بیماری مغزی عروقی به مشکلات رگ‌های خونی در مغز گفته می‌شود که جزء شایع‌ترین بیماری‌های کشنده در سراسر جهان بوده و منجر به آمار بالایی از سکته مغزی، خونریزی مغزی و عوارض دیگر می‌شود.
بیماری عروق مغزی از راه‌های مختلفی می‌تواند بروز پیدا کند که یکی از شایع‌ترین آنها عارضه آترواسکلروز یا تنگی عروق مغزی است که طی آن میزان خونرسانی به مغز محدود و یا به طور کلی متوقف می‌شود و باعث وقوع سکته مغزی و حملات ایسکمی گذرا و به مرور زمان منجر به بروز اختلالات شناختی و زوال عقل خواهد شد.
متخصصین ما در کلینیک تخصصی مغز و اعصاب دکتر سخابخش آموزش‌های تخصصی سطح بالایی را در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های مغزی عروقی طی کرده‌اند و قادرند راهکارهای مناسبی را برای جلوگیری از وقوع عوارض شدید عروق مغزی و یا درمان ضایعات مغزی که در گذشته اتفاق افتاده و عوارض آن در حال پیشرفت است، تعیین نمایند و از این طریق شانس بهبودی کامل این بیماران را بالا ببرند. در صورتی که شما علائم بیماری‌های عروق مغزی را در خود مشاهده می‌کنید، زمان برایتان اهمیت بسیار زیادی دارد وهیچ فرصتی را نباید از دست بدهید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه روش‌های تشخیص و درمانی ما در این کلینیک جهت درمان بیماری‌های عروقی مغز می‌توانید با ما از طریق شماره02188415320 تماس حاصل فرمایید.
فهرست مطالب
- 1 بیماری مغزی عروقی چیست؟
- 2 علائم
- 3 علل بیماری‌های عروق مغز
- 4 تشخیص
- 5 روش‌های درمانی
- 5.1 درمان‌های دارویی
- 5.2 پلاک‌برداری
- 5.3 آنژیوپلاستی
- 6 پیشگیری از بیماری‌های مغزی عروقی
بیماری مغزی عروقی چیست؟
شایع‌ترین انواع بیماری‌های عروق مغز عبارتند از:
ترمبوسیز مغز – یک لخته یا پلاک خون است که در عروق خونی مغز تشکیل می‌شود.
آمبولی مغزی – جریان خون در مغز به وسیله یک لخته یا حباب هوا که از جای دیگری از بدن به مغز منتقل شده است، مسدود می‌شود.
خونریزی (هموراژ) مغزی – به خروج خون از یک رگ پاره شده در مغز گفته می‌شود.
یکی دیگر از بیماری‌های مغزی عروقی، آنوریسم مغزیمی‌باشد.قسمت‌های ضعیف در دیواره سرخرگ‌ها به شکل یک برآمدگی با دیواره خیلی نازک بیرون می‌زند که می‌تواند به راحتی پاره شود و خونریزی مغزی ایجاد کند.
بیماری‌های مغزی عروقی عمدتاً در افراد سالمند و یا افرادی که سابقه ابتلا به دیابت، سیگار کشیدن، فشار خون بالا و بیماری‌های ایسکمی قلبی را دارند، مشاهده می‌شود.
علائم
نشانه‌ها و علائم بیماری‌های مغزی عروقی به موقعیت محل خونریزی ، ترومبوز یا آمبولی در مغز، شدت آسیب‌دیدگی و میزان بافت آسیب‌دیده بستگی دارد.
نشانه‌ها و علائم عمومی خونریزی و ضایعات ایسکمی مغز شامل اختلالات حرکتی از قبیل همی‌پلژی و همی‌پارزی می‌باشد.
در اوایل حمله بیماری عروق مغزی،بیمار ممکن است احساس ضعف (فلج شل) و به دنبال آن، افزایش تونوس و اسپاستیسیتی عضلات را داشته باشد. همچنین بیمار ممکن است توانایی باز کردن دهان یا سرفه کردن را نیز از دست بدهد.
اختلالات تکلم از جمله موارد زیر نیز می‌تواند در بیمار اتفاق بیفتد:
- دیسفاژی – مشکل یا ناراحتی در بلعیدن غذا
- زبان پریشی – مشکل در به زبان آوردن افکار
- دیس آرتری – لکنت زبان یا مشکل در شمرده سخن گفتن
- آپراکسی – مشکل در برنامه‌ریزی یا اجرای وظایف محوله
سایر نشانه‌ها و علائم حمله‌های مغزی عروقی شامل موارد زیر است:
- استفراغ
- تشنج
- تب
- گیجی منجر به ازدست رفتن کامل هوشیاری می‌شود.
- تنفس دشوار یا نامنظم
- آپنه – وقفه در نفس کشیدن
- بی‌اختیاری ادرار و مدفوع
نشانه‌ها و علائم مربوط به حملات مغزی عروقی ناشی از خونریزی شامل سردرد شدیدی که با سرعت بالایی به وجود می‌آید، خشکی (یا سفتی) گردن و همی‌پلاژی و نیز برخی از علائم دیگری که در بالا به آن اشاره شد، می‌باشد. هر چقدر اندازه هماتوم (لخته خون) بزرگ‌تر می‌شود، علائم عصبی در بیمار نیز شدیدتر شده و نهایتاً به از دست رفتن کامل هوشیاری می‌انجامد. سکته مغزی از علائم بسیار مهم و از موارد اورژانسی محسوب می‌شود. در صورتی که هر یک از این علائم را در خودتان یا هر یک از اطرافیانتان مشاهده کردید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
علل بیماری‌های عروق مغز
بیماری‌های مغزی عروقی می‌تواند علل مختلفی داشته باشد که برخی از مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر است:
- تنگی عروق مغزی عارضه‌ای است که طی آن، تجمع مقادیر بالای کلسترول در سرخرگ‌های مغزی و التهاب این سرخرگ‌ها در مغز باعث می‌شود که یک پلاک ضخیم و موم مانند در داخل رگ خونی تشکیل شود و مسیر جریان خون به مغز را مسدود کند. در نتیجه، یک سکته مغزی ایسکمی یا حمله ایسکمی گذرا یا جنون برای بیمار اتفاق می‌افتد. لخته‌های خونی ممکن است در سرخرگ‌هایی که قبلاً تنگ شده بودند، تشکیل شود و موجب تورومبوز گردد که طی آن تمام سرخرگ مسدود می‌شود و اصطلاحاً به آن سکته مغزی تورومبوتیک گفته می‌شود. علاوه بر آن ممکن است لخته خون در جای دیگری از بدن تشکیل شود و به تدریج به طرف مغز حرکت کند و یکی از سرخرگ‌های کوچک مغزی را مسدود نماید که به این عارضه اصطلاحاً آمبولی گفته می‌شود و باعث وقوع سکته مغزی آمبولیک می‌گردد.
- بعضی از داروها و بیماری‌ها (مانند پارگی سرخرگ‌های کاروتید یا پارگی لایه پوشاننده سرخرگ کاروتید) می‌تواند خطر بروز سکته مغزی ایسکمی را در بیمار به ویژه در افرادی که سن کمتر از 40 سال دارند و لزوماً دچار تشکیل لخته یا پلاک هم نشده‌اند، بالا می‌برد.
- اصولاً یک بیماری مغزی عروقی را تا قبل از آنکه سکته مغزی اتفاق بیفتد، به راحتی نمی‌توان تشخیص داد. با این حال بعضی از عوامل خطرزا برای این بیماری شامل فشار خون، سیگار کشیدن، چاقی، بیماری‌های قلبی ایسکمی، دیابت کنترل نشده، فشار خون بالا و کلسترول بالا می‌باشد.
تشخیص
پزشک ممکن است با استفاده از یک گوشی طبی به صدای جریان خون در گردن گوش کند تا صداهای غیرطبیعی (که اصطلاحاً به آن بروئی گفته می‌شود) را تشخیص بدهد. اما بروئی در موارد شدید بیماری‌های عروق مغزی چندان شایع نیست. بنابراین پزشک احتمالاً اقدام به بررسی علائم نورولوژیکی، حرکتی و اختلالات حسی از قبیل تغییر در قدرت بینایی یا میدان دید، رفلکس‌های غیرطبیعی، حرکات غیرعادی چشم، ضعف عضلات، کاهش توانایی حسی و سایر تغییرات دیگر می‌نماید.
در بعضی از موارد ممکن است از آنژیوگرافی مغزی، آنژیوگرام مهره‌ای یا آنژیوگرام سرخرگ کاروتید نیز برای تشخیص بیماری‌های مغزی عروقی استفاده شود. در جریان این آزمایش‌ها، یک رنگ مخصوص به درون سرخرگ‌ها تزریق می‌شود تا بتوان اندازه و شکل این رگ‌ها را مشاهده کرد و لکه‌های خون احتمالی در آنها را تشخیص داد.
سی تی اسکن – برای تشخیص سکته‌های ناشی از خونریزی مغزی استفاده می‌شود، زیرا در تصاویر سی تی اسکن به راحتی می‌توان خون، استخوان و بافت خود مغز را از هم تفکیک کرد. نکته مهم در این مورد آن است که گاهی اوقات به راحتی نمی‌توان آسیب ناشی از سکته مغزی ایسکمی را به ویژه در مراحل اولیه بیماری با این روش تصویربرداری تشخیص داد.
ام آر آی – اسکن‌های ام آر آی از دقت و حساسیت بیشتری در تشخیص سکته‌های مغزی به ویژه در مراحل اولیه آن دارند.
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (EKG) – ممکن است برای بررسی وجود آریتمی یا ضربان نامنظم قلب که یکی از عوامل خطرزا برای سکته‌های مغزی آمبولیک به شمار می‌رود، استفاده شود.
روش‌های درمانی
درمان‌های دارویی
- در مورد سکته‌های مغزی حاد و شدید، دارویی به نام TPA (فعال کننده بافتی پلاسمینوژن) برای بیمار تجویز می‌شود. این دارو لخته خونی تشکیل شده در داخل عروق مغزی را تجزیه می‌کند.
- بعضی از داروهای مورد استفاده برای سکته مغزی را می‌توان فقط در یک مقطع زمانی خاص بعد از شروع علائم سکته مغزی تجویز نمود. به همین دلیل است که گفته می‌شود زمان اهمیت بسیار زیادی در درمان این بیماری‌ها دارد.
- بازدارنده‌های پلاکت‌های خونی از جمله آسپرین، دیپریدامول، تیکلوپیدین و کلوپیدوگرل در کاهش خطر وقوع سکته‌های مغزی تأثیر زیادی دارند. این داروها را می‌توان برای درمان بیمارانی که سابقه وقوع سکته‌های مغزی دارند یا خطر وقوع سکته مغزی در آنها بالا است، نیز استفاده کرد.
- داروهای کاهنده کلسترول خون یا استاتین‌ها معمولاً برای درمان بیماری‌های عروق مغزی و یا کاهش خطر سکته‌های مغزی ایسکمی تجویز می‌شوند.
پلاک‌برداری
پلاک‌برداری یا اندآرترکتومی کاروتید یک عمل جراحی است که طی آن یک بریدگی در دیواره سرخرگ کاروتید ایجاد می‌شود و پلاک تشکیل شده در داخل این سرخرگ بیرون کشیده می‌شود تا جریان طبیعی خون مجدداً برقرار شود. سپس بریدگی سرخرگ با استفاده از بخیه یا پیوند، ترمیم می‌شود.
آنژیوپلاستی
در عمل آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری مغزی، یک کاتتر با نوک بالن شکل در درون سرخرگ کاروتید فرو برده می‌شود و سپس بالن در داخل سرخرگ حرکت داده می‌شود تا پلاک مسدود کننده سرخرگ را تخریب کرده و مسیر سرخرگ را باز کند. یک توری فلزی بسیار ظریف به نام استنت نیز در داخل سرخرگ کاروتید قرار می‌گیرد تا جریان خون در سرخرگ‌هایی که به وسیله مسدود شده‌اند را تقویت نماید. در واقع استنت از بسته شدن مجدد سرخرگ‌هایی که به وسیله عمل آنژیوپلاستی باز شده‌اند، جلوگیری می‌نماید.
خونریزی‌های مغزی باید حتماً توسط یک جراح مغز و اعصاب مورد ارزیابی قرار گیرد تا در صورت نیاز عمل مخصوصی را برای کاهش فشار ناشی از خونریزی بر مغز انجام دهد.
پیشگیری از بیماری‌های مغزی عروقی
بهترین راه برای پیشگیری از بروز بیماری‌های عروق مغزی، رعایت توصیه‌های زیر است:
- سیگار نکشید.
- تحرک و ورزش منظم داشته باشید.
- رژیم غذایی کم چرب و سالم برای قلب داشته باشید.
- وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.
- فشار خون خود را کنترل کنید.
- میزان کلسترول خون را با استفاده از رژیم غذایی و در صورت نیاز با استفاده از دارو پایین بیاورید.
- افرادی که ضربان قلب نامنظم دارند باید از پزشک خود بخواهند که در صورت نیاز یک داروی رقیق کننده خون برای جلوگیری از سکته‌های مغزی برایشان تجویز کند.
علت التهاب مغزی + تشخیص و درمان
التهاب مغزی چیست التهاب مغز یا آنسفالیت عموماً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. این بیماری که معمولاً به عنوان «تب مغزی» نیز…
