اندوکاردیت عفونی التهاب قلب ناشی از عفونت باکتریایی یا قارچی دریچه‌ها یا ماهیچه داخلی قلب (آندوکارد) است. اگر این بیماری به سرعت درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود.
اندوکاردیت عفونی (IE) که همچنین به آن اندوکاردیت باکتریایی (BE) نیز می گویند. به عبارتی این بیماری یک عفونت است که توسط باکتری‌هایی که وارد جریان خون می‌شوند، ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها در پوشش (بافت) قلب، دریچه‌های قلب یا رگ خونی مستقر می‌شوند، اندوکاردیت عفونی بیماری نادری است اما افرادی که به برخی بیماری‌های قلبی مبتلاهستند، خطر بیشتری برای ابتلا به آن دارند.
اندوکاردیت عفونی به طور خاص به عفونت در پوشش قلب اشاره دارد، اما روی دریچه‌ها نیز تأثیر می‌گذارد.
دو شکل از اندوکاردیت عفونی وجود دارد:
اندوکاردیت عفونی حاد
به طور ناگهانی توسعه می‌یابد و ممکن است ظرف چند روز برای حیات فرد تهدید کننده باشد. علائم IE حاد معمولاً با تب (۱۰۲-۱۰۴ درجه فارنهایت)، لرز، ضربان قلب سریع، خستگی، عرق شبانه، درد مفاصل و عضلات، سرفه مداوم یا تورم در پا و شکم شروع می‌شود.
اندوکاردیت عفونی نیمه حاد
در طی یک هفته تا چند ماه به آرامی توسعه می‌یابد. علائم IE مزمن ممکن است مواردی از قبیل خستگی، تب خفیف (۹۹ درجه -۱۰۱ درجه فارنهایت)، ضربان قلب نسبتاً سریع، کاهش وزن، تعریق، کم خونی باشد.
افراد چگونه به این بیماری مبتلا می‌شوند؟
این عفونت می‌تواند توسط باکتری‌های وارد شده به جریان خون ایجاد شود و معمولاً از طریق فعالیت طبیعی مانند مسواک زدن که باعث صدمه جزئی به لایه دهان یا لثه می‌شود، به جریان خون راه می‌یابد. این باکتری‌ها می‌توانند روی دریچه‌های قلب قرار بگیرند و باعث عفونت اندوکارد شوند. مطالعه‌ای نشان داده افرادی که از سلامتی دندان برخوردار نیستند یا در حین مسواک زدن خونریزی می‌کنند، خطر بیشتری آن‌ها را برای مبتلا شدن به این بیماری تهدید می‌کند.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
اندوکاردیت در افرادی که در معرض بیماری‌های قلبی نیستند بسیار نادر است. عوامل خطر برای کودکان و بزرگسالان شامل نقایص قلبی مادرزادی مانند دریچه‌های ناقص یا سوراخ در دیواره (سپتوم) است که باعث می‌شود خون از یک قسمت قلب به قسمت دیگر نشت کند. عوامل خطر برای بزرگسالان شامل جراحی‌های قبلی و یا پیوند در دریچه، رسوب کلسیم در دریچه میترال یا در دریچه آئورت، نقایص مادرزادی قلب یا سابقه اندوکاردیت است.
مصرف غیرقانونی مواد مخدر و تزریق داروهای غیرمجاز می‌تواند روی دریچه سه لختی، دریچه میترال یا آئورت تأثیر بگذارد.
بنابراین چهار گروه اصلی از افرادی که در معرض خطر اندوکاردیت عفونی هستند وجود دارد:
- افراد مبتلا به مشکلات قلبی مانند بیماری‌های مادرزادی قلبی، بیماری قلبی دریچه‌ای، بیماری قلبی عروقی، بیماری‌های قلبی روماتیسمی یا کسانی که قبلاً اندوکاردیت داشته‌اند.
- افرادی که تحت عمل جراحی قلب قرار گرفته‌اند یا عمل پیوند قلب مصنوعی داشته‌اند.
- کسانی که مواد مخدر مصرف می‌کنند و با این کار باعث ورود عفونت‌هایی در رگ‌های خود می‌شوند.
- افرادی که به علت پیوند عضو یا اچ آی وی مبتلا به اختلالات ایمنی هستند.
اگر در یکی از این گروه‌ها هستید، هر وضعیتی که منجر به ورود باکتری به جریان خون شود می‌تواند شما را در معرض این بیماری قرار دهد. این وضعیت می‌تواند شامل عفونت دندانی، خالکوبی کردن یا پرسینگ زدن باشد. حفظ سلامت دهان و دندان (مسواک زدن، نخ دندان و داشتن دندانپزشکی منظم) می‌تواند برای جلوگیری از عفونت به شما کمک کند.
نکته: قبل از انجام هرگونه اقدام به منظور کاهش خطر ابتلا به هر بیماری با پزشک خود در مورد مصرف آنتی بیوتیک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید با مقاله: افتادگی دریچه میترال
چرا اندوکاردیت تهدیدی برای دریچه‌های قلب محسوب می‌شود؟
خون رسانی دریچه‌های قلب به طور مستقیم انجام نمی‌شود، بنابراین سیستم ایمنی بدن مانند گلبولهای سفید خون که با عفونت مبارزه می‌کنند، نمی‌توانند مستقیماً از طریق جریان خون به دریچه‌ها برسند. اگر باکتری‌ها روی دریچه‌ها رشد کنند (این اتفاق اغلب در افرادی می افتد که قبلاً بیماری دریچه قلب داشته‌اند) مبارزه با عفونت، چه از طریق سیستم ایمنی بدن و چه از طریق داروهای وابسته به سیستم خون، دشوار است.
علل
اندوکاردیت عفونی هنگامی رخ می‌دهد که باکتری یا قارچ وارد جریان خون می‌شود و به قلب می‌رسد. راه‌های زیادی برای ورود این نوع جانداران وجود دارد:
- از طریق دهان
- از طریق زخم‌های باز
- سوزن مورد استفاده در خالکوبی یا پرسینگ
- مصرف مواد مخدر
- برخی از روش‌های دندانپزشکی
- از طریق کاتترها (لوله‌های فلزی یا پلاستیکی که برای تخلیه مواد یا دیدن وارد مجاری بدن می‌کنند).
- هوای آلوده
معمولاً وقتی که باکتری‌ها یا سایر میکروارگانیسم‌ها وارد جریان خون می‌شوند، قبل از اینکه بتوانند آسیب جدی وارد کنند، کشته می‌شوند. هنگامی که قلبی به علت بیماری، آسیب دیده (به عنوان مثال بیماری مادرزادی قلبی یادریچه ای) یا جراحی (تعویض دریچه قلب یا پیوند قلب مصنوعی)، بافت قلب ناهموار می‌شود. در این صورت باکتری می‌تواند به راحتی به دریچه‌های قلب و یا پوشش قلبی متصل شود، این می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد.
علائم
علائم اندوکاردیت ممکن است در طول روز یا هفته بسته به نوع سلامت فرد و سایر عوامل بیماری زا ایجاد شود.
علائم رایج عبارتند از:
- تب
- لرز
- ضعف
- خستگی
- درد مفاصل و عضلات
- عرق کردن به خصوص در شب
- تنگی نفس
- سرفه مداوم
- تورم پاها یا شکم
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- خون در ادرار
- سر و صدای قلب جدید
- التهاب طحال
- خونریزی زیر ناخن
- لکه‌های صاف و بی درد در کف دستان و پاها
- درد و لکه‌های قرمز بر زیر انگشتان پا (گره‌های اوسلر)
- لکه‌های قرمز کوچک بر روی پوست (پتشیا)
تشخیص
پزشک شما با انجام یک معاینه فیزیکی و ارزیابی، اندوکاردیت را تشخیص می‌دهد. برخی از آزمایشات مورد استفاده برای تشخیص آندوکاردیت عبارتند از:
- آزمایش خون
- اکوکاردیوگرام
- EKG / ECG (الکتروکاردیوگرام)
- اشعه ایکس قفسه سینه
- تست ورزش
- سی تی
- MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
روش‌های درمانی اندوکاردیت عفونی
درمان دارویی
در صورتی که پزشک شما مشکوک شود که شما اندوکاردیت عفونی دارید، دوز های منظمی از آنتی بیوتیک را برای شما تجویز می‌کنند و یا به صورت مستقیم داخل رگ‌هایتان تزریق می‌کند. در صورتی که نتایج ازمایش خون مشخص شود بهتر می‌توان فرد را درمان کرد، زیرا نوع آنتی بیوتیک مصرفی و تأثیر گذار بر فرد نیز مشخص می‌شود، اندوکاردیت با دوره‌های دراز مدت آنتی بیوتیک های داخل رگی یا ضد قارچی درمان می‌شود. هر دوره می‌تواند تا شش هفته طول بکشد.
آنتی بیوتیک ها
در صورت ابتلا به اندوکاردیت، پزشک ممکن است دوز بالای آنتی بیوتیک داخل وریدی (IV) را در بیمارستان توصیه کند. پزشک شما از آزمایش‌های کشت خون برای شناسایی ارگانیسم ایجاد کننده عفونت شما استفاده می‌کند. براساس نتایج آزمایش خون، پزشک مناسب‌ترین آنتی بیوتیک یا ترکیبی از آنتی بیوتیک ها را برای مبارزه با عفونت انتخاب می‌کند.
وقتی شروع به مصرف آنتی بیوتیک IV می‌کنید، معمولاً یک هفته یا بیشتر را در بیمارستان می‌گذرانید. این به پزشک شما زمان می‌دهد تا ببیند آیا آنتی بیوتیک ها علیه عفونت شما کار می‌کنند یا خیر. برای پاک کردن عفونت معمولاً برای چند هفته آنتی بیوتیک مصرف می‌کنید.
پس از گذشت تب و بدترین علائم ممکن است به درمان آنتی بیوتیکی ادامه دهید. برای اطمینان از اینکه درمان شما مؤثر است، باید مرتباً به پزشک مراجعه کنید. مهم است درباره هر گونه علائمی که دارید با پزشک صحبت کنید، مانند:
- تب
- لرز
- سردرد
- درد مفاصل
- تنگی نفس
همچنین در صورت بروز اسهال، خارش یا درد مفاصل در اسرع وقت به پزشک اطلاع دهید. این علائم و نشانه‌ها ممکن است نشانگر واکنش شما به آنتی بیوتیک تجویز شده باشد. اگر بعد از شروع درمان آنتی بیوتیکی تنگی نفس یا تورم در مچ پا یا پاها دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. این علائم و نشانه‌ها می‌توانند نشانه‌ای از نارسایی قلبی باشند.
عمل جراحی
در بعضی موارد، جراحی برای برداشتن بافت‌های عفونی یا آسیب دیده قلب ضروری است. در موارد شدیدی که شما نیاز به تعویض قلب دارید مانند پمپاژ نادرست قلب یا انتی بیوتیک ها پاسخ ندهد، روش درمانی دیگری به نام جراحی آغاز می‌شود که با این کار می‌توان به یک فرد زندگی بخشید. اقداماتی که لازم است انجام شوند شامل موارد زیر می‌باشند:
- جایگزینی دریچه مصنوعی به جای دریچه اصلی و آسیب دیده
- درمان قسمت‌های آسیب دیده قلب در صورت امکان
- خارج کردن آبسه‌هایی که درعضله قلب و سایر نقاط بدن ایجاد شده است.
شیوه زندگی
شما می‌توانید با کنترل فشار خون، دیابت و کلسترول بالا خون، خطر ابتلا به بیماری‌ها و سکته‌های قلبی را کاهش دهید. همچنین مهم است که یک زندگی سالم داشته باشید. موارد زیر می‌توانند به شما برای داشتن یک زندگی سالم کمک کنند:
- دخانیات و مواد مخدر مصرف نکنید.
- فعال‌تر باشید و ورزش کنید.
- یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
- وزن درست و مطابق با قد خود داشته باشید.
- الکل مصرف نکنید.
- استرستان را مدیریت کنید.
نکته
درمان اندوکاردیت عفونی حداقل از دو هفته تا شش هفته طول می‌کشد. برای پیشگیری از این بیماری، افراد در معرض خطر باید از خطرات آگاهی داشته باشند و قبل از جراحی‌های دندان پزشکی بهتر است با کمک و مشورت پزشک متخصص از آنتی بیوتیک های پیشگیرانه استفاده کنند.
عوارض جانبی
هنگامی که باکتری و ضایعات سلولی درون قلب تجمع پیدا می‌کنند، توده‌ها می‌توانند شکسته شوند و لخته‌های خون را ایجاد کنند و از طریق جریان خون به سایر اندام‌ها بروند. لخته شدن خون می‌تواند عوارض جدی در سراسر بدن ایجاد کند:
- آسیب‌های قلب – ضربان نادرست و نامنظم قلب، نارسایی قلبی
- سکته مغزی
- آمبولیسم ریه (بسته شدن رگ‌های ریه یا آمبولی ریه)
- آسیب کلیه
- طحال بزرگ شده
- فلج
- صرع
- ترشح چرک (آبسه‌ها) که در قلب، مغز، ریه‌ها و سایر اندام‌ها ایجاد می‌شود.
بهبود
طبیعی است که بعد از تشخیص آندوکاردیت عفونی احساس نگرانی یا ترس کنید. برای حمایت‌های احساسی می‌توانید از یک عضو خانواده، دوست، دکتر، کارمند بهداشت روان یا گروه پشتیبانی کمک بگیرید. صحبت کردن در مورد احساسات بخش مهمی از بهبود را به دنبال دارد.
علت التهاب مغزی + تشخیص و درمان
التهاب مغزی چیست التهاب مغز یا آنسفالیت عموماً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. این بیماری که معمولاً به عنوان «تب مغزی» نیز…
