادی که در طی کولونوسکوپی قبلی پولیپ برداشته اند.
- افرادی که سابقه قبلی سرطان روده بزرگ دارند.
- افرادی که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ دارند.
- افراد مبتلا به بیماری التهابی روده
خطرات کولونوسکوپی چیست؟
از آنجا که کولونوسکوپی روشی است که بر اساس یک برنامه مرتب انجام می شود معمولاً پس از آزمایش برخی اثرات ماندگار وجود خواهد داشت.
در اکثر موارد مزایای تشخیص مشکلات و شروع درمان بسیار بیشتر از عوارض کولونوسکوپی است.
با این حال برخی از عوارض نادر عبارتند از:
- خونریزی از محل بیوپسی در صورت انجام بیوپسی
- واکنش منفی به آرامبخش مورد استفاده
- ایجاد پارگی در دیواره مقعد یا روده بزرگ
روشی به نام کولونوسکوپی مجازی وجود دارد که با استفاده از سی تی اسکن یا ام آر آی از روده بزرگ تصویربرداری می کند.
در صورت استفاده از این روش می توانید از برخی عوارض مرتبط با کولونوسکوپی سنتی جلوگیری کنید.
با این حال این روش معایب خاص خود را دارد.
به عنوان مثال احتمال دارد پولیپ های بسیار کوچک تشخیص داده نشوند و این روش به عنوان یک فناوری جدید کمتر تحت پوشش بیمه قرار می گیرد.
بیشتر بخوانید: ۹ علامت بیماری های گوارشی ، شکمی
چگونه برای کولونوسکوپی آماده شوید؟
پزشک دستورالعمل هایی برای آمادگی روده به شما می دهد.
شما باید ۲۴ تا ۷۲ ساعت قبل از عمل رژیم غذایی مایع شفاف داشته باشید.
رژیم غذایی معمول برای آمادگی روده شامل موارد زیر است:
- آب مرغ یا آب گوشت
- ژلاتین
- قهوه یا چای ساده
- آب میوه بدون پالپ
- نوشیدنی های ورزشی مانند گاتورید
مطمئن شوید هیچ مایعی حاوی رنگ قرمز یا بنفش نمی نوشید زیرا این کار باعث تغییر رنگ روده بزرگ می شود.
داروها
درباره تمام داروهای مصرفی از جمله داروهای بدون نسخه یا مکمل ها با پزشک صحبت کنید.
در صورتی که این داروها کولونوسکوپی را تحت تأثیر قرار دهند پزشک از شما می خواهد مصرف آن ها را قطع کنید.
این داروها می توانند شامل موارد زیر باشد:
- رقیق کننده های خون
- ویتامین های حاوی آهن
- داروهای خاص دیابت
احتمال دارد پزشک شب قبل از ملاقات به شما ملین بدهد و توصیه کند روز عمل برای تخلیه روده بزرگ از انما استفاده کنید.
همچنین بهتر است از شخصی بخواهید بعد از این عمل شما را به خانه برساند.
رانندگی با وجود آرامبخشی که به شما داده می شود ایمن نخواهد بود.
بیشتر بخوانید: ۹ مشکل رایج گوارشی
کولونوسکوپی چگونه انجام می شود؟
دقیقاً قبل از کولونوسکوپی باید لباس بیمارستان را بپوشید.
اکثر افراد داروهای آرامبخش و مسکن را بصورت داخل وریدی دریافت می کنند.
در حین انجام عمل روی یک میز معاینه به پهلو دراز خواهید کشید.
پزشک احتمالاً برای داشتن زاویه بهتر نسبت به روده بزرگ شما را در موقعیتی قرار می دهد که زانوها نزدیک قفسه سینه قرار داشته باشند.
پس از قرار گرفتن روی پهلو و تزریق آرامبخش پزشک کولونوسکوپ را به آرامی از طریق مقعد به سمت روده بزرگ هدایت می کند.
دوربین انتهای کولونوسکوپ تصاویر را به مانیتور منتقل کرده و پزشک آن ها را مشاهده خواهد کرد.
پزشک پس از قرارگیری کولونوسکوپ روده بزرگ را با استفاده از دی اکسید کربن باد می کند.
انجام این کار به پزشک دید بهتری خواهد داد.
این احتمال وجود دارد که پزشک در طی این روش پولیپ یا یک نمونه بافتی را برای بیوپسی بردارد.
در حین کولونوسکوپی بیدار خواهید بود بنابراین پزشک می تواند با شما درباره اقداماتی که انجام می دهد صحبت کند.
این عمل بطور کامل ۱۵ دقیقه تا یک ساعت طول خواهد کشید.
بعد از کولونوسکوپی چه اتفاقی می افتد؟
پس از اتمام عمل برای از بین رفتن اثر آرامبخش باید حدود یک ساعت منتظر بمانید.
به شما توصیه می شود تا زمان از بین رفتن کامل اثرات آرامبخش تا ۲۴ ساعت آینده رانندگی نکنید.
در صورتی که پزشک در حین بیوپسی بافت یا پولیپی را بردارد آن را برای آزمایش به آزمایشگاه می فرستد.
پزشک نتایج آزمایشات که معمولاً ظرف چند روز آماده می شوند را به شما اطلاع خواهد داد.
بیشتر بخوانید: بیماری های گوارشی و اندوسکوپی
چه زمانی باید مجدداً به پزشک مراجعه کنید؟
احتمالاً مقداری از گازی که پزشک در روده بزرگ قرار می دهد برای مدتی باقی خواهد ماند و باید صبر کنید تا از بدن خارج شود.
اگر این گاز تا چندین روز بعد باقی بماند به این معناست که مشکلی وجود دارد و باید با پزشک تماس بگیرید.
همچنین بعد از طبیعی بودن عمل نیز در مدفوع کمی خون وجود دارد.
با این حال در صورت تجربه هر یک از موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
- همچنان خون یا لخته های خون دفع می کنید.
- شکم درد دارید.
- تب بیش از ۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۷.۸ درجه سانتیگراد) دارید.
برای تشخیص و درمان بیماری های گوارشی و انجام کولونوسکوپی و آندوسکوپی در غرب تهران به کلینیک دکتر خسروی مراجعه کنید.
شماره تماس کلینیک دکتر خسروی: ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶
دریافت نوبت و مراجعه حضوری در کلینیک از طریق تماس تلفنی و صفحه تماس با ما
مطالب مرتبط
کارهایی که هنگام گیر کردن غذا در گلو می توانید انجام دهید بلعیدن فرایندی پیچیده است و گیر کردن غذا در گلو ممکن است اتفاق بیفتد. هنگام خوردن غذا حدود ۵۰ جفت ماهیچه و تعداد زیادی عصب با یکدیگر کار می…
اختلال بلع چیست؟ 
فیزیوتراپی چیست؟ فیزیوتراپی مهارت و شغلی بر پایه علم است که آسیب دیدگی ها و بیماری ها را درمان کرده و وضعیت کلی سلامت را بهبود می بخشد. فیزیوتراپیست قادر است بیمار…
نورالژی چیست نورالژی نوعی درد کوبنده، سوزشی و غالباً شدید است که بدلیل تحریک یا آسیب دیدگی عصب ایجاد می شود. این درد چندین عامل از جمله موارد زیر داشته و…
علت التهاب مغزی + تشخیص و درمان
التهاب مغزی چیست التهاب مغز یا آنسفالیت عموماً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. این بیماری که معمولاً به عنوان «تب مغزی» نیز…
