بیضه ها برای تولید مثل و تولید هورمون های طبیعی مردانه حیاتی هستند. از آنجا که بیضه ها در کیسه بیضه که خارج از بدن آویزان است قرار دارند مانند اکثر اعضای بدن عضلات و استخوان هایی ندارند تا از آن ها محافظت کنند. این امر ترومای بیضه که ضربه و لگد خوردن، وارد شدن فشار و یا اصابت اجسام به بیضه ها است را آسان می کند.
ارزیابی به موقع و درمان مناسب برای دریافت بهترین نتیجه بسیار مهم است.
در شرایط عادی چه اتفاقی می افتد؟
بیضه ها دو عضوی هستند که اسپرم و هورمون های مردانه را تولید کرده و در کیسه بیضه که نوعی کیسه پوستی آویزان در زیر آلت تناسلی است قرار دارند.
هر بیضه در یک پوشش سخت و الیافی (تونیکا آلبوژینا) قرار دارد که از آن محافظت می کند. سلول های اسپرم در بیضه تولید شده و به اپیدیدیمیس که یک غده لاستیکی در پشت بیضه است منتقل می شوند.
در اپیدیدیمیس هزاران مجرای اسپرم ساز بیضه به یکدیگر متصل شده و یک لوله پیچ خورده منفرد ایجاد می کنند.
اسپرم قبل از مخلوط شدن با مایع منی و بیرون آمدن از طریق لوله ای (وازدفرانس) که به مجرای ادرار می پیوندد برای مدت کوتاهی در اپیدیدیمیس باقی می ماند.
وازدفرانس توسط یک دیواره عضلانی ضخیم پوشانده شده اند اما اپیدیدیمیس پوشش نازک و شکننده ای دارد و در نتیجه بیشتر در معرض تورم یا آسیب است.
ترومای بیضه
ترومای بیضه زمانی اتفاق می افتد که با فشار به بیضه آسیب وارد شود. ترومای بیضه یا کیسه بیضه می تواند به هر یک از اجزای داخل این اعضا آسیب برساند.
هنگامی که پوشش سخت بیضه پاره یا خرد شود از محل زخم خون نشت می کند. این حجم خون باعث کشیدگی کیسه بیضه شده که باعث ایجاد تنش و در نتیجه عفونت می شود.
علائم ترومای بیضه
اغلب اولین علامت ترومای بیضه یا کیسه بیضه درد شدید بوده و درد در اطراف بیضه نیز احتمالاً به دلیل عفونت یا تورم اپیدیدیمیس (اپیدیدیمیت) است.
از آنجا که اپیدیدیمیس دیواره بسیار نازکی دارد در اثر عفونت یا آسیب به راحتی قرمز و متورم می شود.
این مشکل در صورت عدم درمان در موارد نادر می تواند خونرسانی به بیضه را مسدود کند و منجر به از بین رفتن بیضه شود.
مردانی که بیش از یک آسیب جزئی در کیسه بیضه دارند باید توسط متخصص اورولوژی تحت مراقبت قرار گیرند. مواردی که باید بدنبال مراقبت های پزشکی باشید عبارتند از:
- هرگونه صدمه نافذ به کیسه بیضه
- زخم یا تورم کیسه بیضه
- مشکل در ادرار کردن و یا مشاهده خون در ادرار
- تب پس از آسیب بیضه
هنگامی که مردان پس از آسیب دیدگی های جزئی بیضه های خود را معاینه می کنند به احتمال زیاد در بیضه تعداد زیادی تومور پیدا می کنند که هیچ ارتباطی به آسیب ندارد.
بسیاری از مردان تا زمانی که دلیلی برای معاینه خود نداشته باشند متوجه برجستگی های بدون درد زیر پوشش صاف بیضه نمی شوند.
شاید فکر کنید این یک کبودی ساده است اما این مشکل یک فوریت پزشکی محسوب می شود.
سرطان بیضه که زود تشخیص داده شود اغلب قابل درمان است اما تومورهایی که دیر تشخیص داده می شوند به جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی احتیاج خواهند داشت.
علل ترومای بیضه چیست؟
آسیب های بیضه می توانند در اثر نیروهای نافذ (مانند زخم چاقو یا زخم گلوله) یا نیروهای سنگین (مانند لگد یا برخورد توپ بیس بال به کیسه بیضه) باشند.
این موارد می توانند باعث پاره شدن بیضه یا بخشی از آن و همچنین از بین رفتن کل بیضه شوند.
آسیب ناشی از یک شی نافذ مانند چاقو یا گلوله ای که بیضه را سوراخ می کند باعث ایجاد خراش جزئی در پوست و یا آسیب دیدگی جدی رگ های خونی بیضه می شود.
آسیب ناشی از ضربه مستقیم می تواند پوشش بیضه را پاره کرده و یا به عروق خونی آن آسیب برساند.
تشخیص
متخصص اورولوژی با معاینه فیزیکی اغلب می تواند میزان آسیب دیدگی بیضه را تشخیص دهد. پس از پرسیدن سؤالاتی درباره چگونگی بروز آسیب و همچنین سؤالات دیگری درباره سلامتی بیضه معاینه خواهید شد. ل
مس پوشش سخت بیضه و همچنین پوشش نازک و نرم اپیدیدیمیس برای متخصص اورولوژی امری آسان است.
وی همچنین ساختارهای داخل بیضه مانند شریان، ورید و وازدفرنس را برای اطمینان از طبیعی بودن آن ها بررسی خواهد کرد.
متخصص اورولوژی در صورت طبیعی بودن تمام موارد و عدم مشاهده آسیب به شما داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می دهد.
همچنین به شما گفته می شود برای حمایت از کیسه بیضه یک بیضه بند بپوشید. اگر مشخص نباشد که آیا جراحتی رخ داده است احتمالاً متخصص اورولوژی از شما می خواهد سونوگرافی اسکروتوم انجام دهید.
امواج صوتی سونوگرافی از اندام ها گذشته و تصویری از اعضای داخل بدن ارائه می دهند.
این دستگاه بر اساس امواج صوتی سونار که زیردریایی ها را هدایت می کنند می تواند بدون نگرانی برای بررسی جریان خون از قسمت های مختلف کیسه بیضه از جمله بیضه، اپیدیدیمیس و اسپرماتیک کورد تصویربرداری کند.
هیچ آزمایش تصویری 100 درصد کامل نیست اما سونوگرافی به راحتی انجام شده، از اشعه ایکس استفاده نکرده و ساختار کیسه بیضه را به وضوح نشان می دهد.
سونوگرافی در موارد نادر بجای مشخص کردن علت باعث بوجود آمدن سؤالات بیشتر می شود.
متخصصان اورولوژی احتمالاً از شما می خواهند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) که یک روش تصویربرداری پیچیده تر است را نیز انجام دهید.
بیشتر بخوانید: قرمزی پوست کیسه بیضه
درمان ترومای بیضه
اگر در هر یک از آزمایشات تصویربرداری آسیب بیضه نشان داده شود معمولاً عمل جراحی صورت می گیرد. تحت بیهوشی برشی در کیسه بیضه ایجاد شده و اجزای داخل آن بررسی می شوند.
بیضه پاره شده در صورت کافی بودن خون رسانی و پوشش مناسب بیضه دیگر قابل ترمیم است. متخصص اورولوژی اغلب پارگی را با بخیه برطرف کرده و پوست کیسه بیضه را می بندد.
در برخی موارد نیز برای مدتی کوتاه یک لوله پلاستیکی برای تخلیه خون و مایعات دیگر در کیسه بیضه باقی می ماند.
گاهی آسیب دیدگی بسیار شدید بوده و بیضه قابل درمان نیست. در این حالت متخصص اورولوژی بیضه را برمی دارد.
این بدان معنا نیست که نمی توانید صاحب فرزند شوید و برای باروری طبیعی تنها یک بیضه سالم کافی است. یک بیضه معمولاً مقادیر طبیعی اسپرم و تستوسترون را تولید می کند.
اگر بیضه دیگر شما سالم است باید بتوانید همسرتان را باردار کنید.
در صورتی که معاینه فیزیکی و سونوگرافی نشان دهد که آسیب منجر به اپیدیدیمیت شده است احتمالاً بدون جراحی درمان خواهید شد.
این احتمال وجود دارد که به شما داروهای ضد التهابی (مانند ایبوپروفن) داده شده و مجدداً به شما گفته شود بیضه بند بپوشید.
همچنین متخصص اورولوژی در صورت نیاز برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند. از بین رفتن ورم حدود 6 تا 8 هفته طول خواهد کشید.
شاید مجبور باشید برای پیگیری پیشرفت مشکل در آینده با متخصص ارولوژی ملاقات های بسیاری داشته باشید.
در صورتی که اقدامات محافظه کارانه (مصرف داروها و استفاده از بیضه بند) جواب ندهد به جراحی نیاز داشته و احتمالاً بیضه برداشته خواهد شد.
بیشتر بخوانید: 7 دلیل درد بیضه ، درد بیضه چپ
اطلاعات بیشتر
سوالات متداول
من متوجه درد در بیضه و کیسه بیضه شده ام اما هیچ آسیبی را به خاطر نمی آورم. چه کاری لازم است انجام دهم؟
دلایل زیادی برای درد کیسه بیضه یا بیضه مانند اپیدیدیمیت، تورم بیضه و مشکل در قسمت های دیگر کیسه بیضه وجود دارد. برای یافتن علت اصلی باید توسط متخصص اورولوژی معاینه شوید.
در یک بازی بسکتبال در ناحیه زانو مورد اصابت قرار گرفتم و از آن زمان متوجه یک توده جدید در کیسه بیضه ام شده ام. درد ندارم اما آیا لازم است در این مورد اقدامی انجام دهم؟
مانند بسیاری از مردان جوان احتمالاً بدلیل آسیب دیدگی ورزشی برای اولین بار خود را معاینه کرده اید.
این احتمال وجود دارد که برآمدگی یا توده جدیدی که به تازگی احساس کرده اید بخشی طبیعی از آناتومی شما (اپیدیدیمیس) باشد اما می تواند یک آسیب یا حتی سرطان بیضه نیز باشد.
هر توده جدید باید بلافاصله توسط یک متخصص اورولوژی آموزش دیده بررسی شود. این متخصص با مهارت خود خیالتان را راحت کرده و شما را در ارتباط با درمان سریع و مناسب راهنمایی می کند.
من 55 سال دارم و پس از ضربه خوردن در کشاله ران هنگام بازی بیس بال متوجه یک توده در کیسه بیضه ام شده ام. آیا این می تواند سرطان بیضه باشد یا سن من برای این مشکل خیلی بالاست؟
سرطان بیضه بیشتر در افراد 15 تا 35 ساله دیده می شود اما می تواند در هر سنی اتفاق بیافتد. تمام مردانی که در کیسه بیضه خود یک توده جدید دارند باید سریعاً به متخصص اورولوژی مراجعه کنند.
غالباً به آزمایشات دیگری احتیاج نخواهید داشت زیرا متخصص اورولوژی می تواند با معاینه بدنی این مشکل را تشخیص دهد، هرچند این احتمال نیز وجود دارد که از شما بخواهد سونوگرافی انجام دهید.
برخی توده ها بی خطر (خوش خیم) هستند اما بسیاری از آن ها می توانند سرطانی (بدخیم) باشند.
خبر خوب این است که سرطان بیضه در صورت تشخیص زود هنگام می تواند با نتایج خوب درمان شود. از تماس با متخصص اورولوژی نترسید.
بعد از برخورد یک توپ بیس بال متوجه خون در ادرار شدم اما هیچ توده ای احساس نمی کنم. آیا همچنان باید این موضوع را به متخصص اورولوژی گزارش دهم؟
قطعاً. دلیل وجود خون در ادرار که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است تقریباً همیشه یک مشکل اورولوژی است. برای فهمیدن دلیل باید فوراً به متخصص اورولوژی مراجعه کنید.
برای جلوگیری از آسیب دیدن بیضه ها چه کاری می توانم انجام دهم؟
اقدامات معقولانه بسیاری وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر ترومای بیضه انجام دهید. هنگام رانندگی از کمربند ایمنی استفاده کنید.
اگر در اطراف دستگاه های ماشینی کار می کنید که زنجیر یا بندهای نپوشیده دارند مطمئن شوید لباس ها و کمربندهای گشاد یا سایر وسایلی که احتمال گیر کردن آن ها وجود دارد آویزان نباشند.
هنگام ورزش کردن از بیضه بند استفاده کنید. اگر در فعالیتی که انجام می دهید احتمال تماس خشن وجود دارد (مانند بیس بال، فوتبال یا هاکی) از یک بیضه بند محکم استفاده کنید.
کلینیک اورولوژی غرب تهران
شما می توانید برای دریافت نوبت ملاقات با دکتر علی حاجب، پزشک اورولوژیست، جهت مشاوره و درمان آسیب های بیضه با کلینیک الهام تماس بگیرید.
شماره های تماس کلینیک: 02188591523 / 02188591358
تماس با کلینیک الهام شهرک غرب
علت التهاب مغزی + تشخیص و درمان
التهاب مغزی چیست التهاب مغز یا آنسفالیت عموماً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. این بیماری که معمولاً به عنوان «تب مغزی» نیز…
