تیپ بدنی و سوخت و ساز چربی مرتبط با آن 

تیپ بدنی

دلایل مختلف کاهش وزن عبارتند از: توجه به مواردی همچون سلامتی، زیبایی و بهبود عملکرد ورزشی، دلایل غیرمنطقی، که اغلب در این باره به عنوان دلایلی منطقی و مناسب وانمود می شود، اما معمولا این دلایلی با انتظاراتی غیرواقعی و سایر عوامل روان شناختی ریشه یابی می شوند تا مباحث فیزیولوژیکی، یکی از آرزوها و انتظارات غیرمعقول مربوط به ساختار ظاهری بدن است. زمانی که در تلویزیون افرادی را با تیپ بدنی (Body type) جذاب میبینیم باید بدانیم که این ها، نمونه ای از ورزشکاران هستند که فقط درصد بسیار کمی از جامعه را تشکیل میدهند. همچنین باید توجه داشته باشید، چنانچه کسی که وزن ایده آلی دارد، به آن معنی است که فردی را یافته اید که سالم بوده و وزن مناسبی دارد و با سوخت و ساز ویژه خود منطبق است.فیزیولوژیستها در حالت کلی ما را به سه تیپ بدنی تقسیم می کنند: اکتومورف، مزومورف و اندومورف. تیپهای بدنی ارثی هستند ولی رژیم غذایی و فعالیت بدنی طی دو دهه اول زندگی، میتواند بر آنها تاثیرگذار باشد.

تیپهای بدنی راهنمای دقیقی برای میزان سوخت و ساز افراد و سوخت و ساز چربی آنهاست. تغییر تیپ بدنی کار غیرممکنی است، بنابراین انتظار تغییر تیپ بدنی با رژیم غذایی و فعالیت بدنی کاری غیرمعقول است. افراد تحت رژیم، باید با توجه به تیپ بدنی خود، موارد معقول را یافته و همچنین نقاط قوت مرتبط با تیپ بدنی خود را بیابند. این روشی بسیار بهتر از آن است که ما سعی کنیم یک فرم ایده آلی را برای همه در نظر بگیریم.

انواع تیپ‌های بدنی

• اکتومورف
• مزومورف
• اندومورف

تیپ بدنی اکتومورف و لاغر بودن آن ها

اکتومورفها در حالت طبیعی، افرادی باریک اندام هستند که هرچه میخورند، بر وزن آنها افزوده نمیشود. سوخت و ساز آنها بالاست و توانایی شان در تبدیل مواد غذایی به چربی محدود است. بیشتر در کسب بافت عضلانی هم مشکل دارند. این افراد معمولا مورد حسادت نزدیکان خود قرار می گیرند، چون هرچه میخورند، چاق نمی شوند. در گذشته، زمانی که غذا به اندازه کافی بود، توانایی افزایش وزن مکانیسم پایداری داشت. این حالت در دوره های خشکسالی و قحطی از بدن محافظت کرده و بدن را در برابر سرما مقاوم می کرد. این حقایق از نظر جغرافیایی در بیشتر جوامع اروپایی قابل رویت است. این افراد از مناطق گرم غربی و جنوبی (مثل انگلستان، فرانسه و اسپانیا) اروپا به مناطق سرد شرقی (مثل روسیه) مهاجرت می کردند. در مقایسه با غرب، درصد چربی موجود کل وزن بدن شرقی ها بیشتر است و این فیزیولوژی موروثی، نشان از آب و هوای طاقت فرسا و غذای نامناسب شرق دارد.

اگر بخواهید به عنوان یک بازیکن ستاره در بسکتبال یا دارای تیپ قلمی و مد روز باشید، اکتومورف بودن ارزشمند است، اما اگر بخواهید در جزیره سیبری، در زمستان زنده بمانید، این تیپ بدنی زیاد مطلوب نیست، آیا افراد اکتومورف می توانند چاق شوند؟ بله، آنها مطمئنا میتوانند چاق شوند. مواردی از چاقی نوع اکتومورف که در اوایل ۲۰ سالگی و حتی پس از آن لاغر بوده اما به سرعت چاق شده اند، مشاهده می شود. تیپ های بدنی اکتومورف، در مقایسه با سایر تیپ ها، نسبت به عوامل روان شناختی مانند عصبانیت، دلواپسی، اضطراب و ترس مستعدترند. آنها برای تسکین اعصاب خود ممکن است پرخوری کنند و به ویژه در خوردن قندها و کربوهیدراتها زیاده روی نمایند زیرا این خوراک ها با افزایش تولید سروتونین در مغز، برای اعصاب آرام بخشی هستند.

بنابراین، احتمال میرود با اضافه شدن وزن در این افراد، احساسی امنیت و ارامش نیز به ارمغان آورده شود. برای تیپهای بدنی ناآرام، در پاسخ به مشکلات وزنی، کاهش عصبانیت و دلواپسی احتمالا راه حلی بهتری نسبت به محدود شدن کالری دریافتی است.

تمامی سبزیجات نشاسته دار و غلات می توانند به تسکین اعصاب کمک کنند، همچنین گیاهان دارویی مختلف و ورزشی سبک نیز میتواند منجر به کاهش بیش فعالی شود. به علاوه، این نوع تیپ بدنی از برنامه های منظم فعالیت بدنی و وعده های غذایی بهره مند خواهد شد.

تیپ بدنی مزومورف در ورزشکاران

مزومورفها ویژگی تیپ بدنی ورزشکار را دارند. آنها تقریبا دارای استخوان ها و عضلات بزرگی هستند و در سالهای اول زندگی لاغرند. بسیاری از قهرمانان پرورش اندام ما و بسیاری از هنرپیشگان مرد سینما، از این نوع تیپ بدنی برخوردارند. افراد مزومورف در سنین پایین و حتی میانسالی، استعدادهایی از قدرت و زور دارند و بعدها زمانی که به لحاظ متابولیکی فعالیت خود را کم یا متوقف می کنند دچار افزایش وزن می شوند، زیرا آنها هنوز هم اشتهای جوانی را دارند؛ بنابراین با پرخوری دچار اضافه وزن می گردند. افراد مزومورف معمولا پس از ۴۰ سالگی از فرم بدنی خود ناراضی هستند.در افراد مزومورف معمولا پس از یک پرخوری ساده، افزایش وزن عادی است. آنها اشتهای خوبی دارند، بنابراین از خوردن رضایت دارند. افزایش وزن در افراد مزومورف بسیار بیشتر از اکتومورفها است.

این اضافه وزن در مزومورف ها به خاطر داشتن عضلات بیشتر است. همچنین مزومورفها احساس قدرت را دوست دارند و انگیختگی در آنها با خوردن گوشت قرمز، پروتئینهای متراکم و غذاهای پرادویه و پر چرب که کبد را تحریک می کنند، ایجاد می شود. با این وجود، در غذاهای مردمان ایالات متحده، گوشت قرمز حاوی مقدار زیادی چربی و پروتئین است و تمامی این غذاها اغلب با یک یا بیشتر کربوهیدراتهای نسبتا ساده ترکیب می شوند. این ترکیبات غذایی اثر نامطلوبی بر ترشح انسولین دارند و منجر به ذخیرہ چربی میشوند. در نهایت، از آنجا که مصرف پروتئین اضافی، افراد را پرخاشگر میسازد مزومورفهایی که معمولا به خشونت و حالت تهاجمی نیازی ندارند، تمایل دارند با مصرف نوشیدنیها خود را آرام کنند. بنابراین، هیچ یک از این موارد برای افراد دارای اضافه وزن مفید نیست.

به عنوان یک قانون، از میان سه نوع تیپ بدنی، این مزومورف است که به آسانی تناسب بدنی خود را بدون هزینه کردن کالری اضافی حفظ می کند. چاقی شدید (گاهی اوقات افزایش وزن ۲۰ درصد بالاتر از وزن ایده ال است) سوخت و ساز را مختل می کند. خواه این اختلال، ناشی از ایجاد نقطه تنظیم  جدیدی در بدن (اضافه وزن ناشی از مساله روانی یا افزایش مقدار سلول چربی) و یا ناشی از سایر مکانیزمها باشد؛ اختلال ایجاد شده، نیاز به تلاش قابل ملاحظه ای برای اصلاح شدن دارد.

تپل ها و تیپ بدنی اندومورف

اندومورفها کسانی هستند که به آسانی بر وزنشان افزوده می شود در حالی که افزایش وزن آنها به راحتی کاهش نمییابد. این افراد احتمالا در بیشتر لحظات زندگی وزنی بیش از وزن ایده آل خود دارند. افراد آندومورف در مقایسه با تیپ های بدنی مزومورف و اکتومورف تا حدودی آرام تر و ریلکس تر هستند. اگر وزن آنها به نسبت تیپ بدنی شان به تعادل برسد، استقامت جسمانی و توان ذهنی قابل ملاحظه ای دارند.چاقی اندومورف اغلب با سوخت و ساز پایین همراه است. سوخت و ساز پایین نتیجه تولید ناکافی هورمونهای تیروئید یا سایر وضعیتهای هورمونی است.

همچنین، چاقی اندومورف ممکن است ناشی از تمایل به بی تحرکی و یا شاید ناشی از شرایط رفاهی و راحت طلبانه، مثل تغذیه خوب باشد. کلیه ها ممکن است بنا به دلایلی آهسته کار کنند و آب را در بدن نگهداری کنند. در هر رویدادی، این تیپ بدنی، با اجتناب از مصرف کربوهیدراتهای ساده و همچنین نمک اضافی، به خوبی عمل می کند. از آنجا که اندومورفها تمایل بالایی به ذخیره کالری اضافه به شکلی چربی دارند، با محدود کردن تمامی منابع کالری فشرده، به خوبی میتوانند از افزایش وزن خود جلوگیری کنند. غذاهای حجیم مثل سبزیجات خام و پخته، تمامی غلات و حبوبات غذاهای مناسبی هستند که گرمازایی را افزایش می دهند. فعالیتهای هوازی برای افزایش سرعت سوخت و ساز بهترین روش است و اینکه اندومورفها باید از خواب اضافی، چرت زدن و نشستن های طولانی در برابر تلویزیون اجتناب کنند. مطالعات نشان دادهاند، هنگام تماشای تلویزیون، میزان سوخت و ساز پایه پایین است در واقع، زمانی را که افراد برای تماشای تلویزیون صرف می کنند، یکی از موارد مهم در پیشگیری چاقی است.