شما به اکوی قلب نیاز دارید یا نوار قلب؟ 

متخصصین و فوق تصخصصین قلب روش‌هایی را برای تشخیص بیماری های قلبی بر اساس علائم  بیمار  انتخاب می‌کنند. معمولاً دو روش عمده برای این کار وجود دارد. یکی از این روش‌ها گرفتن نوار قلب از شخص بیمار است. روش دیگر انجام تست اکوکاردیوگرافی یا اکوی قلب است.

نوار قلب | الکتروکاردیوگرافی

نوار قلب یا الکتروکاردیوگرافی که به اختصار EKG یا ECG گفته می‌شود، یکی از انواع تست‌هایی است که برای تشخیص بیماری‌های قلبی انجام می‌شود. از طریق این تست، فعالیت الکتریکی قلب ثبت می‌شود و با وصل‌کردن الکترودهای کوچکی روی پوست قفسه سینه، بازوها و پاها توسط تکنسین انجام می‌شود. انتخاب اول برای یک پزشک اصولاً نوار قلب است. نوار قلب تکنولوژی خوب اما قدیمی‌تر است. این دستگاه در دسترس اکثر مراکز حتی مطب پزشکان است.

نوار قلب سیگنالهای الکتریکی قلب را ثبت می کند و یک تست متداول و بدون درد است که برای تشخیص سریع مشکلات قلبی و پایش سلامت قلب مورد استفاده قرار می گیرد. نوار قلب اغلب در مطب پزشک، کلینیک یا اتاق بیمارستان انجام می شود.

انجام تست نوار قلب نیازمند متخصص نبوده و گاهی توسط منشی‌ها هم صورت می‌گیرد. اما تفاوت اکو با نوار قلب در اینست که توسط کارشناس انجام می‌شود. تست نوار قلب کم‌هزینه نیز است. نوار قلب ممکن است دارای خطا باشد. به این صورت که هرگونه استرس و واکنش عصبی روی آن تأثیر می‌گذارد.

پزشک اطلاعات ضبط شده توسط دستگاه الکتروکاردیوگرافی (نوار قلب) را بررسی کرده و می تواند مشکلات زیر را ردیابی نماید:

• ضربان قلب. به طور معمول، ضربان قلب با بررسی نبض قابل اندازه گیری است. نوار قلب می تواند به پزشک کمک کند ضربان قلب غیر طبیعی سریع (تاکی کاردی) یا ضربان قلب غیر معمول کُند (برادی کاردی) را تشخیص دهد.
• ریتم قلب. نوار قلب بی نظمی ریتم قلب (آریتمی) را نشان می دهد که ممکن است در صورت بروز نقص در هر بخشی از سیستم الکتریکی قلب ایجاد شود. در موارد دیگر، داروهایی مانند مسدود کننده های بتا، کوکائین، آمفتامین و داروهای بدون نسخه سرماخوردگی و ضد حساسیت، می توانند باعث ایجاد آریتمی شوند.
• حمله قلبی. نوار قلب می تواند شواهدی از حمله قلبی قبلی یا حمله ای را که در حال وقوع است نشان دهد. الگوهای موجود بر روی نوار قلب می تواند نشان دهد که کدام قسمت از قلب آسیب دیده است وهمچنین میزان آسیب چقدر است.
• رسیدن خون و اکسیژن ناکافی به قلب. زمانی که بیمار علائم دارد، نوار قلب می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا درد قفسه سینه در اثر کاهش جریان خون به عضله قلب ایجاد می شود یا خیر (مانند درد قفسه سینه در آنژین ناپایدار).
• ناهنجاری های ساختاری. نوار قلب علائمی را در مورد بزرگ شدن محفظه ها یا دیواره های قلب، نقایص قلب و سایر مشکلات قلبی نشان می دهد.

اگر پزشک مشکلی را در نوار قلب تشخیص دهد، ممکن است تست های دیگری را انجام دهد تا تشخیص دهد که آیا درمان لازم است یا خیر.

 انواع  نوار قلب:

علاوه بر تست استاندارد رایج، ممکن است پزشک شما انواع دیگری را پیشنهاد دهد:

هولتر مانیتور – Holter Monitor

وسیله‌ای قابل‌حمل است که فعالیت الکتریکی قلب شما را به‌ مدت ۲۴ الی ۴۸ ساعت بررسی می‌کند. پزشک معالج شما اگر پی‌‌ببرد که دارای ریتم طبیعی قلب نیستید، تپش قلب دارید یا جریان خون کافی در ماهیچه قلب ندارید، تست دوم را پیشنهاد می‌دهد. این تست هم مانند نوار قلب استاندارد، بدون درد است. الکترودها از مانیتور به بدن شما وصل می‌شوند و زمانی‌که به‎ درستی در جای خود قرار گرفتند، می‌توانید به خانه بروید و فعالیت‌هایی که روزانه انجام می‌دادید به‌ جز استحمام را انجام دهید. پزشک معالجتان از شما می‌خواهد که یادداشتی از کارهایی که انجام می‌دهید و نشانه‌هایی که متوجه آن می‌شوید، به او بدهید.

ایونت مانیتور – Event Monitor

اگر شما گاهاً علایمی دارید، انجام این تست توسط پزشک معالجتان پیشنهاد می‌شود. زمانی‌که دکمه دستگاه را فشار می‌دهید، فعالیت الکتریکی قلب شما برای چند دقیقه ثبت و ذخیره می‌شود. ممکن است برای هفته‌ها و ماه‌ها این دستگاه را به‌ همراه خود داشته باشید. هر زمان که متوجه علایمی شدید، باید به‌ درستی آن را از روی مانیتور بخوانید. این اطلاعات از طریق تلفن به پزشک شما فرستاده می‌شود تا آن‌ را تحلیل کند. نوار قلب با علایم متوسط، بررسی می‌شود تا اگر شما ریسک بالای ابتلا به اختلال و بی‌نظمی قلب را دارا هستید، نشان دهد که می‌تواند منجر به توقف ناگهانی قلب شود. روش انجام این تست نیز مانند نوار قلب استاندارد است اما برای تحلیل ریسک ابتلا به بیماری از تکنولوژی پیچیده‌ای استفاده می‌کند.

نوع دیگر الکتروکاردیوگرافی

نوع دیگری از نوار قلب وجود دارد که فقط با سه الکترود انجام می‌شود. یکی روی بازوی سمت راست، دیگری روی بازوی سمت چپ و نهایتاً آخرین الکترود، روی قسمت چپ قفسه سینه قرار می‌گیرد. این روش فقط سرعت و ریتم ضربان قلب را اندازه می‌گیرد. این نوع از الکتروکاردیوگرافی، جایگزین الکتروکاردیوگرافی ECG نمی‌باشد.

اکوی قلب | اکوکاردیوگرافی

اکوکاردیوگرام یا اکوی قلب از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از قلب استفاده می‌کند. این آزمایش باعث می‌شود تا دکتر شما شاهد ضربان قلب و فشار خون شما باشد. پزشک می‌تواند از تصاویری که از طریق یک اکوکاردیوگرام به دست می‌آید برای شناسایی بیماری‌های قلبی استفاده کند. بسته به نوع اطلاعاتی که پزشک نیاز دارد، ممکن است یکی از انواع مختلفی از اکوکاردیوگرام یا اکوی قلب برای شما تجویز شود.

چرا اکوکاردیوگرام انجام می‌شود؟

اگر علائمی مثل تنگی نفس یا درد قفسه سینه داشته باشید، پزشک اکوکاردیوگرام یا اکوی قلب را به شما پیشنهاد می‌کند تا اگر مشکلی در دریچه یا محفظه قلب شما وجود دارد آن را تشخیص دهد. اکوکاردیوگرام همچنین می‌تواند برای تشخیص نقایص مادرزادی قلب در نوزادان (اکوکاردیوگرام جنین) استفاده شود.

انواع اکوکاردیوگرافی

نوع اکوکاردیوگرام شما به اطلاعات مورد نیاز پزشک، بستگی دارد.

اکوکاردیوگرافی قفسه سینه (ترانس توراسیک)

در این روش اکو کاردیوگرافی پزشک ژل روی پروب دستگاه (مبدل) می زند و پروب را محکم بر روی پوست قفسه سینه فشار می دهد تا انعکاس امواج صوتی قلب توسط پروب ضبط گردد.کامپیوتر انعکاس امواج را به تصاویر متحرک در مانیتور تبدیل می کند.

اکو از طریق مری ( اکو مری یا ترانس ازوفاژیال)

از آنجا که مری به ساختار های قلبی نزدیک تر است، چنانچه پزشک تصاویر دقیق تری بخواهد یا گرفتن یک تصویر واضح از قلب با اکوکاردیوگرافی استاندارد (از طریق قفسه سینه) دشوار باشد، ممکن است اکوکاردیوگرافی از طریق مری(ترانس ازوفاژیال) توصیه شود.

اکوی داپلر (اکو داپلر)

اکو داپلر سرعت و جهت گردش خون در قلب را اندازه گیری می کند. از تکنیک های داپلر معمولاَ در اکوکاردیوگرافی های از طریق قفسه سینه(ترانس توراسیک) و اکو مری(ترانس ازوفاژیال) استفاده می شود. از روشهای داپلر برای بررسی مشکلات جریان خون و فشار خون در عروق قلب نیز می توان استفاده کرد. جریان خون نشان داده شده در مانیتور به گونه ای رنگ آمیزی می شود که به پزشک کمک کند هر نوع مشکلی را تشخیص دهد.

اکوکاردیوگرافی استرس (اکوی استرس)

برخی از مشکلات قلبی به ویژه مشکلاتی که در شریان هایی که خون عضله قلب را تأمین می کنند (عروق کرونر) فقط در حین انجام فعالیت بدنی رخ می دهند. برای بررسی مشکلات عروق کرونر، اکو استرس توصیه می شود.