الکتروکاردیوگرام (EKG) فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می‌کند. این آزمایش غیر تهاجمی می‌تواند جنبه‌های مختلفی را اندازه گیری کند، از سرعت ضربان قلب گرفته تا اینکه حفره‌های قلبی چقدر انرژی الکتریکی تولید کرده و آن را منتقل می‌کنند. در نتیجه با یک الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی می‌توان سریعا به علت ماجرا پی برد.
الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی می‌تواند معانی بسیاری داشته باشد. گاهی اوقات وجود ناهنجاری در EKG یک تغییر طبیعی از ریتم قلب است که بر سلامتی فرد تأثیر نمی‌گذارد. در موارد دیگر، الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی می‌تواند یک وضعیت اورژانس پزشکی مانند انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی) یا آریتمی خطرناک را نشان دهد.
پزشک یا تکنسینی که قادر به خواندن نوار قلب است، می‌تواند نتایج حاصل از فعالیت الکتریکی قلب را که به صورت نمودار ثبت شده، تفسیر کند. تا تشخیص دهد که آیا شما به درمان‌های بیشتری احتیاج دارید یا خیر. در این صورت باید به دنبال علل ضربان قلب نامنظم بود.
نحوه عمل الکتروکاردیوگرام
دستگاه EKG به طور معمول یک دستگاه قابل حمل بوده که دارای ۱۲ لید طولانی، انعطاف پذیر و شبیه به سیم که به الکترودها چسبیده است. این لیدها در قسمت‌های مشخص شده اطراف قلب و روی بازوها و پاها قرار می‌گیرند. الکترودها نیروی الکتریکی را که از جهات مختلفی به وجود می‌آید حس می‌کنند. انجام تست EKG دردناک نیست. لازم نیست برای انجام این تست، کار خاصی انجام دهید. آزمون به طور معمول پنج دقیقه یا کمتر طول می‌کشد.
دستگاه EKG سیگنال‌های الکتریکی تولید نمی‌کند. درعوض، سیگنال‌های الکتریکی که تولید شده را اندازه گیری می‌کند.
به طور معمول، قلب سیگنال‌ها را در یک مسیر استاندارد از دهلیز راست به دهلیز چپ هدایت می‌کند. جریان الکتریکی سپس به گره دهلیزی (AV) می‌رود، که باعث انقباض بطن‌ها می‌شود. سیپنال‌ها در این ناحیه به اسم این ناحیه نامگذاری می‌شوند. این ناحیه به فیبرهایی تقسیم می‌شود که جریان بطن چپ و راست را ایجاد می‌کند.
هرگونه اختلال در این جریان می‌تواند بر توانایی قلب در عملکرد خوب تأثیر بگذارد. در حالت ایده آل، تست EKG می‌تواند هر گونه اختلال احتمالی را اندازه گیری کند.
تست الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی چه چیزی را نشان دهد؟
از آنجا که یک EKG جنبه‌های مختلف عملکرد قلب را اندازه گیری می‌کند، نتایج الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی می‌تواند چندین موضوع را نشان دهد. این شامل:
نقص یا ناهنجاری‌ها در شکل و اندازه قلب:
الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی می‌تواند نشان دهد که یک یا چند قسمت دیواره‌های قلب بزرگتر از دیگری است. حتی می‌تواند نشان دهد که قلب برای پمپ کردن خون سخت‌تر از حد طبیعی کار می‌کند.
بزرگ شدن اندازه قلب
بزرگ شدن اندازه قلب معمولا به دلایل متفاوتی رخ می‌دهد. در این بیماری عضله‌های قلبی بزرگ شده و سفت می‌شوند. در نتیجه به خوبی منقبض نشده و عملکرد قلب را کاهش می‌دهند. این موضوع مانع خون رسانی کافی به سراسر بدن می‌شود. به دلیل این کم کاری قلب مجبور می‌شود که بیشتر کار کند که با ادامه این روند قلب ضعیف‌تر خواهد شد. نتیجه این جریان بزرگ شدن قلب، آریتمی و نارسایی قلبی است.
بزرگ شدن قلب علل متفاوتی دارد
- به علت نارسایی قلبی
- وجود نقص در دریچه‌های قلبی
- گرفتگی عروق خونی قلب
- برخی از بیماری‌ها و عفونت ها
عدم تعادل الکترولیت:
الکترولیت‌ها ذرات رسانای الکتریکی در بدن هستند که به ضربان ماهیچه‌های قلبی کمک می‌کنند. پتاسیم، کلسیم و منیزیم الکترولیت هستند. اگر الکترولیت‌ها دچار عدم تعادل شوند، ممکن است نتیجه الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی باشد.
حمله قلبی یا ایسکمی:
در طی سکته قلبی، جریان خون در قلب تحت تأثیر قرار می‌گیرد و بافت قلب با کمبود اکسیژن مواجه شده و ممکن است که بمیرد. در نتیجه بافت نمی‌تواند به خوبی جریان الکتریسیته را هدایت کند، که به نوبه خود می‌تواند باعث EKG غیر طبیعی شود. بنابراین ایسکمی یا فقدان جریان خون و به دنبال آن کمبود اکسیژن نیز ممکن است باعث الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی شود.
حمله قلبی
همان طور که در بالا گفته شد، حمله قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون حاوی اکسیژن به سمت قلب مسدود شود. این زمانی رخ می‌دهد که عروق قلبی به دلیل چربی و رسوب پلاک‌ها مسدود شوند. که علت رسوب پلاک‌ها می‌تواند چاقی، وزن بالا، کلسترول بالای خون و… باشد.
عوامل ایجاد کننده حمله
- رژیم غذایی ناسالم
- افزایش کلسترول خون
- افزایش چربی خون
- عدم داشتن فعالیت کافی
- وزن بالا
نحوه کنترل این بیماری
- مصرف غذای فاقد چربی اشباع شده و کلسترول بالا؛ سعی شود که از روغن‌های گیاهی استفاده شود.
- داشتن فعالیت کافی؛ حداقل روزانه نیم ساعت به مدت شش روز در هفته ورزش هوازی داشته باشید.
- کنترل کلسترول خون به طور مرتب بعد از عبور از سن حساس ابتلا
علائم حمله قلبی
- احساس درد در ناحیه قفسه سینه
- عرق سرد
- ضربان قلب ضعیف
- احساس حالت تهوع
نحوه تشخیص
برای تشخیص اکثر بیماری‌هایی که در ارتباط با قلب هستند معمولا پزشک فوق تخصص قلب یک سری آزمایشات معمول را برای بیمار خود توصیه می‌کند. تا با کمک نتایج حاصل از آن بتواند تشخیص درستی داشته باشد و بهترین روش درمان را انتخاب کند.
آزمایش‌های تشخیصی
اکوکاردیوگرام
یکی از بهترین و جامع‌ترین آزمایشات مربوط به بیماریهای قلبی است. این تست دارای انواع مختلفی است که براساس نوع علائم بیمار برای او یکی از انواع اکو توصیه می‌شود. حتی گاهی بعد از داشتن یک الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی این تست برای ارزیابی بیشتر سلامت قلب توصیه می شود. در هر کدام از انواع این تست، مدت زمان لازم برای آزمایش بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است. برای انجام این تست نیازی نیست که بیمار اقدامات خاصی را انجام دهد یا به فرض از قبل در کلینیک مورد نطر بستری شود.
در انواعی از تست اکوکاردیوگرام گفته می‌شود که از چند ساعت قبل شروع تست غذاهای کامل نخورید یا داروهای مربوط قلب خود را مصرف نکنید.
با انجام این تست که برمبنای امواج التراسوند است، تصاویری از قلب و عروق مرتبط با آن تهیه می‌شود. این تصاویر زنده می‌توانند جزئیات بیشتری را نسبت به الکتروکاردیوگرام در اختیار پزشک قرار دهند. زیرا در تست نوار قلب، تنها فعالیت الکتریکی قلب مورد بررسی قرار می‌گیرد، اما در تست اکو حتی جریان خون و دریچه‌های قلبی هم ارزیابی می‌شوند.
بنابراین از این تست می‌توان برای بررسی انواع نارسایی قلبی، بیماریهای ماردزادی قلب و دریچه‌های آن استفاده کرد. همچنین از این آزمایش برای بررسی میزان سلامتی قلب بعد از استفاده از یک روند درمانی هم می‌توان استفاده نمود.
ناهنجاری‌های ضربان قلب:
ضربان قلب معمولی انسان بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه است. الکتروکاردیوگرام می‌تواند تشخیص دهد که ضربان قلب خیلی سریع است یا کند می‌زند.
ناهنجاری‌های ریتم قلب:
قلب معمولاً با ریتمی ثابت می‌تپد. نوار قلب می‌تواند نشان دهد که آیا قلب ریتم طبیعی دارد یا نه ریتم قلب غیر طبیعی بوده و یا به اصطلاح قلب دچار آریتمی شده است.
عوارض جانبی دارو:
مصرف برخی داروهای خاص می‌تواند بر ضربان قلب و ریتم آن تأثیر بگذارد. بعضی اوقات، داروهای قلبی داده شده برای بهبود ریتم قلب می‌توانند اثر معکوس داشته و باعث ایجاد آریتمی شوند. نمونه‌هایی از داروهایی که بر ریتم قلب تأثیر می‌گذارد شامل:
- مسدود کننده‌های بتا
- مسدود کننده کانال سدیم
- مسدود کننده کانال‌های کلسیم
چه زمانی به الکتروکاردیوگرام نیاز پیدا می‌کنید؟
علائم مختلفی نشان می‌دهد که شما ممکن است به EKG نیاز داشته باشید تا مشخص کنید که، قلب عملکرد طبیعی دارد یا خیر. در مورادی مانند موارد زیر که یک وضعیت اورژانسی محسوب می‌شود، شما به الکتروکاردیوگرام نیاز پیدا می‌کنید.
- درد یا ناراحتی قفسه سینه
- مشکلات تنفسی و تنگی نفس
- تپش قلب یا احساس ضربان قلب عجیب و غریب
- احساسی که ممکن است دچار بی‌حالی شوید
- ضربان قلب سریع
- احساس فشردگی در قفسه سینه
- ضعف ناگهانی
نحوه انجام تست
همان طور که گفته شد این تست نیازی به آمادگی قبلی ندارد. شما برای انجام تست روی یک تخت دراز می‌کشید. سپس الکترودهای دستگاه که به یک چسبونک متصل هستند به پوست ناحیه قفسه سینه چسبانده می‌شوند. گاهی ممکن است که برای انجام تست این الکترودها را به انگشت دست یا پا نیز متصل کنند. سپس طی مدت ۱۵ دقیقه تست انجام می‌شود. در طول تست شما دردی را احساس نخواهید تنها ممکن است که بعد از پایان تست احساس سوزش در جای الکترودها را برای دقایقی داشته باشید.
روش‌های درمان الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی بسته به علت ایجاد کننده این ناهنجاری متفاوت است. بعد از شناسایی علت ایجاد کننده آن می‌توان بهترین روش درمان را انتخاب نمود.
نحوه درمان
به عنوان مثال، برخی از افراد ضربان قلب بسیار کند دارند که قلب سیگنال‌های الکتریکی را به ترتیب صحیح انجام نمی‌دهد. این فرد ممکن است به ضربان ساز احتیاج داشته باشد که به بازگرداندن قلب به ریتم نرمال‌تری کمک می‌کند.
سایر افراد ممکن است برای حفظ ریتم قلب طبیعی خود به داروهایی که مرتباً مصرف می‌شوند نیاز داشته باشند.
شخصی که دچار حمله قلبی است ممکن است نیاز به کاتتریزاسیون قلبی یا جراحی داشته باشد تا جریان خون به قلب بازگردد.
افرادی که دچار عدم تعادل الکترولیتی هستند ممکن است نیاز به درمان با داروها یا مایعات داشته باشند. به عنوان مثال، فرد مبتلا به کم آبی ممکن است الکترولیت‌های نامتعادل داشته باشد که باعث الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی می‌شود. این فرد ممکن است به مایعات، نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت یا داروهایی برای بازگرداندن الکترولیت‌ها نیاز داشته باشد.
بعضی اوقات، پزشک ممکن است هیچ درمانی برای الکتروکاردیوگرام غیر طبیعی توصیه نکند. این ممکن است در صورتی اتفاق بیوفتد که شخص علائم یا مشکلی نداشته باشد یا ناهنجاری‌ها باعث نگرانی نشوند. اما بهترین توصیه این است که با توجه به این ناهنجاری سعی کنید که طی دوره‌های متعددی نسبت به کنترل وضعیت قلب اقدام کنید و به کلینیک اکوکاردیوگرافی رفته و از یک متخصص بخواهید که وضعیت سلامتی قلبی شما را چک کند.
علت التهاب مغزی + تشخیص و درمان
التهاب مغزی چیست التهاب مغز یا آنسفالیت عموماً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. این بیماری که معمولاً به عنوان «تب مغزی» نیز…
