تنگی و گرفتگی عروق کرونر قلب | تشخیص و درمان 

تنگی و گرفتگی عروق کرونر  یکی از بیماری عروق کرونر قلبی (CAD) و شایع ترین نوع بیماری قلبی است؛ که علت اصلی مرگ در مردان و زنان  است .CAD زمانی اتفاق می افتد که شریان هایی که خون را به عضله قلب می رسانند سخت و تنگ شوند.

تنگی عروق کرونر به دلیل ایجاد کلسترول و سایر مواد است که پلاک نامیده می شود، در دیواره های داخلی آنها. ایسکمی ممکن است به صورت مزمن باشد، یعنی  با گذشت زمان عروق کرونر، باریک تر شده و خونرسانی به بخشی از ماهیچه  قلب محدود گردد و یا ممکن است حاد باشد، که در اثر پارگی ناگهانی پلاک و تشکیل  لخته خون است. گرفتگی و تنگی رگ های قلب ممکن است منجر به آنژین شود. آنژین نوعی درد قفسه سینه است که مرتبط با بیماری قلبی است.

علائم تنگی و گرفتگی رگ های قلب

• درد قفسه سینه؛ احساس فشار یا ناراحتی (آنژین) در ناحیه سینه، که ممکن است در فعالیت‌های روزمره و زمان استرس بدتر شود.
• ناراحتی در دست چپ، فک، گردن، پشت و یا شکم همراه با درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• خستگی و کمبود انرژی

عوامل خطر ساز گرفتگی عروق قلبی

گرفتگی رگ های قلب در زنان شایع‌تر است. عوامل خطر عبارتند از:

• استفاده از تنباکو
• سطح بالای کلسترول بد
• فشار خون بالا
• چاقی (شاخص توده بدنی ۳۰ یا بالاتر)
• رژیم غذایی ناسالم
• شیوه زندگی بدون تحرک
• دیابت
• کمبود انسولین
• کمبود استروژن در زنان
• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• افزایش سن، مردان بالای ۴۵ سال و زنان بالای ۵۵ سال
• التهاب مزمن

تشخیص بیماری های عروق کرونر | تنگی عروق کرونر

برای تشخیص بیماری های عروق کرونر همچون گرفتگی و تنگی عروق کرونر علاوه بر بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه و آزمایش خون، ممکن است آزمایش های دیگری نیز توسط پزشک توصیه گردد مانند:

۱ – نوار قلب: نوار قلب، سیگنالهای الکتریکی قلب را ضبط می کند و می تواند شواهدی از حمله قلبی که قبلا اتفاق افتاده  یا مواردی را که در حال پیشرفت است نشان دهد. قسمت های غیر عادی در نوار قلب ممکن است نشان دهنده جریان ناکافی خون به قلب باشد.

۲- اکوکاردیوگرفی: اکوکاردیوگرافی با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از قلب تولید کند. در حین اکوکاردیوگرافی، پزشک می تواند تشخیص دهد که آیا  در حین پمپاژ قلب  تمام قسمت های دیواره قلب به طور عادی نقش دارند یا خیر. و اینکه بخش هایی که ضعیف حرکت می کنند ممکن است در اثر حمله قلبی یا دریافت خیلی کم اکسیژن، آسیب دیده باشند. به این صورت بیماری عروق کرونر یا شرایط مختلف دیگر قابل تشخیص می شوند..

۳- تست ورزش: اگر علائم و نشانه های بیماری بیشتر در حین ورزش و فعالیت فیزیکی رخ می دهد، ممکن است پزشک از بیمار بخواهد در طول اکو بر روی تردمیل قدم بزند یا سوار یک دوچرخه ثابت شود. این روش به عنوان تست اکو استرس ورزشی شناخته می شود. در بعضی موارد ممکن است به جای ورزش از داروهای تحریک کننده قلب استفاده شود.

۴- آنژیوگرافی: برای مشاهده جریان خون در قلب، پزشک ممکن است یک رنگ خاص را به عروق کرونر تزریق کند. این به عنوان آنژیوگرافی شناخته می شود. این رنگ از طریق یک لوله طولانی، نازک و انعطاف پذیر از طریق شریانی که معمولاً در پا و یا دست است، به شریان های قلب وارد می شود.

۵- اسکن قلب: فن آوری های توموگرافی کامپیوتری به پزشک کمک می کنند تا رسوبات کلسیم در شریان ها که باعث باریک شدن شریان ها  می شود را مشاهده نماید. اگر مقدار قابل توجهی کلسیم یافت شود، احتمال بیماری شریان کرونر وجود دارد.

درمان تنگی  و گرفتگی عروق کرونر با دارو

بتا بلاکرها یا مسدودکننده های بتا

پزشک مسدود کننده های بتا را تجویز می کند تا فشار خون و ضربان قلب را کاهش دهد، به ویژه در میان افرادی که از قبل دچار حمله ی قلبی شده اند.

پچ ها، اسپری ها یا قرص های نیتروگلیسیرین

این نوع دارو ها رگ های قلب را باز می کنند و نیاز قلب را کاهش می دهند و نیز درد قفسه سینه را آرام می کنند.

مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین

این داروها فشار خون را کاهش می دهند و به آهسته کردن یا متوقف کردن پیشرفت گرفتگی عروق کرونر کمک می کنند.

مسدود کننده های کانال کلسیم

این داروها شریان های قلبی را عریض می کنند، جریان خون به قلب را بهبود می بخشند و فشارخون را کاهش می دهند و در درمان گرفتگی عروق کرونر مؤثرند.

استاتین ها

این دارو اثر مثبتی بر گرفتگی رگ های قلب دارند. اگرچه مصرف استاتین ها نمی تواند احتمال خطر مرگ ناشی از CHD یا همان گرفتگی کرونر قلب را کاهش دهد، اما این داروها می توانند از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند و خطر حمله های قلبی غیر کشنده را کاهش دهند. گرچه، آنها ممکن است برای افرادی با اختلالات کلسترول همچون چربی خون بالا مؤثر نباشند.

در گذشته، برخی افراد از آسپرین برای پایین آوردن احتمال گرفتگی رگ های خونی استفاده می کردند، اما دستورالعمل های جدید این دارو را تنها برای افرادی با احتمال خطر حمله قلبی، سکته، آنژین یا دیگر حوادث قلبی عروقی توصیه می کنند. دلیل آن این است که آسپرین رقیق کننده ی خون می باشد که احتمال خونریزی فرد را افزایش می دهد.

پیشگیری از تنگی و گرفتگی عروق کرونر :

تغییرات شیوه زندگی  باعث پیشگیری یا کند شدن پیشرفت گرفتگی عروق کرونر می گردد، مانند:

• ترک سیگار
• کنترل فشار خون
• چکاپ کلسترول خون
• کنترل دیابت
• ورزش و داشتن فعالیت های جسمی
• توانبخشی قلب
• مصرف غذاهای سالم و داشتن رژیم غذایی مناسب برای سلامتی قلب
• حفظ وزن سالم
• مدیریت استرس

علاوه بر تغییرات در شیوه زندگی سالم، بررسی های منظم پزشکی نیز از اهمیت برخودار است. برخی از عوامل اصلی خطر بیماری عروق کرونر – کلسترول و فشار خون بالا و دیابت – در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند. تشخیص زودرس و درمان می تواند زمینه طول عمر سلامت قلبی  را بهتر فراهم نماید.

از آنجایی که بیماری گرفتگی عروق کرونر عروق بزرگ و بیماری  گرفتگی عروق کوچک دارای علائم و نشانه‌های مشابه هستند، پزشکان برای تشخیص نوع بیماری معمولاً شریان اصلی خون را بررسی می‌کنند. در صورت عدم تشخیص آزمایشاتی را تجویز می‌کنند. برای تشخیص بیماری گرفتگی رگ های قلب، پزشک همچنین درباره سابقه بیماری یا سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی از شما می‌پرسد.