ترک عادت مکیدن انگشت با حصار کام (پالاتال کریب) 

وسیله های ارتودنسی متنوع و گوناگونی برای اصلاح موقعیت دندان‌ها و فک ها وجود دارد و در این بین آن دسته از وسییله هایی که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند مانند براکت، بیشترین توجه را به خود اختصاص می‌دهند.

اما باید بدانید وسیله های ارتودنسی دیگری هم هستند که علیرغم عدم آشنایی مردم با آنها، کارایی ارزشمندی در صاف و مرتب کردن دندانها دارند. یکی از این وسیله ها حصار کام یا پالاتال کریب (palatal crib) است.

حصار کام بیشتر در کودکی استفاده میشود و هدف از آن، ترک عادت مکیدن انگشت یا فشار دادن زبان به دندان‌های جلویی است.

ضررهای عادت مکیدن انگشت

انگشت مکیدن در نوزادان و کودکان کم سن، یک واکنش طبیعی به اضطراب و استرس است اما این عادت باید بین ۲ تا ۴ سالگی به تدریج کاهش یافته و در ۵ سالگی کامل کنار گذاشته شود. بیشتر کودکان این روال را بدون مشکل طی می‌کند اما برخی ممکن است به دلایل مختلف، انگشت مکیدن را ادامه بدهند.

مکیدن انگشت در دراز مدت باعث بروز مشکلاتی در جویدن غذا، صحبت کردن و کجی و ناهمراستایی دندان ها و فک ها میشود.‌ علاوه بر این مکیدن انگشت به مرور زمان بر استخوان فک نیز تاثیر می گذارد ‌.

عادت انگشت مکیدن هر چه طولانی تر و شدیدتر باشد، آسیب بیشتری به دندانها، سقف دهان و فکها وارد می کند. مکیدن انگشت مداوم و شدید باعث میشود دندان های جلویی حرکت کرده و کج شوند. ممکن است استخوان فک تغییر شکل پیدا کرده و سقف دهان نیز باریکتر و بلندتر شود. دندانهای جلویی بالایی، جلوزدگی پیدا کرده و به سمت جلو شیب پیدا می‌کنند در حالی که دندانهای جلویی پایینی به عقب کج می شوند.

استخوان فک در کودکان بسیار خون رسانی میشود و محتوای مواد معدنی آن مانند کلسیم نسبتاً کم است. این باعث می شود کودکان به خصوص زیر سن هشت سالگی، فک نرم و انعطاف پذیر داشته باشند. در نتیجه با مکیدن انگشت به مدت طولانی، استخوان‌های فک‌های آنها به راحتی تغییر شکل پیدا کرده و به ویژه در اطراف دندان های جلویی موقعیت آن تغییر میکند. تغییر شکل استخوان باعث میشود فاصله ای بین دندانها ایجاد شود.

شکل- اوپن بایت ناشی از مکیدن انگشت

اگر انگشت مکیدن پیش از این که دندان‌های شیری جلویی بیفتند و دندان‌های دائمی سر بیرون بیاورند متوقف شود، تقریبا همه تغییر شکل ایجاد شده در دهان، از بین رفته و اصلاح می شود. اما اگر این عادت ادامه پیدا کند این تغییر شکل ها هم ماندگار خواهد بود.

همین امر در مورد عادت فشار زبان یعنی فشار دادن زبان به دندان های جلویی صادق است.

شکل- تغییر شکل استخوان فک در جلوی دهان در اثر مکیدن انگشت دراز مدت

راه حل ارتودنسی

یک راه حل ساده برای جلوگیری از این عوارض، استفاده از وسیله ای به نام حصار کام است که در کام یا سقف دهان کودک جایگذاری می شود.

معمولاً این وسیله از همان روز اول استفاده، باعث می شود کودک دیگر انگشت خود را نمکد. این وسیله ارتودنسی از نوع ثابت بوده و به دندانها چسبانده می شود، بنابراین تمام وقت کار میکند .

حصار کام یک سیم کمانی شکل است که در دو سر خود به حلقه های فلزی وصل شده است. این حلقه‌ها دور دندان آسیاب بزرگ قرار گرفته و به آن چسبانده می شوند و سیم مطابق با انحنای قوس دندانی، در سطح لینگوال (زبانی) دندان ها قرار می گیرد.

سطح لینگوال به سطحی از دندان ها گفته می‌شود که رو به زبان قرار دارد بنابراین در مورد دندانهای جلویی، سطح لینگوال به معنی سطح پشتی دندان‌ها است و حصار کام پشت دندان‌های جلویی بالایی قرار می گیرد. به همین علت این وسیله در دهان چندان قابل مشاهده نیست و کسی متوجه آن نمی شود.

چگونه برای ترک عادت مکیدن، انگشت حصار زبان برای کودک بگذارم؟

ابتدا باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید و در در مورد مشکل کودک صحبت کنید. دکتر کودک را می بیند و وضعیت دندان‌ها و فک‌های او را بررسی می کند. اگر دندان ها و فکها تغییر ناشی از مکیدن انگشت در دراز مدت نشان بدهند، ممکن است راه حل پیشنهادی به شما حصار کام باشد.

برای گذاشتن حصار کام ابتدا قالب گیری انجام می شود و عکس پرتو ایکس از دهان و فک ها گرفته می شود. پس از ساخت حصار کام در آزمایشگاه، در جلسه دیگری مراجعه می کنید تا این وسیله دهانی به سقف دهان کودک متصل شود.

آیا استفاده از حصار کام درد دارد؟ 

احتمالاً تا چند ساعت پشت دندان های بالایی درد میکند. یکی دو روز اول تلفظ کلمات تغییر می کند اما پس از آن کودک به این وسیله عادت کرده و همانند همیشه صحبت می کند.

مراقبت از وسیله ارتودنسی حصار کام

حواستان باشد کودک نباید آدامس و شکلات و پاستیل بجود. نباید خوراکی های سفت و ترد بخورد و به طور کلی همه نکات مراقبتی که در درمان براکت ارتودنسی وجود دارد باید رعایت شود.

پس از هر بار غذا خوردن باید دندانها مسواک بشوند تا از تجمع جرم و بروز پوسیدگی دندان و عفونت لثه جلوگیری شود.

این وسیله در حالت عادی هیچ دردی ندارد، فقط اجازه نمی دهد کودک بتواند زبان خود را به دندان‌های جلو فشار دهد یا انگشت خود را بمکد.

همچنین به بهبود کیفیت خواب کودک کمک می‌کند.

در این مدت تا جایی که می توانید از کودک خود حمایت کنید و او را تشویق کنید تا درمان را پشت سر بگذارد.

پس از گذاشتن حصار کام، بیمار باید ظرف دو یا چهار هفته بعد مراجعه نماید. پس از آن هر یک یا دو ماه یک بار باید مراجعه شود تا زمانی که دیگر نیازی به این وسیله نباشد و دکتر آن را در بیاورد.

جلسات مراجعه به متخصص ارتودنسی برای حصار کام کوتاه هستند و تنها نظارتی محسوب می‌شوند. فقط در مواردی که کودک غذای سفت جویده است و حلقه فلزی او شل شده است ممکن است لازم باشد مجدداً چسبانده شود.

کارایی حصار کام ارتودنسی

پس از چسباندن این وسیله ارتودنسی در دهان کودک دیگر نیازی به اضافه کردن قطعات مختلف یا تنظیم این وسیله نیست. از این رو استفاده از این وسیله بسیار راحت است.‌

حصار کام از مکیدن انگشت جلوگیری می کند و اجازه نمی دهد کودک سعی کند انگشت یا زبان خود را به پشت دندان‌های جلویی تماس دهد. بنابراین پس از مدتی کودک دیگر لذتی در این کار نمی بیند و انگشت مکیدن را ترک می‌کند. ممکن است در ابتدا کودک احساس بی قراری داشته باشد‌ به همین علت پشتیبانی عاطفی شما مهم است.

ظرف دو هفته استفاده از این وسیله ارتودنسی، معمولا موقعیت دندان های جلویی بهتر می شود. اما برای اصلاح اپن بایت ۴ تا ۶ ماه زمان لازم است تا دندانهای جلویی دوباره صاف و هم ردیف شوند.

در بسیاری از موارد حصار کام نه تا دوازده ماه می ماند تا عادت مکیدن انگشت به طور کامل از بین برود.

بهترین سن برای حصار کام ارتودنسی چه زمانی است؟

زمان ایده آل برای این وسیله زمانی است که دندان‌های شیری جلویی فک بالا لق شده اند  اما هنوز دندان های دائمی سر بیرون نیاورده ‌اند. معمولاً این اتفاق در حوالی ۶ سالگی رخ می دهد. با ترک عادت مکیدن انگشت، دندان های دائمی در موقعیت درست بیرون می زنند و صاف و مرتب بالا می آیند.

برای عادت مکیدن انگشت در کودکان بزرگتر چه باید کرد؟

گاهی اوقات کودکان بزرگتر یا حتی نوجوانان و بزرگسالان ممکن است مشکل انگشت مکیدن داشته باشند. درمان ارتودنسی اولیه برای همه موارد مکیدن انگشت حتی در بزرگسالان یکی است: حصار کام برای ترک عادت. همچنین باید مشاوره روانشناسی صورت بگیرد تا علت انگشت مکیدن فرد مشخص شده و عامل اصلی آن برطرف شود.‌

حصار حکام چه شکلی است؟

این وسیله دهانی یک سیم منحنی است که انحنای آن تقریباً شبیه انحنای قوس دندانی است و در دو سر آن حلقه فلزی قرار دارد که به دو دندان آسیاب بزرگ دو طرف دهان در فک بالا وصل میشود. این وسیله در جلو یعنی پشت دندان‌های جلویی، شکل حصار مانندی دارد که باعث میشود زبان یا انگشت به پشت دندان‌های جلو نرسد.

حصار کام نوع غیر ثابت نیز دارد که میتوانید آن را خودتان در دهان بگذارید و در بیاورید، یعنی به دندانها چسبانده نمی شود. اگر چه این وسیله شبیه نگهدارنده ارتودنسی (ریتینر) هالی است اما نباید آن را اشتباه بگیرید. نگهدارنده ارتودنسی نقشی در عقب راندن زبان یا جلوگیری از مکیدن انگشت ندارد.

اگر مشکل کراس بایت داشته باشید ممکن است این وسیله دهانی با بزرگ کننده کام ترکیب شود تا همزمان هر دو کار را انجام دهد.