رابطه وازکتومی و سرطان پروستات 

محققان درباره این موضوع که رابطه ای بین عمل وازکتومی و سرطان پروستات وجود دارد یا خیر، اختلاف نظر دارند. اکثر مطالعات از چنین ارتباطی پشتیبانی نمی کنند، اما برخی نیز آن را تایید کرده اند.

وازکتومی چیست

وازکتومی عمل جراحی رایجی برای مردان است که برای پیشگیری موثر و دائمی از بارداری انجام می شود.

در این عمل جزئی یک جفت لوله به نام مجرای وازدفران که اسپرم را از اپیدیدیم به مجاری انزال می برند بریده و بسته شده و دیگر در انزال مرد اسپرمی وجود ندارد.

ارتباط بین سرطان پروستات و عمل وازکتومی

میلیون ها مرد در سراسر جهان به سرطان پروستات مبتلا هستند و برخی مطالعات افزایش خطر نسبی این سرطان در مردانی که تحت عمل وازکتومی قرار گرفته اند را نشان می دهند. با این حال چندین مطالعه بزرگ چنین ارتباطی را رد کرده اند.

بر اساس گفته برخی از محققان، مطالعات قبلی نشان‌ دهنده ارتباط بین سرطان پروستات و وازکتومی قبل از معرفی روش‌ های استاندارد غربالگری سرطان پروستات مانند معاینه دیجیتال رکتوم و کنترل سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات هستند.

با توجه به گفته این محققان، چنین مطالعاتی به طور خاص برای ارزیابی رابطه وازکتومی و سرطان پروستات طراحی نشده اند.

برخی از مطالعات اخیر نیز با در نظر گرفتن عوامل دیگری مانند بیماری های قبلی، مشکلات ادراری، جراحی ها، سیگار کشیدن و مصرف الکل که خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهند، وجود رابطه ای بین عمل وازکتومی و سرطان پروستات را رد کرده اند.

مطالعات انجام شده بر روی افراد از قومیت ها و نژادهای مختلف نیز شواهدی مبنی بر افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردانی که تحت وازکتومی قرار می گیرند را ارائه نداده است.

آیا عمل وازکتومی سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات را تحت تاثیر قرار می دهد

پروستات غده کوچکی در زیر مثانه مردان است و از سلول های بدخیم و غیر بدخیم، آنتی ژن اختصاصی پروستات را تولید می کند. آزمایش خونی به نام تست PS در درجه اول برای غربالگری سرطان پروستات انجام می شود.

خطر ابتلا به سرطان پروستات درجه پایین به وازکتومی ارتباطی ندارد. با این حال، با 19 درصد بیشتر خطر مرگ و میر ناشی از سرطان پروستات و 20 درصد خطر ابتلا به سرطان متاستاتیک پروستات مرتبط بوده است.

احتمال ابتلا به سرطان کشنده پروستات در بیمارانی که وازکتومی انجام داده اند حتی در میان افرادی که به طور مکرر تحت معاینات غربالگری آنتی ژن اختصاصی پروستات قرار گرفته اند، 56 درصد بیشتر است.

این ارتباط در مردانی که در سنین نسبتا جوان ‌تر عمل وازکتومی را انجام داده ‌اند محکم ‌تر بوده است.

احتمال ابتلا به سرطان پروستات بعد از وازکتومی چقدر است

سرطان پروستات که رایج ترین سرطان در مردان است با وجود سادگی و کارایی وازکتومی، همچنان موضوع بحث است.

بر اساس دو تحقیق قابل توجه هاروارد که در سال 1993 در مجله انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد، ارتباطی بین عمل وازکتومی و سرطان پروستات وجود دارد.

در این دو کارآزمایی، ارتباط سرطان پروستات بین 25000 نفری که تحت این عمل قرار گرفته بودند و 50000 مردی که وازکتومی انجام نداده بودند مورد مقایسه قرار گرفت.

مردانی که بیش از 20 سال قبل عمل وازکتومی انجام داده بودند تقریبا دو برابر بیشتر به سرطان پروستات مبتلا شدند و میزان کلی ابتلا به سرطان پروستات پس از وازکتومی در مردان عقیم شده 60 درصد بیشتر بوده است.

عوارض عمل وازکتومی

وازکتومی معمولا 100 درصد موثر است، اما انتهای بریده شده لوله ها در موارد بسیار نادر مجددا به یکدیگر پیوند خورده یا بدن مسیری را در اطراف آن ها ایجاد می کند و این اتفاق منجر به بارداری می شود.

موفقیت وازکتومی پس از جراحی با بررسی میکروسکوپی انزال بیمار مشخص شده و احتمالا چندین انزال طول می کشد تا تمام سلول های اسپرم ذخیره شده از بین بروند.

اکثر پزشکان قبل از بررسی انزال توصیه می کنند بیمار بعد از عمل حداقل چندین انزال داشته باشد. اگر در معاینه سلول اسپرم وجود نداشته باشد، عمل وازکتومی موفقیت آمیز در نظر گرفته می شود.

اگر سلول‌ های اسپرم همچنان وجود داشته باشند، پاکسازی مایع منی از سلول های اسپرم نیازمند انزال های بیشتری خواهد بود.

هنگامی که در بررسی میکروسکوپی مایع منی نشان داده شد سلول‌ های اسپرم صفر است، وازکتومی موفقیت ‌آمیز در نظر گرفته می‌ شود و بیمار می تواند بدون استفاده از روش‌ های کنترل بارداری کمکی رابطه جنسی برقرار کند.

وازکتومی جدا از عوارض رایج مرتبط با هر گونه جراحی مانند خونریزی، لخته شدن خون و غیره، عوارض جانبی بسیار کمی دارد که یکی از عوارض رایج و کوتاه مدت، گرانولوم اسپرم است.

گرانولوم اسپرم یک توده اسپرم حدود 1 تا 2 سانتی متری است که معمولا در داخل یا نزدیک یکی از انتهای بریده شده لوله های مجرای وازدفران تشکیل می شود.

این توده معمولا هیچ علائمی ایجاد نکرده و ظرف چند ماه مجددا توسط بدن جذب می شود. برخی باورهای غلط رایج در مورد وازکتومی در ادامه آورده شده اند:

• تستوسترون را کاهش می دهد : گزارش ها حاکی از آن است که این عمل تستوسترون را تحت تاثیر قرار نداده و یا سطح تستوسترون در واقع کمی بعد از وازکتومی افزایش می یابد.
• لذت جنسی را کاهش می دهد : بیماران گزارش داده اند که بدون نگرانی در مورد بارداری از زندگی جنسی خود لذت بیشتری می برند.
• وازکتومی را نمی توان معکوس کرد : بازگشت وازکتومی به راحتی در اکثر مردانی که تحت این عمل قرار گرفته اند انجام می شود و بهترین نتایج با تکنیک میکروسرجری به دست می آیند.

نتیجه گیری

در مورد اینکه استریلیزاسیون استاندارد وازکتومی بر خطر سرطان پروستات تاثیر می گذارد یا خیر، اختلاف نظر وجود دارد.

برخی مطالعات وازکتومی را با افزایش خطر ابتلا به این سرطان مرتبط می دانند، در حالی که برخی دیگر هیچ ارتباط مستقیمی را تایید نکرده اند.

در هر حال افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات پس از عمل وازکتومی بسیار کم است و سایر عوامل سبک زندگی، پیری و رژیم غذایی نقش بسیار مهمتری در تعیین میزان خطر دارند.

ترس از وازکتومی به دلیل ابتلا به سرطان پروستات با انجام چندین مطالعه در اوایل دهه 90 و محبوب شدن این عمل به وجود آمد.

اما مطالعات اخیر نگرانی ‌ها مبنی بر اینکه وازکتومی سال‌ ها بعد به سرطان پروستات منجر می شود را بی اساس دانسته اند.

به نظر می رسد مردانی که عمل وازکتومی انجام داده اند کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند، اما این خطر شدیدا با وضعیت مردی که عمل وازکتومی را انجام می دهد مرتبط است.

وازکتومی یک عمل بسیار موثر برای جلوگیری از بارداری است و در صورتی که به درستی انجام شود و وجود اسپرم زنده پس از جراحی تایید نشود، میزان موفقیت در جلوگیری از بارداری 100 درصد است.