تپش قلب در خواب و علل شایع آن 

تپش قلب  در خواب و  هنگام بیدار شدن از خواب می تواند باعث آشفتگی و ترس شود اما به ندرت نگران کننده است. علل و عوامل بی شماری می توانند باعث این امر شوند همانند گرفتن رژیم های غذایی، استرس، کمبود خواب و آریتمی قلبی.

گاهی اوقات، ناگهان از خواب بیدار می شوید و ممکن است احساس کنید که قلبتان خیلی سریع می تپد و  قفسه سینه تان را می کوبد. همچنین ممکن است بعضی از افراد احساس لرز و اضطراب کنند.

تپش قلب ممکن است شبیه ضربان قلب بالا یا آریتمی باشد. شاید این احساس نگران کننده نباشد اما معمولا َ با عوامل روزمره مثل اضطراب و رژیم غذایی مرتبط بوده و اغلب هم موقتی است. البته ممکن است فرد، به دلیل وجود بیماری هاییی چون مانند دیابت، اختلالات خواب، کم خونی با تپش قلب از خواب بیدار شود.

افرادی که تپش قلب در خواب را به طور مرتب تجربه می کنند، بهتر است توسط پزشک معاینه شوند تا علت اصلی تپش قلبشان تعیین و جهت درمان، تصمیمات مناسب اتخاذ شود.

ما در این مقاله به بررسی برخی عوامل تپش قلب در خواب و زمان مورد نیاز برای مراجعه به پزشک را مورد بحث و بررسی قرار می دهیم.

 

• استرس یا اضطراب زیاد

افزایش اضطراب و سطح استرس، ممکن است باعث ترشح هورمونهایی در خون شود که ضربان قلب را بالا ببرد. اضطراب یک علت بسیار شایع در ایجاد تپش قلب است. در واقع، به گفته پزشکان آمریکایی، حدود ۳۱ درصد تپشهای قلبی ناشی از یک عامل ذهنی همچون استرس، اضطراب یا کشمکش های درونی است.

افرادی که سبک زندگی پر فشاری دارند و یا افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، ممکن است دچار تپش قلب در خواب شوند. این امر در دوره هایی که فرد تحت استرس زیادی است و یا علائم اضطرابی شدیدی دارد، نمود بیشتری  پیدا می کند. افراد مبتلا به استرس و یا اضطراب ممکن است علائم دیگری را نیز داشته باشند:

• اختلالات خواب
• نگرانی مداوم و پیوسته
• بی قراری
• تنگی نفس
• تنفس سطحی و سریع

 

• رژیم غذایی

رژیم غذایی می تواند تأثیر بسزایی روی کیفیت خواب بگذارد و برخی از انواع خاصی از غذاها- به خصوص اگر فرد آنها را در شب مصرف کند، می تواند خطر بیدار شدن با تپش قلب را افزایش دهد.

• مواد قندی

مصرف غذاهای قندی قبل از خواب ممکن است باعث شود که فرد با تپش قبل از خواب بیدار شود. بدن به راحتی قند مواد غذایی را جذب می کند و خوردن این مواد منجر به افزایش قند خون می شود. قند اضافی در خون هورمونهای استرس را آزاد می کند که می تواند علائم مشابه استرس ایجاد کند.

• کافئین

مصرف کافئین نیز باعث تپش قلب در برخی از افراد شود. ماده محرکی که در قهوه، چای و نوشابه وجود دارد،  باعث تپش قلب  می شود. فردی که کافئین مصرف می کند ممکن است علائم زیر را  نیز داشته باشد:

• پریشانی
• عصبی بودن
• اضطراب
• اختلال در خواب

 

• کم آبی

کمبود آب در بدن می تواند ضربان قلب نامنظم (آریتمی) ایجاد کند. در کنار تپش قلب نیز باعث  بروز علائمی همچون تشنگی، خشکی دهان و کاهش تولید ادرار می شود. در صورت تشدید کم آبی در بدن، فرد ممکن است دچار تپش قلب شدید، تنفس سریع و فشار خون پایین شود.

 

• مصرف الکل در شب

نوشیدن زیاد الکل در شب ممکن است باعث ایجاد تپش قلب در صبح به خصوص بعد از زیاده روی در نوشیدن آن شود. مصرف الکل ضربان قلب را بالا برده و برگشت به حالت طبیعی بدن مدتی طول خواهد کشید. در این صورت فرد علائم زیر را تجربه خواهد کرد:

• تشنگی زیاد
• حالت تهوع
• دردهای عضلانی
• سردرد
• خستگی

 

کم خونی

افراد مبتلا به کم خونی گلبول های قرمز سالم و کافی در بدن ندارند که در خون گردش کند. این امر می تواند برخی از علائم بالینی از جمله تپش قلب را در این افراد ایجاد کند. این افراد ممکن است همراه با تپش قلب علائم زیر را نیز تجربه کنند:

• سردرد
• خستگی مومی
• تنگی نفس
• عدم تمرکز

 

کابوس

کابوس ها می توانند علائم جسمانی مثل تپش قلب در بدن افراد ایجاد کنند. همچنین افرادی که دچار کابوس می شوند ممکن است علائمی چون عرق کردن و یا لرزش بدن را نیز تجربه کنند. این علائم در کودکان بیشتر از بزرگسالان شایع است. و اغلب افراد جزئییات این کابوس ها را به خاطر نمی آورند. فلج خوابی نیز می تواند باعث ایجاد تپش قلب در افراد شود.  اگر علت تپش قلب ناشی از دیدن کابوس باشد، معمولا اندکی پس از بیدار شدن از بین می رود.

 

کمبود خواب

کمبود خواب نیز ممکن است باعث ایجاد تپش قلب در خواب شود. همچنین اختلالات خواب یا عدم خواب کافی می تواند باعث بروز مشکلات جسمی دیگر نیز بشود. انجمن رادیولوژی آمریکا طی تحقیقی، نشان داد که افراد با ۲۴ ساعت کمبود خواب، دجار ضربان قلب و فشار خون بالا می شوند. افرادی که کمبود خواب دارند ممکن است دچار خستگی، عدم تعادل و مه روانی ( احساس خستگی، حواس‌پرتی و تغییر خلق‌وخوی) شوند.

 

آپنه خواب

آپنه خواب باعث بروز بسیاری از علائم مرتبط با خواب و تپش قلب در خواب می شود. این مشکل زمانی اتفاق می افتد که فرد به طور مکرر در طول شب دچار قطعی تنفسی می شود. این عارضه سطح اکسیژن خون را در بدن کاهش داده و فشار اضافی روی قلب وارد می کند. آپنه خواب بسیار دارای اهمیت است زیرا کاهش اکسیژن به مغز و بدن  در طولانی مدت بسیار مضر است. طی تحقیقات انجمن توراسیک آمریکا، آپنه خواب خطر بروز فیبریلاسیون دهلیزی را بالا می برد.

 

فیبریلاسیون دهلیزی

این عارضه هنگامی اتفاق می افتد که سیگنال های الکتریکی در قلب از همگامی خارج شده و موجب می شود که دهلیزهای بالایی قلب به صورت نامنظم تحریک شود. فیبریلاسیون دهلیزی قلب متداول ترین نوع ضربان قلب غیرطبیعی است که برخی از افراد آن را به صورت تپش قلب در خواب تجربه می کنند. افرادی که دچار این عارضه هستند، معمولا علائم زیر را نیز دارند:

• تنگی نفس
• اضطراب
• درد قسه سینه
• ضعف و خستگی
• سرگیجه

اگر چه فیبریلاسیون قلب ممکن است خطر برخی از  عوارض از جمله نارسایی قلبی و سکته مغزی را بالا ببرد، به خودی خود عارضه جدی محسوب نمی شود.

 

دیابت

 

 دیابت یا قند خون بالا نوعی بیماریست که روی میزان قند خون افراد تأثیر می گذارد. هنگامی که سطح قند خون پایین باشد، فرد ممکن است دچار تپش قلب در خواب و یا اضطراب شود. دلیل این امر این است که هورمون اپی نفرین در بدن آزاد می شود. آزاد شدن اپی نفرین می تواند باعث اضطراب، مور مور شدن و تعریق شود. دیابت با گذشت زمان می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و سایر مشکلات گردش خود را در افراد افزایش دهد. مدیریت مؤثر دیابت به کاهش این خطرات کمک بسزایی می کند.

 

 

 هورمونهای جنسی زنانه

بیدار شدن با تپش قلب ممکن است با چرخه قاعدگی نیز مرتبط باشد. به طور خاص، تغییرات در سطح هورمونها ممکن است باعث ایجاد تپش قلب شود. تغییرات قابل توجه در سطح استروژن و پروژسترون در بدن می تواند موجب بروز تپش قلب در برخی از زنان شود.

در زنانی که نزدیک به سن یائسگی هستند، سطح استروژن آنها به طور طبیعی کاهش می یابد. این امر ممکن است باعث افزاش ضربان قلب شود. گرگرفتگی در این زنان نیز بسیار شایع است.

 

 تب

تغییر در دمای طبیعی بدن، همچون داشتن تب نیز ممکن است سبب تپش قلب در خواب شود. افرادی که دچار تب هستند،  ممکن است علائمی چون، تعریق، لرز، خستگی عمومی و گرفتگی عضلات داشته باشند.

 

داروهای خاص

 برخی از داروهای خاص پزشکی به خصوص داروی های محرک، ممکن است باعث تپش قلب در خواب شوند. تپش قلب می تواند یک عارضه جانبی یکی از داروهای زیر باشد:

• استروئیدهای استنشاقی: همانند اسپری هایی که افراد برای درمان آسم استفاده می کنند.
• پزودوافدرین: یک ماده رایج در داروهای سرماخوردگی است.
• ریتالین و آددرال: برای درمان علائم اختلال بیش‌فعالی و کمبود تمرکز استفاده می شود.
• برخی از داروهای تیروئید

افرادی که داروهای خاصی را مصرف می کنند، حتماَ می بایست بروشور های راهنمای آنها را مطالعه کنند و یا با پزشک داروساز تماس گرفته و درباره عوارض جانبی داروی مصرفی روی قلب، اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کنند.

 

تپش قلب در خواب و یا هنگام بیدار شدن از آن، در اکثر مواقع نگران کننده نیست و معمولاَ علائمی که در چند لحظه بهبود یافته و از بین می روند، نیازی به درمان ندارند.  با این حال، اگر به طور مرتب در خواب و یا پس از بیدار شدن، دچار تپش قلب می شوید، بهتر است تا توسط پزشک معاینه شوید. همچنین توجه به سایر علائمی که در هنگام تپش قلب در خواب تجربه می کنید، می تواند به روند تشخیص و درمان عارضه احتمالی کمک شایانی کند.

درمان هر گونه بیماری پزشکی در بیشتر موارد به درمان تپش قلب و بهبود عوارض آن کمک می کند.